[ archief ] Dirk Scheringa – Kredietcrisis: 0 - 1

[Gerborgh]

In de Quote van deze week staat een aardig artikel over DSB Bank. Goed om eens door te lezen voordat je als spaarder je geld wegbrengt naar 'Wognum'.

Lenen, lenen betalen, betalen is leuk, maar wat gebeurt er met een kredietbank als de rente stijgt? Het geesteskind van Dirk Scheringa, DSB Bank, heeft een balanstotaal van bijna €6 miljard met een minimaal eigen vermogen, dodelijk bij economische tegenwind en stijgende rentes.

DSB Bank nv is voor 100% eigendom van oprichter Dirk Scheringa, de godfather van AZ. Onder verschillende merknamen (zoals Frisia, Becam, Postkrediet, Topkrediet en TelefoonKrediet) krijgen consumenten de mogelijkheid om tegen een lager tarief te lenen dan bij de traditionele banken. De spotjes van ‘veilig lenen met Becam’ en ‘Leen van Frisia’ komen allemaal van Scheringa.
Het uitgeleende geld moet DSB zelf weer ergens anders aantrekken tegen een nog lagere rente, en zo ontstaat er een rentemarge op het uitgezette geld, de hoofdmoot van de inkomsten van DSB. In 2006 ontving DSB ongeveer €200 miljoen aan inkomsten, tegen €150 miljoen aan bedrijfskosten. Scheringa bezet positie 31 in de Quote 500, met een geschat vermogen van €725 miljoen.
In de afgelopen tien jaar is DSB bijzonder hard gegroeid. De uitstaande kredieten stegen van €300 miljoen naar bijna €6 miljard, met een eigen vermogen dat nagenoeg gelijk bleef. Tegelijkertijd deden zich nog twee interessante ontwikkelingen voor.

Ten eerste valt de groei van de portefeuille niet samen met meer winstgevendheid. Ondanks de stroom van nieuwe leningen voor badkamers en vouwwagens draait Scheringa nauwelijks meer winst dan een jaar of tien geleden. Het rendement van zijn eigen vermogen (Return on Equity) daalt dus significant, wat wordt versterkt door een hoog uitgavenpatroon: Scheringa bezit een vliegtuig, museum en voetbalclub AZ, dat onlangs een nieuw stadion kreeg. Van 2002 naar 2006 halveerde de winst zo naar €28 miljoen.

Ten tweede, bij een schuld van Carlyle-achtige proporties zijn de financiële reserves van DSB minimaal geworden. Het eigen vermogen is nagenoeg gelijk gebleven, terwijl de leningen bij andere partijen van DSB vertwintigvoudigd zijn. Het vermogen om op lange termijn de schulden af te lossen met eigen geld, de solvabiliteit, is van 28% in 1998 gedaald naar ruim 4% in 2006. Scheringa groeit zoals hij zijn cliënten adviseert te leven, namelijk door stevig bij te lenen en zo een leuk levenspatroon te financieren.

Net als bij Carlyle gaat het goed zolang het niet fout gaat. Een normale, beursgenoteerde bank heeft een solvabiliteit van minimaal 8% terwijl sectorgenoot Maasbert Schouten van Afab, Q500 nr. 140 met €201 miljoen, van zijn banken een solvabiliteit van minimaal 12% moet aanhouden. De kredietcrisis maakt het noodzakelijk om te kijken wat er gebeurt als de kosten om kapitaal aan te trekken stijgen. Uiteindelijk moet elke euro die DSB uitleent weer van een spaarder of van een andere bank worden aangetrokken.

Omdat DSB het geleende geld uitsluitend bij consumenten uitzet, is het goed mogelijk dat de kosten die de financiers van DSB in rekening brengen, ook stijgen. De kredietcrisis was uiteindelijk veroorzaakt door consumenten die hun leningen niet meer konden afbetalen, en niet door overheden of bedrijven in geldnood. Volgens verschillende bronnen moet DSB daarom rekening houden met ongeveer een half procent meer fundingkosten op de kredietportefeuille.
Bij een schuldpositie van bijna €6 miljard betekent dat een extra kostenpost van tientallen miljoenen euro’s, genoeg om DSB in de rode cijfers te doen belanden. Als de rentelasten van €6 miljard aan schulden fluctueren, is €130 miljoen aan eigen vermogen wellicht te weinig om een langdurige kredietcrisis uit te zitten.

De uitgifte van nieuwe aandelen om de balans te versterken is een mogelijke oplossing. Het probleem daarbij is dat de geplande beursgang van DSB is afgeblazen, waardoor de bank geen beursnotering heeft en een snelle uitgifte van aandelen onmogelijk is.
Daarom kiest DSB voor de uitgifte van perpetuals: obligaties zonder afloopdatum, dus schuldpapier dat letterlijk tot in de oneindigheid blijft uitstaan. Omdat dit achtergesteld vermogen is, mag dit bij het eigen vermogen worden opgeteld voor de bepaling van het kernkapitaal. Zo wordt op het oog de verhouding tussen eigen vermogen en schulden licht verbetert. Met meer kernkapitaal is het mogelijk om nóg meer geld bij andere banken te lenen, zodat er nog meer consumentenkrediet kan worden afgesloten.

Het vervelende is dat dat achtergestelde vermogen een prijskaartje heeft. Wie zijn geld op een achtergesteld deposito bij DSB zet, krijgt daar 7,5% rente voor. Een lening bij Becam kost echter maar 6,9%. De kosten van 1 euro aan achtergesteld vermogen moeten dus worden goedgemaakt door er nog twintig bij te lenen en die weer met winst uit te zetten bij consumenten. Zo ontstaat er een eeuwigdurende wedloop tegen de rentestand, met een gigantische schuld en lage winstgevendheid tot gevolg.

Volgens de laatste berichten heeft DSB 2007 wel met winst afgesloten, en zou DSB nog steeds minimaal €200 miljoen aan kernkapitaal hebben. Maar de strijd om de spaarder is nu ook losgebarsten: een IJslandse bank geeft nu 5% rente op spaargeld, bijna een procent meer dan Scheringa. Een procent meer rente op alle schulden van DSB zou beteken dat de bank binnen een paar jaar failliet is.

Volgens financieel directeur Gerrit Zalm heeft DSB echter nog geen last van de crisis, ook omdat de regels voor kredietverschaffing in Nederland veel strenger zijn dan in de Verenigde Staten. We zullen moeten wachten tot de publicatie van de laatste jaarcijfers, waarschijnlijk deze maand, voordat we weten hoe DSB er precies voorstaat. Gezien de schade die collega-bankiers hebben geleden is het praktisch onmogelijk dat Scheringa 2007 zonder kleerscheuren heeft doorstaan.

Een fors gedeelte van de beleggingen zit namelijk juist in producten die in waarde zijn gedaald door de kredietcrisis, zoals schuldpapier van Merrill Lynch en Goldman Sachs. Om aan wettelijke eisen te voldoen heeft DSB de beleggingen in Amerikaanse hypotheken in 2005 af moeten bouwen, maar er zit nog ongeveer €50 miljoen in risicovolle Amerikaanse beleggingsproducten. Het is niet onwaarschijnlijk dat hier flink op moet worden afgeschreven.

DSB biedt inderdaad leningen aan tegen een veel lagere rente dan haar concurrenten, maar heeft een zwakker risicomanagement, een minder solvabele balans en een slechtere corporate governance dan haar collega-bankiers. Bij een crisis zijn dat juist de zaken die er toe doen.

DSB is het niet eens met deze analyse. Woordvoerder Klaas Wilting: 'DSB is een goed renderende bank met alle onderdelen.'

bron: Quote, Arno Wellens

[SJZ]

Inderdaad een raar artikel.

Ik lees:

met een eigen vermogen dat nagenoeg gelijk bleef.

draait Scheringa nauwelijks meer winst dan een jaar of tien geleden.

Kortom, zowel de winst als het eigen vermogen zijn ongeveer even groot als 10 jaar geleden.

Het rendement van zijn eigen vermogen (Return on Equity) daalt dus significant,

Tja, dat kan dus niet kloppen.

[Peter-O]

Mooi verhaal waarbij ik er eventjes voor het gemak van uit zal gaan, dat de meeste cyfertjes redelijk kloppen.


dus:

Ze betálen meer op spaarrekeningen dan de "normale" grootbanken...
(voordeel consument)

Ze berékenen MINDER rente voor uitstaande leningen...
(voordeel consument)

Áls... dit dus goed blijft gaan..... dan is dit een "prima" manier van werken ( in voordeel consument)

en dan komt direkt het volgende in mijn hoofd op:

waar halen die GROOTBANKEN dan het LEF VANDAAN om náást die:
duurdere leningen
LAGERE vergoeding op (salaris)(spaar)rekeningen

ÓÓK nog eens geld (per maand, kwartaal,jaar) te vragen voor het gebruiken van een rekening/pasjes etc etc.

[Erkend Adviseur]

@SJZ: je bent een regeltje vergeten te knippen en te plakken:

De uitstaande kredieten stegen van €300 miljoen naar bijna €6 miljard, met een eigen vermogen dat nagenoeg gelijk bleef.

[ktn]

Peter-0

Als je naast je financieringe op grote schaal verzkeringen verkoopt op basis van een koopsom, waarbij je vervolgens 65 % van de inleg weer in je eigen zak steekt, kun je goede sier maken met lage rentes en hoge spaartegoeden.

Daarnaast verstrekt DSB alleen nog hypotheken met NHG. Minder risico voor de bank en de krenten uit de pap.

[SJZ]

@SJZ: je bent een regeltje vergeten te knippen en te plakken:

De uitstaande kredieten stegen van €300 miljoen naar bijna €6 miljard, met een eigen vermogen dat nagenoeg gelijk bleef.

OOK in die zin staat dat het eigen vermogen nagenoeg gelijk bleef.

En als de winst gelijk blijft en het eigen vermogen gelijk blijft, dan verandert er dus helemaal niks aan het rendement op het eigen vermogen. De formule daarvoor is natuurlijk:
Winst (1) / eigen vermogen (2) = rendement op eigen vermogen (3)

Als 1 en 2 gelijkblijven, dan verandert 3 ook niks!

12 gedeeld door 3 = 4

Als 3 en 12 niet veranderen in deze formule, dan is de uitkomst morgen, maar ook over tien jaar nog steeds 4.

Het rendement van zijn eigen vermogen (Return on Equity) daalt dus significant

Kletskoek dus.

[Byob]

ff off topic:

3 gedeeld door 12 = 4??

volgens mij 0,25.

[Consumentt]

Als je naast je financieringe op grote schaal verzkeringen verkoopt op basis van een koopsom, waarbij je vervolgens 65 % van de inleg weer in je eigen zak steekt, kun je goede sier maken met lage rentes en hoge spaartegoeden.

Dat zakken vullen doet heel de financiele wereld. Alleen de oude banken doen het ook aan de spaarkant met hoge kosten en lage rente.

[SJZ]

Byob, je hebt gelijk, zat een tikfout in mijn verhaal. Heb ik aangepast.

Maar even voor de duidelijkheid: het was slechts een voorbeeld. Wat ik wil zeggen is dat als je A door B deelt en A en B veranderen niet, dat de uitkomst van je som dan 10 jaar later hetzelfde is.

[Paul123]

Je maakt het ook simpeler dan het er staat SJZ.

Even het volgende rekenvoorbeeld:

Startsituatie:
Eigen vermogen 10.000
Vreemd vermogen 10.000
Winst 10.000
Rendement op eigen vermogen: 50 %

10 jaar later:
Eigen vermogen 10.000
Vreemd vermogen 90.000
Winst 10.000
Rendement op eigen vermogen: 10 %

Stijging van vreemd vermogen leidt dus wel degelijk tot een lager rendement op het eigen vermogen.

[VENCO dropje]

Kern van het verhaal is hier de solvabiliteit van de bank:

"solvabiliteit" is de verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen op de balans. Hierbij is dan de vraag aan de orde of DSB voldoende eigen vermogen heeft om in geval van calamiteiten (zoals een kredietcrisis) alle verschaffers van vreemd vermogen (dat zijn dus ook die consumenten die hun spaargeld hebben toevertrouwd aan DSB) hun leningen terug te betalen. Wordt het eigen vermogen te klein, of zelfs negatief doordat er met verlies wordt gewerkt, dan zijn de vermogensverhoudingen verstoord. De solvabiliteit is dan onvoldoende om kredietverschaffers (lees dus ook de consument die spaargeld heeft verstrekt aan DSB) het nodige vertrouwen te geven. Dit betekent dat bij spaarders/kredietverschaffers van DSB het signaal op rood kan gaan ("vertrouwen"): Zullen zij immers straks hun vorderingen wel kunnen innen.

Voor de onderstaande geldt: hoe hoger de waarde, hoe gunstiger het is voor DSB:
- totale vermogen / vreemd vermogen;
- eigen vermogen / vreemd vermogen;
- eigen vermogen / totaal vermogen.

Gevolg is verder: hoe lager de solvabiliteits waarde van DSB, hoe moeilijker het wordt voor DSB om geld te verkrijgen van kredietverschaffers tegen een fundingprijs/rente die lager moet uitkomen dan het vertrekken van dit aangetrokken geld aan de cusument (die om geld verlegen is om zijn woning/auto/zolder te financieren). Dus op termijn kan DSB zich met een lage solvabiliteit flink in de nesten werken. Maar.... als dit gebeurt dan zal De Nederlandsche Bank aan de grootbanken vragen of ze aub willen meehelpen om het financieel stelsel niet aan de wankel te krijgen. En dan heeft Ome Dirk zijn eigen "eigen vermogen" al lang veilig gesteld.

[SJZ]

Startsituatie:
Eigen vermogen 10.000
Vreemd vermogen 10.000
Winst 10.000
Rendement op eigen vermogen: 50 %

Nee, het rendement op het eigen vermogen is: winst gedeeld door eigen vermogen. In dit voorbeeld dus 10.000 / 10.000 = 100%

(Wat jij uitrekent, die 50% is het rendement op het TOTALE vermogen, maar daar hadden we het niet over, je probeert van onderwerp te veranderen)

10 jaar later:
Eigen vermogen 10.000
Vreemd vermogen 90.000
Winst 10.000
Rendement op eigen vermogen: 10 %

Nee, het rendement op het eigen vermogen is: winst gedeeld door eigen vermogen. In dit voorbeeld dus 10.000 / 10.000 = 100%

(Wat jij uitrekent, die 90% is het rendement op het TOTALE vermogen, maar daar hadden we het niet over, je probeert van onderwerp te veranderen)

Dus het rendement op eigen vermogen blijft onveranderd. Zaken die niet van belang zijn moet je inet meerekenen.