LET OP: Dit topic is meer dan drie jaar geleden geplaatst. De informatie is mogelijk verouderd. |
[ archief ] Houding van bankiers is misselijkmakend
Houding van bankiers is misselijkmakend
Houding van bankiers is misselijkmakend
Peter de Waard (Volkskrant 27-11-2008).
Profiel Martin Jan van Mourik
Hoogleraar notarieel en privaatrecht gaat vrijdag met emeritaat. Een pleidooi voor hernieuwde deugdzaamheid.
AMSTERDAM Hij noemt zich een Bourgondische katholiek –iemand die houdt van wierook en processies.
Martin Jan van Mourik (65) is echter ook buiten de kerk niet wars van show. Toen vijf jaar geleden het erfrecht in Nederland eindelijk werd veranderd, liet hij doodskisten aandragen in een Nijmeegs café met daarin het oude erfrecht.
Hij provoceert graag en veel, zoals met zijn campagne tegen het homohuwelijk en zijn bij het tvprogramma Barend & Van Dorp ge- lanceerde tienpuntenplan voor het duurzame huwelijk: ‘Hebben beide partners eenzelfde opleidingsniveau?’
En: ‘Hebben ze eenzelfde levensbeschouwing?’
De flamboyante hoogleraar notarieel en privaatrecht aan de Radboud Universiteit in Nijmegen gaat vrijdag met emeritaat. Sinds 1967 heeft hij les gegeven in Nijmegen en in Leiden. Maar hij zal nog een keer op de universiteiten van zich laten horen. Voor zijn afscheidscollege heeft hij duizend mensen uitgenodigd.
Onderwerp is ‘recht, rechtvaardigheid en ethiek’. Van Mourik: ‘De inhoud is actueel. Het is een betoog tegen het gegraai van de banken en het gedoe bij het notariaat.’
Van Mourik zal een pleidooi houden voor hernieuwde deugdzaamheid in de maatschappij.
Hij wil de regeltjessamenleving inruilen voor een nieuwe ethische grondhouding van de huidige generatie. Hij zal teruggrijpen op de vier deugden van Aristoteles: matigheid, wijsheid, rechtvaardigheid en moed.
Volgens Van Mourik is het individualisme van de jaren tachtig doorgeslagen in egocentrisme. De kleine man wordt uitgemolken door banken en bedrijven. Hem worden producten aangesmeerd die hij niet begrijpt en ook niet kan begrijpen. ‘Dat gebeurt al in de su - permarkt. Daar worden al dingen verkocht die hij niet nodig heeft.
En het eindigt met de Dexia-affaire en woekerpolissen.’
De houding van bankiers zoals voormalig ABN Amro-bestuurder Rijkman Groenink noemt hij misselijkmakend.
Hij denkt niet dat de hebzucht is in te perken door verdere regelgeving. De houding van mensen moet veranderen, te beginnen in de gezinnen en op de scholen.
Van Mourik heeft vele controversiële campagnes in Nederland op zijn naam staan. De ene keer heeft hij succes, de andere keer faalt hij.
Hij was een fervent tegenstander van het homohuwelijk. ‘Als dat wordt toegestaan, ga ik scheiden van mijn vrouw. En ik zal hertrouwen in Kleef over de grens’, riep hij op voorhand. ‘Dat het niet is gebeurd, komt omdat mijn vrouw geen toestemming gaf ’, zegt hij nu.
Hij vindt het homohuwelijk nog steeds een onding. ‘Maar ik maak mij er niet meer druk over, want dat zou een achterhoedegevecht zijn.’
Zijn verzet ertegen berustte op juridische gronden, niet op levensbeschouwelijke of morele bezwaren.
‘Het huwelijk is historisch een instituut dat is verbonden met de voortplanting. Als je die band verbreekt door het homohuwelijk toe te staan, haal je de essentie uit het huwelijk. Homoseksuelen kunnen dezelfde rechten krijgen via het geregistreerd partnerschap. Dus het homohuwelijk is flauwekul.’
Meer succes had hij met zijn campagne voor een ander erfrecht, waardoor kinderen niet langer kunnen worden bevoordeeld ten opzichte van de langstlevende partner. ‘In 2003 is het veranderd, na 25 jaar harde strijd. Ik vind het my finest hour.’
Op 1 januari 2006 was Van Mourik als notaris bij zijn eigen kantoor reeds opgevolgd door zijn zoon. Nu treedt hij ook als compagnon terug en begint hij zijn eigen adviespraktijk.
Van Mourik Foto ANP
Peter de Waard (Volkskrant 27-11-2008).
Profiel Martin Jan van Mourik
Hoogleraar notarieel en privaatrecht gaat vrijdag met emeritaat. Een pleidooi voor hernieuwde deugdzaamheid.
AMSTERDAM Hij noemt zich een Bourgondische katholiek –iemand die houdt van wierook en processies.
Martin Jan van Mourik (65) is echter ook buiten de kerk niet wars van show. Toen vijf jaar geleden het erfrecht in Nederland eindelijk werd veranderd, liet hij doodskisten aandragen in een Nijmeegs café met daarin het oude erfrecht.
Hij provoceert graag en veel, zoals met zijn campagne tegen het homohuwelijk en zijn bij het tvprogramma Barend & Van Dorp ge- lanceerde tienpuntenplan voor het duurzame huwelijk: ‘Hebben beide partners eenzelfde opleidingsniveau?’
En: ‘Hebben ze eenzelfde levensbeschouwing?’
De flamboyante hoogleraar notarieel en privaatrecht aan de Radboud Universiteit in Nijmegen gaat vrijdag met emeritaat. Sinds 1967 heeft hij les gegeven in Nijmegen en in Leiden. Maar hij zal nog een keer op de universiteiten van zich laten horen. Voor zijn afscheidscollege heeft hij duizend mensen uitgenodigd.
Onderwerp is ‘recht, rechtvaardigheid en ethiek’. Van Mourik: ‘De inhoud is actueel. Het is een betoog tegen het gegraai van de banken en het gedoe bij het notariaat.’
Van Mourik zal een pleidooi houden voor hernieuwde deugdzaamheid in de maatschappij.
Hij wil de regeltjessamenleving inruilen voor een nieuwe ethische grondhouding van de huidige generatie. Hij zal teruggrijpen op de vier deugden van Aristoteles: matigheid, wijsheid, rechtvaardigheid en moed.
Volgens Van Mourik is het individualisme van de jaren tachtig doorgeslagen in egocentrisme. De kleine man wordt uitgemolken door banken en bedrijven. Hem worden producten aangesmeerd die hij niet begrijpt en ook niet kan begrijpen. ‘Dat gebeurt al in de su - permarkt. Daar worden al dingen verkocht die hij niet nodig heeft.
En het eindigt met de Dexia-affaire en woekerpolissen.’
De houding van bankiers zoals voormalig ABN Amro-bestuurder Rijkman Groenink noemt hij misselijkmakend.
Hij denkt niet dat de hebzucht is in te perken door verdere regelgeving. De houding van mensen moet veranderen, te beginnen in de gezinnen en op de scholen.
Van Mourik heeft vele controversiële campagnes in Nederland op zijn naam staan. De ene keer heeft hij succes, de andere keer faalt hij.
Hij was een fervent tegenstander van het homohuwelijk. ‘Als dat wordt toegestaan, ga ik scheiden van mijn vrouw. En ik zal hertrouwen in Kleef over de grens’, riep hij op voorhand. ‘Dat het niet is gebeurd, komt omdat mijn vrouw geen toestemming gaf ’, zegt hij nu.
Hij vindt het homohuwelijk nog steeds een onding. ‘Maar ik maak mij er niet meer druk over, want dat zou een achterhoedegevecht zijn.’
Zijn verzet ertegen berustte op juridische gronden, niet op levensbeschouwelijke of morele bezwaren.
‘Het huwelijk is historisch een instituut dat is verbonden met de voortplanting. Als je die band verbreekt door het homohuwelijk toe te staan, haal je de essentie uit het huwelijk. Homoseksuelen kunnen dezelfde rechten krijgen via het geregistreerd partnerschap. Dus het homohuwelijk is flauwekul.’
Meer succes had hij met zijn campagne voor een ander erfrecht, waardoor kinderen niet langer kunnen worden bevoordeeld ten opzichte van de langstlevende partner. ‘In 2003 is het veranderd, na 25 jaar harde strijd. Ik vind het my finest hour.’
Op 1 januari 2006 was Van Mourik als notaris bij zijn eigen kantoor reeds opgevolgd door zijn zoon. Nu treedt hij ook als compagnon terug en begint hij zijn eigen adviespraktijk.
Van Mourik Foto ANP
Re: Houding van bankiers is misselijkmakend
Van Mourik was die professor die Dexia adviseerde over huurkoop. heeft Dexia zijn rekening niet betaald?
Wat een loser
Wat een loser
-
- Berichten: 31
- Lid geworden op: 30 nov 2008 17:01
Re: Houding van bankiers is misselijkmakend
Die banken zitten niet echt goed. Zelfs je spaargeld is niet meer safe bij die banken.
Morgen toch ff een ander bankstel halen bij van de hoek
Morgen toch ff een ander bankstel halen bij van de hoek
-
- Berichten: 321
- Lid geworden op: 01 mei 2005 11:17
Re: Houding van bankiers is misselijkmakend
Zit de gemeentelijke bank van lening bij u om de hoek? Dat is dan wel gemakkelijk voor u.
Re: Houding van bankiers is misselijkmakend
Wij leven hier gewoon in een aso wereld, de blunderen banken worden
van alle kanten geholpen, de voedselbanken, groeien enorm en worden
nooit geholpen door het kabinet.
En die leasebanken handelen bij het schoftige af, de deskundigen
zij weten van niets, en maar rotzooien met de regels in het effectenverkeer.
Het is bar en boos, in een woord een walgelijke vertoning
b17
van alle kanten geholpen, de voedselbanken, groeien enorm en worden
nooit geholpen door het kabinet.
En die leasebanken handelen bij het schoftige af, de deskundigen
zij weten van niets, en maar rotzooien met de regels in het effectenverkeer.
Het is bar en boos, in een woord een walgelijke vertoning
b17
-
- Berichten: 31
- Lid geworden op: 30 nov 2008 17:01
Re: Houding van bankiers is misselijkmakend
Dat is een hoekkantoor van Fortis en wij hebben het bankstel van de directie overgenomen voor een mooi prijsje.
Is een heel duur lederen bank van een halfjaar oud.
Is een heel duur lederen bank van een halfjaar oud.
-
- Berichten: 321
- Lid geworden op: 01 mei 2005 11:17
Re: Houding van bankiers is misselijkmakend
In dit geval gefeliciteerd en dat u er nog lang zitplezier van moge hebben.
Re: Houding van bankiers is misselijkmakend
Vanmorgen een mooi stukje in de Telegraaf niet gaan doemdenken,
en eigenlijk vergeten dat die deskundige adviseurs iets meer dan
schandaligs op de mouw hebben gespeld met die prachtige rendementen en wij maar schade lijden aan de hoge rentebedragen,
waar de leasebanken zich vorstelijk rijk aan hebben gerekend.
Niet gaan denken doemdenken en het normaal trachten te vinden dat diezelfde banken het hebben verklooid voor menigeen
B17
en eigenlijk vergeten dat die deskundige adviseurs iets meer dan
schandaligs op de mouw hebben gespeld met die prachtige rendementen en wij maar schade lijden aan de hoge rentebedragen,
waar de leasebanken zich vorstelijk rijk aan hebben gerekend.
Niet gaan denken doemdenken en het normaal trachten te vinden dat diezelfde banken het hebben verklooid voor menigeen
B17
Re: Houding van bankiers is misselijkmakend
Dit rente is vandaag wederom verlaagd, en de leasebanken zitten de
portemonnee van de gedupeerden alleen maar te plunteren en vorm
van diefstal zonder weerga.
b17
portemonnee van de gedupeerden alleen maar te plunteren en vorm
van diefstal zonder weerga.
b17
Re: Houding van bankiers is misselijkmakend
Wederom een stukje in de krant over de gevaarlijke hefboomconstructies met geleend gelden de leasebanken maar alles blijven ontkennen, met een toezicht van nul komma ****
Re: Houding van bankiers is misselijkmakend
Zorgplicht wordt Waterloo effectenleaseaanbieders
Twingly blog zoekenJouw blog hier
AMSTERDAM - De zorgplicht. Dat wordt het Waterloo van de uitgevers van effectenleaseproducten. Die voorspelling mag je volgens mij best met een grote mate van zekerheid doen na de uitspraak van het Amsterdamse Gerechtshof in twee zaken van leasebeleggers tegen Dexia als grootste uitgever van leaseproducten en de tussenpersonen die die producten hebben verkocht.
Ads door Google
Krediet met BKR?
Op zoek naar een Krediet met BKR? Bij ons mogelijkheden!
www.GiroKrediet.nl/bkr/
Buffett: "nu kopen"
Werelds rijkste belegger is terug koper. Ontdek hier welke aandelen.
www.smartcapital.be
Krediet
Gewoon een krediet zonder gedoe? Zéér lage rente en GRATIS offerte!
www.Moneyweb.nl/Vraag_nu_aan!
Het gaat om de zorgplicht tegenover klanten als kredietverschaffer maar ook als deskundige dienstverlener op effectengebied. In de zogenoemde Duisenberg-regeling, gericht op het snel afwikkelen van effectenlease contracten, komen die twee zorgterreinen nauwelijks of niet aan de orde. Het niet nakomen van de zorgplicht zal in de praktijk echter eerder regel dan uitzondering zijn geweest. Dexia heeft een van de twee zaken voor het Hof geheel, en de ander gedeeltelijk verloren.
Afgaande op de uitspraken van het Amsterdamse Hof mag je als leasebelegger op ontbinding van het contract rekenen wanneer je in redelijke mate kunt aantonen dat je de zorg op beide terreinen wel degelijk nodig had gehad. Je had bijvoorbeeld bij het afsluiten van het contract geen verstand van of ervaring in het beleggen in effecten. Dat betekent al gauw dat je geen of beperkte mogelijkheden had om de strekking van een leasecontract echt te doorgronden. Of er is helemaal niet gekeken naar de mogelijkheden om een eventuele restschuld bij afloop van het contract te kunnen afbetalen.
Wie als leasebelegger zijn eigen situatie herkent, doet er goed aan de Duisenberg-regeling niet te aanvaarden, ook al is die door hetzelfde Amsterdamse Hof verbindend verklaard. Gewoon gebruik maken van de zogenoemde ‘opt out’ regeling en aansluiten bij de inmiddels al lange rij procesgangers. Voor wat betreft de geheel verloren zaak gaat Dexia in cassatie bij de Hoge Raad. Het lijkt mij echter dat men dan bij ‘de duvel te biecht’ gaat. In eerdere gevallen bleek immers dat ook de Hoge Raad zeer zwaar aan de zorgplicht tilt. Het klachteninstituut voor effectenzaken DSI heeft mede op basis van uitspraken van de Hoge Raad met betrekking tot de zorgplicht ook al ten nadele van Dexia geoordeeld.
Hoewel het in de door Dexia verloren zaak om een handtekeningen kwestie gaat, is ook daar de zorgplicht in wezen wel degelijk aan de orde.
Draagkracht toetsen
Wie een lening wil aangaan, bijvoorbeeld voor de aankoop of verbouwing van een huis, de aankoop van een auto, enzovoort, zal in staat moeten zijn de verplichtingen, zoals betalen van rente en aflossing, na te komen. De bank of andere financier bij wie de lening wordt aangevraagd, zal altijd onderzoeken hoe het met de kans op het nakomen van die verplichtingen staat. Dat is logisch, zo zou je denken. Men wil op z’n minst de redelijke zekerheid hebben dat het geld inclusief rente terugkomt.
Het is niet alleen logisch. In Nederland zijn de banken of andere financiers eenvoudigweg wettelijk verplicht zo’n onderzoek in te stellen. Dit ter bescherming van de particuliere geldvragers. De bescherming is erop gericht zoveel mogelijk te voorkomen dat zij zich onverantwoord veel financiële lasten op de hals halen. Het onderzoek moet plaatsvinden in het kader van wat de zorgplicht van financiële instellingen wordt genoemd.
Het onderzoek betreft onder meer de financiële draagkracht van de kredietvrager. Daarbij kunnen we denken aan het eigen vermogen van de kredietvrager, maar vooral aan het redelijkerwijs voor rente en aflossing vrij besteedbare inkomen en de mogelijke toekomstige ontwikkeling daarvan. Het gaat om inkomen na aftrek van de reeds bestaande vaste lasten zoals huishuur of hypotheeklasten en het geld dat je minimaal nodig hebt om te kunnen leven. En ook na aftrek van reeds bestaande andere financiële verplichtingen. Vandaar dat een bank verplicht is op z’n minst bij het BKR, Bureau Krediet Registratie, te informeren of en in hoeverre de kredietvrager reeds leningen met financiële verplichtingen heeft lopen.
De verplichting tot onderzoek naar de financiële draagkracht van de particuliere kredietvrager is niet beperkt tot alleen de financiële instellingen. Ook wanneer je bijvoorbeeld iets wil kopen op afbetaling, bijvoorbeeld een auto of iets leuks bij een postorderbedrijf, moet de financiële draagkracht op ongeveer dezelfde manier worden onderzocht. In principe mag je in het kader van de zorgplicht gewoon geen krediet geven wanneer de kredietvrager uiteindelijk over te weinig draagkracht blijkt te beschikken. Als je dat wél doet dan breng je immers de vrager onvermijdelijk in de problemen.
Effectenzorgplicht
De zorgplicht op het gebied van effecten komt aan de orde wanneer de klant bijvoorbeeld in opties wil gaan handelen. Meestal wordt om die reden een apart contract met de klant afgesloten, waarbij de klant kenbaar maakt de risico’s te doorgronden. Daarnaast wordt het in kader van de zorgplicht voor de bank of commissionair oppassen geblazen, wanneer de klant rood gaat staan op basis van de waarde van gekochte effecten. Het punt is nu eenmaal dat de waarde van effecten wordt bepaald door vraag en aanbod op de markt. Is er aanbod maar in het geheel geen vraag dan daalt de waarde onvermijdelijk tot nul cent en blijft de klant met een ongedekt en dus af te lossen krediet zitten. Vandaar dat doorgaans aan bijvoorbeeld opties geen waarde wordt toegekend als dekking voor een effectenkrediet.
Ook trekken de financiële instellingen de teugels strakker aan op het punt van krediet op basis van de waarde van aandelen en obligaties. De praktijk van tegenwoordig is dat men met het oog op de zorgplicht aan onervaren beleggers liever helemaal geen krediet meer verstrekt op basis van de waarde van de gekochte aandelen. Dit mede vanwege de kans dat de klant het risico van het beleggen in aandelen in combinatie met een effectenkrediet nauwelijks of niet had kunnen inschatten en vervolgens met succes een beroep op het ontbreken van waarschuwingen en dergelijke kan doen.
Zorgplicht effectenlease
Wanneer we dit hele verhaal loslaten op de effectenlease producten kunnen we gemakkelijk constateren dat daar zowel de zorgplicht als kredietverschaffer als de zorgplicht op effectengebied aan de orde is. Verkopers van de producten moeten dus om te beginnen onderzoeken of de klant voldoende op de hoogte is van de risico’s van het beleggen in aandelen. Dus bijvoorbeeld ook van het risico dat de waarde in principe tot nul cent kan dalen. En als de klant daarvan niet op de hoogte is, dan zullen ze hem of haar nadrukkelijk daarop moeten wijzen. Het zal bijvoorbeeld gewoon keihard in de brochure of de aanbieding moeten staan.
Het risico van waardedaling en in veel gevallen daarmee het risico van een restschuld aan het eind van de rit levert vervolgens de zorgplicht als kredietverschaffer op. De verkopers zullen dan ook op voorhand moeten onderzoeken of de klant inderdaad wel in staat is om een eventuele restschuld aan het eind van de rit wel kan opbrengen. Ook wanneer de onderliggende aandelen uiteindelijk nul cent blijken op te brengen.
‘Nul-zorg’
Zelf ben ik nul brochures of aanbiedingen over leaseproducten tegengekomen waarin de mogelijkheid van een restschuld luid en duidelijk wordt aangegeven. Ook ben ik nul leasebeleggers tegengekomen aan wie gevraagd is of en hoeverre men ervaring had met het beleggen in aandelen en met de risico’s daarvan. Of meestal de draagkracht van potentiële leasebeleggers met het oog op een mogelijke restschuld op voorhand werd onderzocht, kan ik niet concreet aangeven. Ik waag het zeer te betwijfelen. Kortom: een pakket nul-zorg. Probeer dat als Dexia of andere als deskundig geachte financiële instelling voor de Hoge Raad of welke gerechtelijke instantie dan ook maar eens goed te praten.
Joop Nederstigt is onafhankelijk beleggingsdekundige
Twingly blog zoekenJouw blog hier
AMSTERDAM - De zorgplicht. Dat wordt het Waterloo van de uitgevers van effectenleaseproducten. Die voorspelling mag je volgens mij best met een grote mate van zekerheid doen na de uitspraak van het Amsterdamse Gerechtshof in twee zaken van leasebeleggers tegen Dexia als grootste uitgever van leaseproducten en de tussenpersonen die die producten hebben verkocht.
Ads door Google
Krediet met BKR?
Op zoek naar een Krediet met BKR? Bij ons mogelijkheden!
www.GiroKrediet.nl/bkr/
Buffett: "nu kopen"
Werelds rijkste belegger is terug koper. Ontdek hier welke aandelen.
www.smartcapital.be
Krediet
Gewoon een krediet zonder gedoe? Zéér lage rente en GRATIS offerte!
www.Moneyweb.nl/Vraag_nu_aan!
Het gaat om de zorgplicht tegenover klanten als kredietverschaffer maar ook als deskundige dienstverlener op effectengebied. In de zogenoemde Duisenberg-regeling, gericht op het snel afwikkelen van effectenlease contracten, komen die twee zorgterreinen nauwelijks of niet aan de orde. Het niet nakomen van de zorgplicht zal in de praktijk echter eerder regel dan uitzondering zijn geweest. Dexia heeft een van de twee zaken voor het Hof geheel, en de ander gedeeltelijk verloren.
Afgaande op de uitspraken van het Amsterdamse Hof mag je als leasebelegger op ontbinding van het contract rekenen wanneer je in redelijke mate kunt aantonen dat je de zorg op beide terreinen wel degelijk nodig had gehad. Je had bijvoorbeeld bij het afsluiten van het contract geen verstand van of ervaring in het beleggen in effecten. Dat betekent al gauw dat je geen of beperkte mogelijkheden had om de strekking van een leasecontract echt te doorgronden. Of er is helemaal niet gekeken naar de mogelijkheden om een eventuele restschuld bij afloop van het contract te kunnen afbetalen.
Wie als leasebelegger zijn eigen situatie herkent, doet er goed aan de Duisenberg-regeling niet te aanvaarden, ook al is die door hetzelfde Amsterdamse Hof verbindend verklaard. Gewoon gebruik maken van de zogenoemde ‘opt out’ regeling en aansluiten bij de inmiddels al lange rij procesgangers. Voor wat betreft de geheel verloren zaak gaat Dexia in cassatie bij de Hoge Raad. Het lijkt mij echter dat men dan bij ‘de duvel te biecht’ gaat. In eerdere gevallen bleek immers dat ook de Hoge Raad zeer zwaar aan de zorgplicht tilt. Het klachteninstituut voor effectenzaken DSI heeft mede op basis van uitspraken van de Hoge Raad met betrekking tot de zorgplicht ook al ten nadele van Dexia geoordeeld.
Hoewel het in de door Dexia verloren zaak om een handtekeningen kwestie gaat, is ook daar de zorgplicht in wezen wel degelijk aan de orde.
Draagkracht toetsen
Wie een lening wil aangaan, bijvoorbeeld voor de aankoop of verbouwing van een huis, de aankoop van een auto, enzovoort, zal in staat moeten zijn de verplichtingen, zoals betalen van rente en aflossing, na te komen. De bank of andere financier bij wie de lening wordt aangevraagd, zal altijd onderzoeken hoe het met de kans op het nakomen van die verplichtingen staat. Dat is logisch, zo zou je denken. Men wil op z’n minst de redelijke zekerheid hebben dat het geld inclusief rente terugkomt.
Het is niet alleen logisch. In Nederland zijn de banken of andere financiers eenvoudigweg wettelijk verplicht zo’n onderzoek in te stellen. Dit ter bescherming van de particuliere geldvragers. De bescherming is erop gericht zoveel mogelijk te voorkomen dat zij zich onverantwoord veel financiële lasten op de hals halen. Het onderzoek moet plaatsvinden in het kader van wat de zorgplicht van financiële instellingen wordt genoemd.
Het onderzoek betreft onder meer de financiële draagkracht van de kredietvrager. Daarbij kunnen we denken aan het eigen vermogen van de kredietvrager, maar vooral aan het redelijkerwijs voor rente en aflossing vrij besteedbare inkomen en de mogelijke toekomstige ontwikkeling daarvan. Het gaat om inkomen na aftrek van de reeds bestaande vaste lasten zoals huishuur of hypotheeklasten en het geld dat je minimaal nodig hebt om te kunnen leven. En ook na aftrek van reeds bestaande andere financiële verplichtingen. Vandaar dat een bank verplicht is op z’n minst bij het BKR, Bureau Krediet Registratie, te informeren of en in hoeverre de kredietvrager reeds leningen met financiële verplichtingen heeft lopen.
De verplichting tot onderzoek naar de financiële draagkracht van de particuliere kredietvrager is niet beperkt tot alleen de financiële instellingen. Ook wanneer je bijvoorbeeld iets wil kopen op afbetaling, bijvoorbeeld een auto of iets leuks bij een postorderbedrijf, moet de financiële draagkracht op ongeveer dezelfde manier worden onderzocht. In principe mag je in het kader van de zorgplicht gewoon geen krediet geven wanneer de kredietvrager uiteindelijk over te weinig draagkracht blijkt te beschikken. Als je dat wél doet dan breng je immers de vrager onvermijdelijk in de problemen.
Effectenzorgplicht
De zorgplicht op het gebied van effecten komt aan de orde wanneer de klant bijvoorbeeld in opties wil gaan handelen. Meestal wordt om die reden een apart contract met de klant afgesloten, waarbij de klant kenbaar maakt de risico’s te doorgronden. Daarnaast wordt het in kader van de zorgplicht voor de bank of commissionair oppassen geblazen, wanneer de klant rood gaat staan op basis van de waarde van gekochte effecten. Het punt is nu eenmaal dat de waarde van effecten wordt bepaald door vraag en aanbod op de markt. Is er aanbod maar in het geheel geen vraag dan daalt de waarde onvermijdelijk tot nul cent en blijft de klant met een ongedekt en dus af te lossen krediet zitten. Vandaar dat doorgaans aan bijvoorbeeld opties geen waarde wordt toegekend als dekking voor een effectenkrediet.
Ook trekken de financiële instellingen de teugels strakker aan op het punt van krediet op basis van de waarde van aandelen en obligaties. De praktijk van tegenwoordig is dat men met het oog op de zorgplicht aan onervaren beleggers liever helemaal geen krediet meer verstrekt op basis van de waarde van de gekochte aandelen. Dit mede vanwege de kans dat de klant het risico van het beleggen in aandelen in combinatie met een effectenkrediet nauwelijks of niet had kunnen inschatten en vervolgens met succes een beroep op het ontbreken van waarschuwingen en dergelijke kan doen.
Zorgplicht effectenlease
Wanneer we dit hele verhaal loslaten op de effectenlease producten kunnen we gemakkelijk constateren dat daar zowel de zorgplicht als kredietverschaffer als de zorgplicht op effectengebied aan de orde is. Verkopers van de producten moeten dus om te beginnen onderzoeken of de klant voldoende op de hoogte is van de risico’s van het beleggen in aandelen. Dus bijvoorbeeld ook van het risico dat de waarde in principe tot nul cent kan dalen. En als de klant daarvan niet op de hoogte is, dan zullen ze hem of haar nadrukkelijk daarop moeten wijzen. Het zal bijvoorbeeld gewoon keihard in de brochure of de aanbieding moeten staan.
Het risico van waardedaling en in veel gevallen daarmee het risico van een restschuld aan het eind van de rit levert vervolgens de zorgplicht als kredietverschaffer op. De verkopers zullen dan ook op voorhand moeten onderzoeken of de klant inderdaad wel in staat is om een eventuele restschuld aan het eind van de rit wel kan opbrengen. Ook wanneer de onderliggende aandelen uiteindelijk nul cent blijken op te brengen.
‘Nul-zorg’
Zelf ben ik nul brochures of aanbiedingen over leaseproducten tegengekomen waarin de mogelijkheid van een restschuld luid en duidelijk wordt aangegeven. Ook ben ik nul leasebeleggers tegengekomen aan wie gevraagd is of en hoeverre men ervaring had met het beleggen in aandelen en met de risico’s daarvan. Of meestal de draagkracht van potentiële leasebeleggers met het oog op een mogelijke restschuld op voorhand werd onderzocht, kan ik niet concreet aangeven. Ik waag het zeer te betwijfelen. Kortom: een pakket nul-zorg. Probeer dat als Dexia of andere als deskundig geachte financiële instelling voor de Hoge Raad of welke gerechtelijke instantie dan ook maar eens goed te praten.
Joop Nederstigt is onafhankelijk beleggingsdekundige