Grondslagen voor vernietiging / ontbinding en/of vergoeding van schade.
Een goede samenvatting hierover is te vinden op de site van:
Rompelberg & Ruiter advocaten. Aandelenlease (7-6-2003)
http://www.rechten.nl/nieuws/nieuwsartikel.asp?id=5
De tekst is algemeen van aard en geeft goede basis-uitleg over de aandelenlease problemen.
Voor meer informatie kunt u zich tot hen wenden via de site.
Wenst u ontslagen worden uit uw verplichtingen uit aandelenlease-overeenkomst(en)? Dient u binnenkort een groot bedrag aan de bank te betalen en is een door de bank gedaan aanbod of een door de bank aangeboden hardheidsclausule geen alternatief voor u? Dan bevindt u zich in een penibele situatie die om acuut ingrijpen vraagt. Onderstaand zetten wij uiteen wat ons kantoor voor u kan betekenen, op basis van welke grondslagen en tegen welke kosten. Ook gaan wij in op uw positie indien u deelneemt aan de stichting Leaseverlies.
1. Tot wie richt u zich
Deze informatie is op u van toepassing indien u een of meerdere overeenkomsten tot aandelenlease heeft gesloten met een bank. Mogelijk heeft u gecontracteerd met Dexia Bank Nederland N.V. (h.o.d.n. Legio en Labouchere), of Aegon Bank N.V. (h.o.d.n. Spaarbeleg), maar ook andere aandelenlease aanbieders zijn mogelijk.
Wellicht zijn uw overeenkomsten tot stand gekomen met behulp van een tussenpersoon, zoals medewerkers van Spaarselect of Spaarbeleg, maar ook een andere tussenpersoon is mogelijk.
Indien uw overeenkomst tot stand is gekomen door middel van een tussenpersoon heeft u niet één, maar twee wederpartijen. Wij spreken waar mogelijk altijd de bank én de tussenpersoon aan. Waar mogelijk combineren wij dit in één procedure.
2. Wat vordert u
Er van uitgaande dat uw dossier daartoe aanleiding geeft vordert u:
a. vernietiging, althans ontbinding van de ten laste van u gesloten overeenkomst(en);
b. vergoeding van de door u geleden schade (geleden verlies, gederfde winst, rente, buitengerechtelijke kosten);
U kunt de bovengenoemde vorderingen naar eigen behoefte instellen. Afhankelijk van de omstandigheden zou u er ook voor kunnen kiezen om geen betalingen (meer) te verrichten en te wachten totdat u door de bank wordt gedagvaard. In de procedure die daar vervolgens uit voort vloeit kunt u allereerst verweer voeren. Daarnaast kunt u ook een tegen-eis instellen waarbij u het bovenstaande onder a en b vordert.
Daarnaast kunt u in spoedeisende gevallen vorderen dat de Voorzieningenrechter in kort geding zal bepalen dat uw verplichtingen uit overeenkomst(en) mogen worden opgeschort, bijvoorbeeld totdat de rechter in een bodemprocedure waarin u partij bent, een (eind)vonnis zal hebben gewezen. Indien u in kort geding gelijk krijgt, dient de bank de uitslag van een bodemprocedure af te wachten en mag zij intussen geen incassomaatregelen tegen u nemen.
3. Wat is de grondslag van uw vordering(en)
De grondslagen voor uw vordering jegens de bank zijn vernietiging, wanprestatie en onrechtmatige daad. De vordering tot vernietiging is gebaseerd op art. 1:88 BW (bescherming van het huwelijksvermogen door de niet instemmende partner).
Aandelenlease is te zien als "overeenkomsten van koop op afbetaling" zoals bedoeld in art. 1:88 BW. Voor het aangaan van zulke overeenkomsten behoeft de ene echtgenoot toestemming van de andere echtgenoot. Indien deze toestemming niet is gegeven, kan de huwelijkspartner de overeenkomst vernietigen.
Sommige banken bestrijden dat artikel 1:88 BW van toepassing is op aandelenlease. Volgens die banken is dit artikel louter geschreven voor roerende zaken en aandelen zijn geen roerende zaken maar vermogensrechten.
Deze zeer theoretische en vergezochte stelling van de banken vindt volgens ons geen steun in het recht, maar het staat hun natuurlijk vrij om dit standpunt in te nemen.
Vernietiging kan zo mogelijk ook zijn gebaseerd op art. 6:228 BW (dwaling). Gebleken is namelijk dat veel cliënten de aandelenlease-overeenkomst(en) hebben afgesloten onder een onjuiste voorstelling van zaken. Aan sommige cliënten is o.a. de fiscale aftrekbaarheid van de leaserente voorgespiegeld op een moment dat reeds bekend was dat deze zou worden afgeschaft. Ook blijkt dat tussenpersonen vaak tegen beter weten in onverantwoord positieve scenario’s hebben geschetst over de waarde-ontwikkeling van de geleasde aandelen, en de financiële gevolgen van het afsluiten van de overeenkomst(en). Een beroep op vernietiging kan rechtsgeldig slechts binnen drie jaar worden gedaan. Om bewijsproblemen te voorkomen berekenen wij deze termijn met ingang van de contractsdatum. Omdat de drie jaren termijn vaak al is verstreken, dient u uw vordering ook nog op andere grondslagen te baseren, waaronder zo mogelijk de volgende:
De bank heeft jegens u wanprestatie gepleegd indien zij niet heeft voldaan aan de (bijzondere) zorgplicht die zij jegens beleggende cliënten heeft, en die is neergelegd in art. 2 Algemene Bankvoorwaarden (ABV). Indien de bank de regels uit de effectenregelgeving schendt, dan handelt zij in strijd met art. 2 ABV en pleegt zij jegens u wanprestatie waardoor zij aansprakelijk wordt voor de schade die daardoor is ontstaan.
Een door de bank en/of de tussenpersoon gepleegde onrechtmatige daad kan gelegen zijn in art. 6:194 BW (misleiding) alsmede in schending van de destijds geldende effectenwetgeving, met name de Nadere Regeling Toezicht Effectenverkeer 1999 (NR). Zo blijkt in vrijwel alle aandelenlease zaken die in behandeling zijn bij ons kantoor, de volgende regelgeving geschonden:
art. 28 Nadere Regeling (er is geen risicoprofiel van de cliënt opgesteld en/of er is niet gehandeld in overeenstemming met een voor de cliënt geldend risicoprofiel);
art. 32 NR (misleidende voorstelling omtrent de waarde ontwikkeling van de aandelen en de risico’s van de overeenkomst);
art. 33 NR (onjuiste informatie omtrent risico’s van de overeenkomst);
art. 7.5 van Bijlage 7 bij de NR (het verplicht vermelden van het feit dat er een lening wordt aangegaan onder vermelding van de volgende waarschuwing: “u belegt deels met geleend geld, dit betekent dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt”);
art. 7.8 sub 2 van Bijlage 7 NR (de verplichting om bij prognoses de potentiële rendementen van het aangeboden product, zowel in positieve als in negatieve scenario’s weer te geven).
Vervolgens blijken veel cliënten ongevraagd telefonisch te zijn benaderd. De klachtencommissie DSI heeft bepaald dat dit een ongeoorloofde agressieve verkoopmethode is. Ook blijken cliënten er vaak niet van op de hoogte dat de geliquideerde overwaarde van hun woning is gestort in een depot dat niet uit geld maar uit aandelen bestaat. Uit dit depot zouden gedurende (tenminste) de eerste zestig maanden de verplichtingen uit de aandelenlease overeenkomsten worden voldaan.
Maar nu door koersdalingen het depot leeg is, dienen cliënten onverwacht de vaak grote maandlasten uit hun gewone exploitatie te voldoen. Veel cliënten zijn daartoe niet in staat. De vraag is wie opdracht heeft gegeven tot de aankoop van dit depot.
Aan de tussenpersoon die heeft bemiddeld bij de totstandkoming van de overeenkomst(en) kan daarnaast (dus: naast al het bovenstaande) het volgende worden verweten:
6. Overtreding van de artikelen 6, 7 en 8 Colportagewet (colportage met geldleningen is verboden);
7. Overtreding van de Wet op het Consumentenkrediet (is er getoetst of de cliënt de betalingsverplichtingen kon dragen?).
Tenslotte moet worden onderzocht of de desbetreffende tussenpersoon in het bezit was van een vergunning, dan wel een ontheffing of een vrijstelling in het kader van de Wet Toezicht Effectenverkeer. Gebleken is dat niet elke tussenpersoon aan deze vereisten voldoet.
Indien de bank jegens u de bovengenoemde normen heeft overschreden, dan is zij voor de gevolgen daarvan aansprakelijk. Indien de tussenpersoon jegens u de bovengenoemde normen heeft overschreden, is de bank voor de schade die ten gevolge daarvan is ontstaan aansprakelijk, indien de tussenpersoon optrad als “hulppersoon” van de bank in de zin van art. 6:171 en/of 6:172 BW. Een opdrachtgever is eenmaal aansprakelijk voor de fouten van een door hem ingeschakelde hulppersoon.
Gelet op (de inhoud van) de bovengenoemde regelgeving waaraan het afsluiten van aandelenlease overeenkomsten moet worden getoetst, is kans op succes aanwezig. Intussen heeft ons kantoor zeer veel aandelenlease dossiers in behandeling.
4. Wat is uw positie indien u deelneemt aan de stichting Leaseverlies
De Stichting Leaseverlies heeft Dexia Nederland N.V. gedagvaard namens vele tienduizenden deelnemers. De procedure van de Stichting bevindt zich in een pril stadium: de dagvaarding is aangebracht, de conclusie van antwoord is nog niet ingediend. Daarna kunnen nog volgen: een conclusie van repliek, een conclusie van dupliek, een comparitie, getuigenverhoren en nadere conclusies. Na een wachttijd van vele maanden volgt dan een vonnis. Op korte termijn bent u daarmee niet geholpen. Intussen dringt de bank wellicht aan op spoedige betaling van uw restschuld, althans ten minste op betaling van de maandelijkse verplichtingen.
Bovendien is in een collectieve actie geen plaats om de feiten en omstandigheden, die in elk individueel geval hebben geleid tot het afsluiten van de desbetreffende overeenkomst(en) per deelnemer, uitgebreid aan bod laten komen. Toch is dit belangrijk. Er zijn veel soorten aandelenlease overeenkomsten en elke individuele casus is anders. De jurisprudentie toont dat de toepasselijke regelgeving steeds wordt getoetst aan de feiten en omstandigheden van het individuele geval. In een individuele procedure kan uitputtend worden ingegaan op de feiten en omstandigheden van het geval.
Wist u, dat de klachtencommissie DSI uw individuele klacht niet in behandeling neemt indien u bent aangesloten bij de stichting Leaseverlies? De door de stichting gevoerde procedure wordt dan mede namens u gevoerd. Voorwaarde voor klachtenbehandeling door DSI is echter dat uw klacht niet óók bij een rechter aanhangig is of wordt.
5. Wat kan Rompelberg & Ruiter advocaten voor u betekenen
Dit is afhankelijk van (de achtergronden van) de totstandkoming van de overeenkomst(en) waarbij u partij bent. Om daar een op uw situatie afgestemd oordeel over te kunnen geven hebben wij meer informatie nodig, bijvoorbeeld over:
uw achtergrond (leeftijd, opleiding, ervaring, werk, inkomen en vermogen, gehuwd, aantal minderjarige thuiswonende kinderen, beleggingsdoelstelling, ervaring met beleggingen);
de totstandkoming van de lease-overeenkomst(en):
a. wie heeft contact opgenomen met wie?
b. heeft u met de bank of de tussenpersoon gesproken over uw beleggingsdoelstellingen? Is uw beleggersprofiel opgesteld en is dit schriftelijk vastgelegd? Paste aandelenlease in uw profiel?
c. heeft de bank of de tussenpersoon getoetst of u aan de verplichtingen uit de overeenkomst(en) kon voldoen?
d. wanneer en onder welke omstandigheden heeft ondertekening plaatsgevonden?
e. heeft uw huwelijkspartner de aandelenleaseovereenkomst(en) mede-ondertekend?
de informatie die voorafgaand aan de ondertekening is verstrekt:
a. is er gebruik gemaakt van foldermateriaal, zo ja: welke informatie wordt hierin verschaft?
b. welke toekomstverwachtingen werden gewekt?
c. is u verteld dat u een lening aanging, waaruit u een restschuld kon overhouden?
d. (deze vraag is alleen van toepassing indien een depot is gevormd van waaruit de maandelijkse leasebetalingen zouden moeten worden verricht): is u verteld dat de geliquideerde overwaarde van uw woning werd gestort in een depot, bestaande uit koersgevoelige producten?
e. zijn er ook prognoses geschetst in negatieve scenario's?
Aan de hand van bovengenoemde informatie schrijft ons kantoor een brief aan de bank (en indien van toepassing: de tussenpersoon) met de nodige vragen en opmerkingen.
Daarna volgt zo mogelijk vernietiging c.q. ontbinding van de overeenkomst en aansprakelijkheidsstelling. Aan de hand van de reactie van de bank en/of de tussenpersoon kan vervolgens worden gekozen voor het starten van een gerechtelijke procedure.
Als uw casus daartoe aanleiding geeft kan daarnaast in een kort geding worden gevorderd dat u uw (maandelijkse) betalingsverplichting mag opschorten, bijvoorbeeld totdat de rechter in een bodemprocedure waarbij u partij bent vonnis zal hebben gewezen.
[Natuurlijk is het voor een ieder goed voor zich zelf bovenstaande vragen (proberen) te beantwoorden en op papier te zetten. Deze informatie heeft u so-wie-so nodig bij elke advocaat die u in de arm wilt nemen. Voor verdere tekst van de punten 6. en 7. verwijs ik u naar bovenvermelde site via de url.]
Op dit rechtsgebied zijn mr. M.M.H.J. Rompelberg, mr. J.G.M. Nass, mr. J.P. Van Dyck, mr. D.D.J.M. Gulpers, mr. R.H.J.M. Silvertand, mr. M. Delnoy-Garske en mr. S.E.W. Engelen werkzaam.
U kunt op hun site http://www.rechten.nl ook rechtstreeks uw vraag stellen.
Okerene
