[ archief ] Publicatie uitspraak DSI vandaag over aandelenlease

[Bezoeker]

Uitspraak KCD nr. 183 d.d. 04-12-2003


Uitspraak Klachtencommissie DSI nr. 183 d.d. 18 november 2003
(prof. mr. M.R. Mok, voorzitter, R.H.G. Mijné en mr. W.A. Jacobs)

KORTE INHOUD VAN DE KLACHT

Klager heeft in juni 1997 op een kantoor van (een rechtsvoorganger van) verweerder, naar aan-leiding van een advertentie van deze instelling, een aandelen-lea-se--overeenkomst gesloten. Er is hem een aandelenpakket aangeboden met een verzekering X. Volgens verweerder was er verder geen risico aanwezig. Blijkens een eindafrekening van 11 juli 2002 heeft klager echter een ver--lies van ƒ 26.000 geleden. Hij vordert een schadevergoeding ter hoogte van de tegenwaarde van dit bedrag in euro’s.
Klager beklaagt zich over onvolledige voorlichting.

KORTE INHOUD VAN HET VERWEER

Verweerder stelt zich op het standpunt dat de Commissie niet bevoegd is de klacht in behandeling te nemen omdat er geen sprake is van effectendienstverlening. De rol van verweerder was beperkt tot het aanbrengen van klager bij de vennootschap die het leasecontract sloot. Terloopse be--geleiding van klager, zonder advisering, bij deelname aan het aandelenleasesysteem, is geen effectendienst in de zin van artikel 5.1. van het Reglement, mede omdat een contractuele effectenrelatie ontbrak. Ten aanzien van de zorgplicht die op hem zou rusten, voert verweerder aan dat sprake was van execution only dienstverlening; in 1997 was niet duidelijk welke zorgplicht in zulk een geval op een onderneming als die van verweerder rustte.
Voordat klager de overeenkomst heeft gesloten, heeft hij een persoonlijk gesprek gehad met een me-dewerker van verweerder. Dit was een gesprek in het kader van een normale bankrelatie. Het is niet ongebruikelijk dat in zulke gesprekken producten van verweerder of van ondernemingen waar-mee verweerder een relatie heeft, aan de orde komen. Daarbij kan het gesprek ook op effecten-lease--overeenkomsten komen. Er is geen gespreksverslag aanwezig en de medewerker herinnert zich niet meer wat exact besproken is. Hij herinnert zich wel dat de brochure over deze over-een-komsten onderwerp van gesprek is geweest.
Later heeft verweerder de voorwaarden voor het product en de overeenkomst aan klager gezonden. Klager heeft daarop een bevestiging van deelname aan verweerder gestuurd. Hij heeft jaarlijks een jaaropgave met relevante informatie over onder meer de waarde van zijn belegging en de waarde van zijn schulden ontvangen.
Verweerder betwist zijn aansprakelijkheid voor het door klager geleden verlies en betwist, subsidiair, tevens de hoogte van klagers schadevordering. Voorts vraagt verweerder veroordeling van klager in de kosten van rechtsbijstand van verweerder.

BEHANDELING TER ZITTING

Klager deelt mede dat hij uit een erfenis ontvangen geld op een spaarrekening had staan. De mede-werker van verweerder heeft hem gewezen op de effectenlease, waarmee hij een hoger rendement kon behalen. Klager heeft nooit geweten dat hij met geleend geld heeft belegd. Hij is het contract aan--gegaan op basis van vertrouwen. Hij en zijn echtgenote zijn leken op het gebied van beleggen en zij gaan af op de informatie die zij van een deskundige krijgen. Het materiaal heeft hij eerst ont-van--gen nadat hij het contract getekend heeft. Ook na de ontvangst van de jaaropgave dacht hij met een goed product van doen te hebben, omdat hij een verzekering X had afgesloten.
Verweerder bevestigt dat klager bij verweerder een spaarrekening had. Daarop was, na het af-sluiten van het contract, nog een bedrag van rond ƒ 250.000 over. Bij het tekenen van een deelnamefor-mu-lier is de brochure over het product beschikbaar. Daarna worden de documenten aan de deelnemer gezonden. De cliënt kan binnen acht dagen na de ontvangst daarvan kosteloos van het contract af-zien.

BEOORDELING VAN DE KLACHT

Over de verweren, inhoudende dat de Commissie de klacht niet in behandeling mag nemen, over-weegt de Commissie het volgende.
Het bemiddelen bij de totstandkoming van een overeenkomst tot aandelenlease, verbonden met het geven van voorlichting daarover, is effecten-dienstverlening. Er bestond tussen partijen een contrac-tuele relatie. Verweerder heeft klager in een gesprek met deze op het contract attent gemaakt en hem gewezen op het rendement dat hoger was dan dat op klagers spaarreke-ning. Klager is hierop ingegaan. Of verweerder klager al dan niet heeft geadviseerd is niet relevant, nu het deelnamefor-mu-lier op een kantoor van (een rechts-voor-ganger van) verweerder is getekend. De medewerker van het kantoor die het gesprek met klager heeft gevoerd, had klager kunnen en zo nodig behoren te ad-viseren. Hieruit blijkt tevens dat geen sprake was van een execution only relatie.
Uit het voorgaande volgt dat de Commissie bevoegd is tot behandeling van de klacht en dat zij deze in behandeling kan nemen.
Verweerder heeft een destijds uitgegeven brochure over de bewuste aandelenleasecontracten over-gelegd. De Commissie acht aannemelijk dat klager deze brochure vóór hij de overeenkomst is aan-ge--gaan, heeft ontvangen of ingezien. Het door klager getekende deelnameformulier was namelijk een onderdeel van die brochure. Klager heeft de ontvangst daarvan ook niet bestreden. In die bro--
chure is te lezen: “Bij deelname via een maandbedrag betaalt u bruto per maand ƒ 117. Hiervan is gemid-deld ƒ 88 aftrekbaar als consumptieve rente (1,0% per maand). (.....) Er is slechts 1 beurs-scenario denkbaar waarin u (...) geen uitkering ontvangt: als de slotkoers na 5 jaar precies gelijk is aan de laagste koers. Als dit scenario zich voordoet, verliest u uw netto kosten.”
Klager heeft verklaard dat hij het contract is aangegaan op basis van vertrouwen. Hij en zijn echt---genote, die leken op het gebied van beleggen zijn, gaan af op de informatie die zij van een deskun-dige krijgen.
Door het opnemen van de geciteerde passages in de brochure heeft verweerder zijn desbetreffen-de klanten gewaarschuwd. Zij konden lezen dat de te betalen termijnen grotendeels uit rente be-stonden en dat het mogelijk was dat daar bij af-loop van het contract niets tegenover zou staan.
Niet is komen vast te staan dat verweerder aan klager mondeling een roos-kleuriger voorstelling van zaken heeft gegeven. In elk geval had klager uit de brochure kunnen afleiden welke risico’s hij liep. De stelling dat klager de overeenkomst op grond van valse voorlichting is aan-gegaan, is als zodanig ongegrond.
Evenwel is gebleken dat klager bij het desbetreffende kantoor van verweerder een spaarrekening had waarop na het af-sluiten van het contract, nog een bedrag van rond ƒ 250.000 resteerde. Uit door verweerder overgelegde stukken blijkt dat deze voor klager aandelen ABN Amro Holding en Ahold heeft gekocht voor een bedrag van ƒ 39.204. Klager heeft aan rente, bij vooruitbetaling, ƒ 19.994 betaald. Daar zijn bedragen van ƒ 4.704 voor een “product Y” (die het product een hefboomwerking gaf) en van ƒ 3.920 voor de verzekering X bijgekomen.
Een alternatief voor het aangaan van de lease-overeenkomst zou in dit geval, gezien het saldo van klagers spaarrekening, het rechtstreeks aankopen van de aandelen voor klagers rekening zijn ge-weest. Dat alternatief zou dezelfde kansen en risico’s en bovendien een grotere flexibiliteit hebben opgeleverd. Ook het bereiken van een hefboomwerking en verzekering X zou, door het kopen van call onderscheidelijk put opties, mogelijk zijn geweest.
Verweerder had, uit hoofde van zijn zorgplicht, als deskundige, die het belang van zijn cliënt diende, klager op dit alternatief moeten attenderen. Nu dit niet gebeurd is, is niet na te gaan of klager voor dit alternatief zou hebben geopteerd, maar aangezien het voor hem aanmerkelijk voordeliger was, neemt de Commissie aan dat hij voor rechtstreekse aankoop zou hebben gekozen.
De Commissie neemt aan dat aan een optieconstructie ongeveer dezelfde kosten zouden zijn ver-bonden, als de premies die klager nu voor de product Y onderscheidelijk de verzekering X heeft betaald. Zij laat deze aspecten daarom ver-der buiten beschouwing. Ook zonder het aangaan van een lening zou klager zich hebben kunnen indekken tegen koersdaling, nl. door het kopen van put opties. Ook hier neemt de Commissie aan dat aan een optieconstructie ongeveer dezelfde kos-ten zouden zijn verbonden, als de premie die klager nu voor de verzekering X heeft betaald. Dit aspect laat zij daarom eveneens verder buiten beschouwing. Ten slotte zou rechtstreekse aankoop van de effecten voorts voor klager enige kosten aan provisie en bewaarloon hebben opgeleverd. Daar zou tegenover hebben gestaan dat rechtstreeks effectenbezit flexibeler is dan een leasecontract, doordat in het eerste geval het bezit te allen tijde vergroot, verkleind of afgestoten kan worden. Deze factoren tegen elkaar wegstrepend laat de Commissie ook dit aspect buiten beschouwing.
Aan rente heeft klager een bedrag van ƒ 19.994 betaald. Bij rechtstreekse aankoop van de aandelen zou klager een additioneel bedrag van ƒ 39.204 - ƒ19.994 = ƒ 19.210 meer aan zijn spaar-rekening hebben moeten ont-trekken. Uitgaande van een gemiddelde spaar--rente in de desbetreffende periode van 4% zou dat over vijf jaar een (enkelvoudige) rentederving van ƒ 3.842 hebben opgeleverd. Het rentenadeel dat voor klager aan de leaseconstructie verbonden was, heeft derhalve per saldo
ƒ 19.994 - ƒ 3.842 = ƒ 16.152 bedragen.
Dit bedrag moet nog worden gecorrigeerd voor uitgespaarde en verschuldigde belasting. Daarbij gaat de Commissie ervan uit dat klager destijds onder een marginaal inkomstenbelastingpercentage van 50% viel. De rente heeft hij ineens betaald. Daarvan kon klager als (naar hij heeft medegedeeld) gehuwde, volgens de voor het belastingjaar 1997 geldende regels, maximaal ƒ 20.000 als persoon-lijke verplichting van zijn inkomen aftrekken. Dat leverde hem een be-sparing van ƒ 10.000 op. Daarentegen heeft hij, door de effec-ten door middel van de leaseovereenkomsten geheel te financie-ren, het aan-koopbedrag van die effecten niet aan zijn spaarrekening behoeven te onttrekken, met het gevolg dat hij meer spaar-rente heeft genoten, waarover hij over 1997 (half jaar), 1998, 1999 en 2000 inkomstenbelasting verschuldigd was. Deze bedroeg in to-taal 3,5:5 (periode) x 0,50 (belastingpercentage) x ƒ 3.842 = ƒ 1.345. Het door klager genoten belastingvoordeel als gevolg van het aangaan van de leaseovereenkomst heeft per saldo ƒ 10.000 - ƒ 1.345 = ƒ 8.655 bedragen. Over de jaren vanaf 2001 is het vermogen de grondslag van de inkomensbelasting (box 3). Er is geen grond voor de veronderstelling dat de twee methodes voor verwerving van de aandelen toen tot verschillende resultaten zouden hebben geleid.
Omdat verweerder in zijn voorlichtende taak is tekortgeschoten dient hij klager de als gevolg daar-van per saldo geleden nettorenteschade te vergoeden. De omvang van deze schade is
ƒ 16.152 - 8.655 = ƒ 7.497 = € 3.402. Hoewel klager de spaarrente die hij bij keuze van het alterna-tief zou hebben gederfd in de nu gekozen oplossing geleidelijk heeft ontvan-gen, zal de Commissie ter wille van de eenvoud, de vertragingsrente (gelijk aan de wettelijke rente) doen ingaan op één dag, nl. de datum waar-op ter uitvoering van de leaseovereenkomst de aandelen zijn gekocht.

UITSPRAAK

De Commissie stelt het bindend advies vast dat verweerder binnen de tijd van één maand na ver-zen-ding aan partijen van een afschrift van dit bindend advies aan klager vergoedt een bedrag van
€ 3.402, te vermeerderen met rente gelijk aan de wettelijke rente, ingaande 8 juli 1997 tot aan de dag der algehele voldoening.
Het meer of anders gevorderde wordt afgewezen.


http://www.stichting-dsi.nl/index.php?s ... spraak=775

[Marloes]

Mooi artikel Chris G wederom bedankt.

[liba]

oke

[thoompy]

Gaat de goede kant op
Gelukkig woord de dsi ook wakker over deze boefen praktijken

[Oom Dagobert]

oef, wat een boeven

[Marloes]

Niet normaal meer.

[Gast]

Schandalig.

[Gast]

Uw e-mail reactie van 13 november jl. is door de VVD doorgestuurd naar het ministerie van Financiën. De minister heeft mij gevraagd u te antwoorden.

Uw mail is één van de vele serieuze signalen die het ministerie van Financiën heeft ontvangen van kopers van aandelenleaseproducten.

Beleggen brengt altijd risico's met zich mee. Dit geldt zeker voor beleggen met geleend geld. Burgers hebben, mits zij goed geïnformeerd zijn, een eigen verantwoordelijkheid voor beslissingen waarmee veel geld is gemoeid, zoals, het afsluiten van hypotheken, verzekeringen, maar ook de aanschaf van aandelenleaseproducten. De bemoeienis van de overheid kan nooit in de plaats komen van die eigen verantwoordelijkheid.

Dit laat onverlet dat de problematiek rondom aandelenleasecontracten de volle aandacht van het Ministerie van Financiën heeft.

Op dit moment is een Commissie Geschillen Aandelenlease (CGA) ingesteld die aanbieders en belangenorganisaties van afnemers van aandelenleaseproducten om de tafel moet brengen. De CGA zal met deze partijen bekijken of het mogelijk is tot overeenstemming te komen over een oplossing voor de bestaande geschillen. De CGA zal daartoe in eerste instantie onderzoeken of de betrokken partijen bereid zijn zich te binden aan een door de CGA op te stellen algemene regeling. Deze algemene regeling zal tot stand komen op basis van aantal voorbeelduitspraken (per categorie klachten) die de klachtencommissie van het Dutch Securities Institute (DSI) dit najaar zal doen. Op die manier moet de CGA proberen jarenlang slepende rechtszaken te voorkomen. Of de CGA succes zal hebben is echter afhankelijk van de medewerking van de verschillende betrokken partijen. Indien partijen niet of onvoldoende meewerken dan rest er niets anders dan dat de verschillende geschillen afzonderlijk worden beslecht voor de rechter of voor de klachtencommissie van DSI.

De minister stelt het op prijs reacties zoals die van u te vernemen, zodat hij deze kan meewegen bij het tot stand komen van zijn beleid als minister van Financiën, maar ook als vice-premier. Tenslotte wil ik u mijn excuus aanbieden voor de vertraging bij de beantwoording van uw reactie.

[Gast]

Gerrit Zalm loopt zijn pik achterna maar doet voorlopig geen donder.
Hij zou een voorbeeld kunnen nemen aan de Belgische aanpak, in de fout dan oppakken.
In Italie zaten de heren van parmalat binnen een week vast, hier zitten de Ahold criminelen gewoon thuis en komen op de zelfde feesten waar Gerrit Zalm komt.
Een dubbele moraal is de heren politici in Nederland niet vreemd en normen en waarden kennen deze hufters al helemaal niet.
Het is te hopen dat het de laatste lente voor deze regering is en dat we dan een nieuwe Pim mogen vinden.

[JJ]

Deze uitspraak van DSI is niet zo gunstig als op het eerste gezicht lijkt. DSI beslist eigenlijk dat van onvoldoende voorlichting geen sprake is en dat klager de risico's had kunnen afleiden uit de toegezonden brochures. Overigens komt DSI mijns inziens op volstrekt onjuiste gronden tot haar beslissing. In de aangehaalde passages staat namelijk dat het grootste risico dat de klager loopt, is dat hij zijn netto-kosten kwijt is.

Op een 'uniek' punt wordt beslist dat verweerder een bedrag aan klager moet betalen, namelijk nu klager het benodigde geld op zijn spaarrekening had staan, had de bank moeten adviseren om de aandelen gewoon te kopen.

Overigens is een belangrijk punt in de te voeren procedures niet aan de orde gekomen, namelijk de voorschriften van de Nadere Regeling. Dat deze niet aan de orde zijn gekomen spreekt voor zich, klager had reeds een (lange) relatie met de bank.

[Getsie]

De nadere regeling komt niet ter sprake, omdat deze in 1997 nog geen invulling heeft gekregen, dwz pas later tot stand is gekomen.