[ archief ] Hoge Raad vernietigt eegalease-arrest Hof in Levob zaak

[peewee]

De Hoge Raad heeft vandaag in een arrest (voor zover mij bekend voor het eerst !) een arrest van het Hof Amsterdam vernietigd in een aandelenlease-rechtszaak. Het betrof een eegalease-zaak over een Levob Hefboom product. Het Hof Amsterdam had eerder bepaald dat het bij dit product niet om ''koop of afbetaling'' zou gaan.
De Hoge Raad haalt een streep door dit oordeel van het Hof Amsterdam. Zie hieronder de link naar het arrest.
http://zoeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BT8457

Opmerkelijk is dat de Hoge Raad in het arrest van vandaag met name de strekking van de overeenkomst van doorslaggevend belang acht. (De plv. Procureur-Generaal adviseerde afwijkend van de HR) M.i. is het oordeel van de Hoge Raad juist. Toch uiterst vreemd vind ik dat zo'n strekkingstoetsing bij het oordeel van de Hoge Raad (van 5 juni 2009) over de toepasselijkheid van de Wet op het Consumentenkrediet (Wck) op aandelenlease achterwege bleef, terwijl juist in die wet (de Wck) het strekkingsbeginsel van de overeenkomst cruciaal is en ook uitdrukkelijk en herhaaldelijk in de Memorie van Toelichting bij de Wck wordt genoemd. De Hoge Raad lijkt met twee maten te meten.
Het eerder, in 2010, door Prof Mr. Nick Huls aan de Hoge Raad geuite verwijt dat de Hoge Raad weliswaar deskundig is ten aan zien van het Burgerlijk Recht, maar niet deskundig is ten aanzien van de Wck, blijkt impliciet bij dit meten met twee maten. De Hoge Raad snapt niets van de strekking van de Wck en het oordeel van 5 juni 2009 staat logischerwijze op gespannen voet met het bestaan van de uitzondering voor ''effectenkrediet'' van artikel 4 sub h Wck.
In deze Levob Hefboom zaak had de advocaat van gedupeerde het Wck-element uberhaupt niet in stelling gebracht, vermoedelijk omdat Levob wel over een Wck-vergunning beschikte. Onduidelijk is overigens of Levob aan andere vereisten uit de Wck had voldaan, w.o. die van artikel 30 Wck.

Achmea, de huidige moedermaatschappij van Levob zal vermoedelijk een beetje ''balen'' van dit arrest. Onduidelijk is of er nog veel soortgelijke rechtszaken lopen tegen Levob die kunnen profiteren van dit HR-arrest. De meeste partners van deelnemers aan Levob Hefboomproducten zullen hun vernietigingsclaim vermoedelijk al vele jaren geleden hebben laten verjaren (''verjaring ? Wat is dat ?'').

[juwita]

@Pewee,
Vermoedelijk zit het verschil in benaderingswijze erin dat in art. 7a:1576 BW de strekkingstoetsing in de wet zelf staat. Bij de Wet op het Consumentenkrediet staat deze in de Memorie van Toelichting en dan moet je als Hoge Raad iets verder kijken. Wanneer je de conclusie van Mevr. de Vries Lentsch Kostense bij dit arrest doorleest, dan proef je bijna de moeite die ze heeft moeten doen om artikel 71 Wck (oud) te negeren. Ze zal er toch inmiddels wel al achter gekomen zijn dat ze de plank in het voorjaar 2009 volledig missloeg met haar oordeel over de Wck ? In navolging -dat wel natuurlijk- van het Hof Amsterdam.

[aardjee]

@peewee, mijn inziens is dit arrest niet juist bij koop op afbetaling (leasing) wordt je na de laatste termijnbetaling d.m.v. slotbetaling juridisch eigenaar. In dit geval wordt je m.i. nooit juridisch eigenaar van de effectenportefeuille immers de waarde van de effectenportefeuille wordt gebruikt om de lening af te lossen en is dit niet voldoende, dan moet je de restschuld alsnog voldoen. Ik vermoed dat het hof die deze zaak alsnog moet gaan beoordelen weer tot dezelfde slotsom gaat komen als het hof Amsterdam.

[peewee]

@Aardjee,
Bij het overgrote merendeel van de circa 300 verschillende (aandelenlease)productvarianten die door een tiental aandelenleasebanken in de periode tussen 1992 en 2003 werden aangeboden, werd de lessee wel degelijk juridisch eigenaar van de effecten; nadat de lessee aan zijn verplichting tot rentebetaling had voldaan. Dat de effecten standaard werden gebruikt voor het aflossen van de kredietverstrekking maakt dit niet anders. Zie hiervoor de contracten en folders op de website van Platform Aandelenlease (PAL), waarin de leasebanken zelf ook aanduidden dat de lessee tijdens de looptijd economisch eigenaar waren en pas bij de afwikkeling per einde looptijd de juridische eigendom overging.

Een belangrijke uitzondering is bijvoorbeeld het Sprintplan (Aegon; 120.000 verkochte contracten), maar dat is eveneens een soort tussengeschoven certificaatproduct zonder tussentijdse relatie met aandelen.

[aardjee]

@peewee dat kan wel kloppen, alleen zie ik dit in dit arrest niet naar voren komen. Er staat bij de uitwerking volgens mij duidelijk het volgende:

De hoofdsom dient aan het einde van de looptijd in één keer te werden afgelost, waartoe de verkoopopbrengst van de aandelen wordt gebruikt. Bij een ongunstig koersverloop is die opbrengst echter niet toereikend en resteert een schuld.

In deze casus wordt de lessee dus nooit juridisch eigenaar en dat mis ik in de uitspraak van de hoge raad. Ik denk dat het hof den haag dit weer mee gaat nemen in haar uitspraak. Er is in dit geval volgens mij gewoon een lening afgesloten waarvoor effecten zijn gekocht in de hoop dat deze aan het eind van de lening meer waard zouden zijn. tevens worden de rentebetalingen gedeeltelijk betaald uit verkoop van de effecten en dit kan alleen de juridisch eigenaar doen. Dus de economisch eigenaar heeft geen enkele bevoegdheid en kan nimmer over de "gekochte" aandelen beschikken van de verschuldigde rente wordt 4.500 betaald uit verkoop van effecten mits de waarde van de effecten hoger is dan de lening

[peewee]

@Aardjee,
Dat er een opeisbare restschuld kan ontstaan op de kredietovereenkomst, staat los van de kwestie van de overgang van de juridische eigendom;

@Juwita,
De Hoge Raad zegt in het vonnis van 23 december eigenlijk dat het slechts een kwestie van constructie is of de maandelijk termijn, in casu fls.142,50 is vormgegeven als rente over een lening, danwel (zonder geldlening) als rente over een schuldig gebleven koopsom.

Het standpunt van de HR past wellicht in het kader van het wegmoffelen van de krediettransactie, via een vermeend ''gat in de wet'' (maar niet werkelijk bestaand !) oordeel, dat de HR ook in de twee arresten (Dexia/Aegon Bank) van 6 juni 2009 over de Wck toepast. Ofschoon artikel 71 Wck (oud) inderdaad een aantal artikelen van de 5e titel ''koop op afbetaling'' (BW) buiten toepassing verklaart, gaat het in casu om niet van belang zijnde bepalingen.

[aardjee]

@peewee dat is nou juist wel de casus. Als je het juridisch eigendom verkrijgt, zou je dus de aandelen kunnen behouden en los je de lening af. In deze casus wordt je nooit eigenaar van de aandelen, omdat deze voor jou worden verkocht om daarmee de lening af te lossen. het meerdere (als dat er al zou zijn) wordt in geld uitgekeerd. Bij huurkoop wordt je door het betalen van een laatste termijn juridisch eigenaar. In deze casus gaat het er alleen maar om of de polis onder huurkoop valt, zodat de echtgenote toestemming had moeten geven door middel van meetekenen.

[aardjee]

@jill, het gaat in dit geval toch niet om het tijdstip, het gaat hier om de beoordeling of er sprake is van huurkoop/koop op afbetaling en dat daardoor de overeenkomst nietig is omdat de echtgenote niet meegetekend heeft. In mijn optiek gaat het om lease zonder koopoptie (overdracht van eigendom) en in feite dus om huur. Geen huurkoop omdat het juridisch eigendom niet van rechtswege wordt overgedragen aan de lessee bij einde looptijd. Tevens wordt niet voldaan aan de termijnen er wordt slechts rente betaald over de verstrekte lening, waarmee de aandelen zijn gekocht, en de economische voordelen van deze aandelen komen ten gunste van lessee. De aandelen worden door lessor aan het eind van de looptijd verkocht en dat geld wordt gebruikt om de lening af te lossen.

[croosjes]

aardjee

De aandelen staat op jou naam volgens contract ben jij dus rechtmatige eigenaar van de aandelen.Omdat er meerdere maand betalingen zijn (meer als een keer) is het huurkoop,dus je vrouw moet mee tekenen/partner.Volgens contract had je recht om de aandelen te koop door de laaste betaling te doen,maar het probleem is dat dexia niet overleg voerde met de eigenaar van de aandelen en verkocht deze.Ook als het contract voortijdig weert beeindigd moest toch die laatst maand betaald worden.

gr.andre

[CB]

@Croosjes,

Bij huurkoop is het eigendom gesplitst in een juridisch- (de verkoper) en economisch eigendom (de koper).

[aardjee]

@croosjes het klopt wat je zegt, we hebben het hier alleen niet over dexia maar over levob

[aardjee]

De procureur was een andere mening toegedaan en de hoge raad is dus afgeweken. maar in de overweging wordt volgens mij gekeken naar de termijnen van rentebetalingen die gelijk worden gesteld met termijn van betaling zoals die in de wet zijn opgenomen. Maar het grote verschil waardoor ik de mening van de Hoge Raad niet deel en waarover uiteindelijk nog steeds een discussie kan ontstaan is het feit dat bij Huurkoop of koop op afbetaling het eigendom uiteindelijk overgaat naar de koper. In deze zaak gaat het eigendom niet naar de koper maar blijft bij Levob. Een rechtbank kan dus in principe weer met een andere uitspraak komen. Artikel 1576H lid 3 geeft alleen aan dat krediet verstrekt door een derde (die het juridisch eigendom daarmee verkrijgt) door het geheel van handelingen de strekking van huurkoop verkrijgt.

[alfatrion]

Als je het juridisch eigendom verkrijgt, zou je dus de aandelen kunnen behouden en los je de lening af. In deze casus wordt je nooit eigenaar van de aandelen, omdat deze voor jou worden verkocht om daarmee de lening af te lossen.

Je kunt het ook zien als een instemming van de toekomstige eigenaar om de aandelen te verkopen. Daarnaast kan koopovereenkomst ook de aankoop vermogensrecht betreffen. Als ik het arrest zo lees, waren het gerechtshof en HR het eens dat dit gegeven het niet belet om het geen koop te laten zijn. Nu de uitspraak van de HR een feit is gaat dit terug naar een gerechtshof, die, rekening houdend met het geen de HR heeft aangegeven, met een nieuw oordeel moet komen. Ik zie die niet zo snel oordelen dat dit geen koop betreft.

[aardjee]

Je kunt het ook zien als een instemming van de toekomstige eigenaar om de aandelen te verkopen. Daarnaast kan koopovereenkomst ook de aankoop vermogensrecht betreffen. Als ik het arrest zo lees, waren het gerechtshof en HR het eens dat dit gegeven het niet belet om het geen koop te laten zijn. Nu de uitspraak van de HR een feit is gaat dit terug naar een gerechtshof, die, rekening houdend met het geen de HR heeft aangegeven, met een nieuw oordeel moet komen. Ik zie die niet zo snel oordelen dat dit geen koop betreft.[/quote]

Volgens mij hebben we het niet over koop, dat er iets gekocht is daar is iedereen het wel over eens. het gaat er in deze zaak om dat de financiering zoals die in de polis is opgesteld gelijkgesteld kan worden met huurkoop, waarbij een voorwaarde is dat voor rechtsgeldigheid de echtgenote moet meetekenen, wat hier niet gebeurd is. Kenmerk van huurkoop is dat je na een slotbetaling het juridisch eigendom verkrijgt of dat de je de koopsom in gelijke termijnen betaalt. het krediet wordt nu gelijkgesteld met de term gelijke termijnen dus aan die voorwaarde is nu voldaan volgens deze uitspraak, echter het juridisch eigendom komt niet bij de koper en daarin verschilt deze overeenkomst met huurkoop. Er vindt geen eigendomsoverdracht plaats

[alfatrion]

Ik had je de eerste keer al begrepen.

[peewee]

Het levendig debat hierboven toont in elk geval aan dat ieder aandelenleaseproduct op zijn eigen merites (contractvoorwaarden, strekking etc.) beoordeeld dient te worden. Het (eerste) huurkooparrest van de Hoge Raad uit 2007 over dat desbetreffende Dexia product kan niet zonder meer worden ge-extrapoleerd naar aandelenleaseproducten van andere aanbieders. Dat was overigens al 7 jaar geleden duidelijk. Tegen het Sprintplan van Aegon is bijvoorbeeld nooit de huurkoopkwestie in stelling gebracht, want dit product was overduidelijk geen huurkoop (maar na het HR-arrest van 23 december jl. kan ook dat weer betwijfeld worden !) Zelfs ten aanzien van de Dexia certificaatproducten mag men zich afvragen of er sprake is van koop; de strekking van deze (certificaat)producten is immers koers(verschil)verrekening. Geen koop, dan uiteraard ook geen koop op afbetaling en geen huurkoop. De prijs van de certificaten bij uitgifte is gerelateerd aan de kredietsom en de rente en dus NIET aan de koerswaarde van een eventuele onderliggende aandelenindex (en dit vormt ook de kern van de misleiding !).
Overigens is een aandelenleaseproduct natuurlijk geen polis; het is immers een bancair product.

[jll]

Samenvatting dossier:

Op 5 april 1999 is de echtgenoot zes overeenkomsten “Het Levob Hefboom Effect” aangegaan;

Bij brief van 25 november 2002 heeft de echtgenote de overeenkomsten vernietigd, omdat deze als huurkoopovereenkomsten zijn aan te merken. Deze zijn zonder haar toestemming gesloten, waarop zij om die reden de vernietigbaarheid inroept gebaseerd op artikel 1:88 en 1:89 BW;

In een tussenvonnis van 13 juni 2007 heeft rechtbank Utrecht, sector kanton (locatie Amersfoort) in lijn met de toenmalige jurisprudentie (zie o.a. LJN: AQ6491 van 04-08-2004) geoordeeld dat de zes “Levob Hefboom Effect”overeenkomsten niet kunnen worden aangemerkt als huurkoopovereenkomst in de zin van artikel 7a:1576h BW. Om die reden heeft de kantonrechter de zaak verwezen naar de sector handels- en familierecht van deze rechtbank.

Bij vonnis van 18 juni 2008 heeft rechtbank Utrecht, sector handels- en familierecht, de vordering afgewezen, overwegende dat zij met de kantonrechter van oordeel is dat de effectenlease-overeenkomsten niet kunnen worden gekwalificeerd als koop op afbetaling om de redenen die door de kantonrechter zijn aangevoerd en dat dit betekent dat [eiseres] de effectenlease-overeenkomsten niet heeft kunnen vernietigen met een beroep op art. 1:89 lid 1 BW.

Op 2 februari 2010 in hoger beroep komt Gerechtshof Amsterdam in de rov. 4.10 en 4.11 tot de slotsom dat de overeenkomsten niet aan het bedoelde vereiste voldoen. Deze overwegingen luiden als volgt:
(…)”Dit betekent dat de overeenkomsten, bij gebreke van het voor koop op afbetaling essentiële kenmerk van betaling van de koopprijs in termijnen waarvan twee of meer verschijnen nadat de verkochte zaak aan [betrokkene 1] was afgeleverd, niet als zodanig zijn aan te merken, zodat [eiseres] de overeenkomsten niet met een beroep op artikel 1:89 lid 1 BW heeft kunnen vernietigen. (...)"

In cassatie het verrassende eindoordeel van de Hoge Raad op 23 december 2011:
(…)
3.7 Het oordeel van het hof dat art. 7A:1576 lid 3 niet ertoe strekt beleggingsproducten als de onderhavige op één lijn te stellen met een koop op afbetaling als bedoeld in art. 7A:1576 lid 1, miskent dat genoemd lid 3 niet uit zichzelf reeds ertoe strekt een bepaalde overeenkomst op een lijn te stellen met een koop op afbetaling.
De genoemde bepaling strekt ertoe te voorkomen dat de in de wettelijke regeling van koop en verkoop op afbetaling beoogde bescherming van de (huur)koper wordt ontgaan doordat de desbetreffende overeenkomst in een bepaalde vorm wordt gegoten(…)

(…)komt het bij de toepassing van lid 3 erop aan dat door de constructie die de partijen aan hun handeling hebben gegeven wordt heengekeken zodat, bijvoorbeeld, een samenstel van overeenkomsten waarbij een zaak verkocht wordt tegen contante betaling doch de koopsom door de verkoper aan de koper ter leen wordt verstrekt onder beding van terugbetaling in termijnen, moet worden aangemerkt als een koop en verkoop op afbetaling.
3.8 De volgens de overeenkomst door de deelnemer te betalen rentetermijnen kunnen weliswaar, zoals het hof heeft geoordeeld, niet worden aangemerkt als termijnen van de koopsom indien men ervan uitgaat dat de koopsom al ten tijde van de aflevering wordt voldaan uit de door Levob aan de deelnemer geleende geldsom, maar het ligt anders wanneer men door de geldleenconstructie heenkijkt en de geldelijke verplichtingen in ogenschouw neemt die, onder welk etiket ook, de deelnemer door het aangaan van een overeenkomst als de onderhavige op zich neemt(...)
(…) heeft de overeenkomst derhalve, in het licht van art. 7A:1576 lid 3, onmiskenbaar dezelfde strekking als een koop en verkoop op afbetaling(...)

4. Beslissing

De Hoge Raad:
vernietigt het arrest van het gerechtshof te Amsterdam van 2 februari 2010;
verwijst het geding naar het gerechtshof te 's-Gravenhage ter verdere behandeling en beslissing;

Bron:ClaimConcept

[aardjee]

@jill, kan je aangeven waar dit citaat vandaan komt, maar nu even een korte vraag aan claimconcept. Dit arrest van de Hoge Raad ziet er wat mij betreft nogal gekunsteld uit. Als dit de nieuwe regelgeving wordt, kunnen heel veel mensen nu naar hun bank en geld terugvragen. Zijn er in dit land niet duizenden mensen die een krediet hebben van hun bank waarmee ze zelf aandelen en derivaten aankopen. Deze kredieten zijn ook aangegaan zonder de handtekening van een echtgenoot/echtgenote.

[jll]

@aardjee,

Met alle respect voor ieders inbreng in dit forum, toch een kritische noot. Een kleine zoektocht toont dat u gedurende de gehele zaterdag 14 januari 2011 van s'ochtends vroeg tot middernacht op diverse fora uw mening plaatst (Sponsoring, Eupohony, Huurverhoging, Griepvaccin etc).
Niet erg, het is uw weekend.
Als u zich wat meer in de materie had verdiept, had u het citaat halverwege dit topic kunnen vinden
Als u zich wat meer in de materie had verdiept, had u kunnen weten dat het hier om aandelenlease gaat
Als u zich wat meer in de materie had verdiept, had u kunnen weten dat dergelijke producten als Huurkoop is opgezet
Als u zich wat meer in de materie had verdiept, had u kunnen weten dat de Hoge Raad reeds begin 2008 dit oordeel bekrachtigde
Als u zich wat meer in de materie had verdiept, had u kunnen weten dat Hefboom tot 23-12-2011 echter nog nooit als Huurkoop is gekwalificeerd
Als u zich wat meer in de materie had verdiept, had u kunnen weten dat tegen een oordeel van de Hoge Raad (nog) hoger beroep niet mogelijk is

Kortom, om de Rijdende Rechter te citeren:
"Dit is mijn uitspraak en hier zult u het mee moeten doen."

[aardjee]

@jill, wat ik op dit forum doe mag ik toch hopelijk wel zelf bepalen?? Daarbij is denk ik niet van belang hoe vaak ik ergens op reageer, volgens mij zou het om de inhoud moeten gaan. Voor een financieel juridisch adviesbureau verbaasd me deze reactie het gaat u geloof ik niet om de inhoud

Ik heb alleen een vraag gesteld aan claimconcept n.a.v. het arrest van de Hoge Raad, jammer dat je daar inhoudelijk niet op ingaat. Het lijkt me dat je toch zoveel mogelijk mensen wil helpen, dan ga ik er ook van uit dat je als claimconcept duiding geeft aan deze uitspraak.