Effectenlease anno nu

[ClaimConcept]

Kijk, het betere werk van Leaseproces: ECLI:NL:RBOVE: 2021:2548

Prejudiciële vragen aan de Hoge Raad, samengevat: 1. wanneer is sprake van een vergunningplichtig advies? 2. Wanneer is sprake van het doorgeven van een ‘order’? 3. Leidt schending van het verbod van art. 41 NR in alle gevallen tot toepassing van de billijkheidscorrectie van art. 6:101 BW?”

En doorrrr, nu van Leeuwarden naar Den Bosch... ECLI:NL:HR: 2021:1167

3.1.1 Onderdeel 1 van het middel klaagt dat het hof heeft verzuimd om (kenbaar) het verweer van [eisers] te beoordelen dat Dexia onrechtmatig jegens hen heeft gehandeld doordat zij een effectenorder – het aanvraagformulier van [eisers] – van de tussenpersoon PFC heeft aanvaard. Het onderdeel wijst erop dat [eisers] in feitelijke instanties hebben aangevoerd dat deze tussenpersoon voor het doorgeven van orders een vergunning op grond van de Wet toezicht effectenverkeer 1995 behoefde en niet over een vergunning beschikte, dat Dexia dat wist althans wordt geacht dat te weten en, door desondanks de order van PFC te aanvaarden, heeft gehandeld in strijd met art. 41 Nadere Regeling toezicht effectenverkeer 1999. Dexia is daarom, aldus het onderdeel, verplicht de schade van [eisers] volledig te vergoeden, althans ruimer dan volgens het zogeheten hofmodel.

3.1.2 Het onderdeel is terecht voorgesteld. Het oordeel van het hof bevat geen motivering voor de verwerping van de in de klacht weergegeven en in de conclusie van de plaatsvervangend Procureur-Generaal onder nr. 3.3 samengevatte, essentiële stellingen van [eisers]

3.1.3 Ten behoeve van het geding na verwijzing wordt verwezen naar hetgeen is overwogen in het arrest van de Hoge Raad van 24 april 2020, ECLI:NL:HR: 2020:809, rov. 3.2-3.5.3. Na verwijzing zal moeten worden onderzocht of het aanvraagformulier dat [eisers] hebben getekend, kan worden beschouwd als een order.

3.1.4 De Hoge Raad ziet geen aanleiding om in te gaan op het betoog van Dexia dat, ook als zij het verbod heeft geschonden om een order aan te nemen van een orderremisier zonder vergunning, dit als zodanig geen grond geeft om af te wijken van het hofmodel. Hierover zijn thans prejudiciële vragen bij de Hoge Raad aanhangig (in de zaak met nummer 21/02798)*, en deze kwestie kan zo nodig na verwijzing aan de orde komen.

*ECLI:NL:RBOVE: 2021:2548

4 Beslissing
De Hoge Raad:
- vernietigt het arrest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 3 maart 2020;
- verwijst het geding naar het gerechtshof ’s-Hertogenbosch ter verdere behandeling en beslissing;
(..)
Dit arrest is gewezen door de raadsheren C.E. du Perron, als voorzitter, A.E.B. ter Heide en F.R. Salomons, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer M.J. Kroeze op 16 juli 2021.

[MankeNelis]

Is er al iets bekend van een mogelijke cassatie van Dexia wat zij voor 1 september jl hadden moeten indienen?

[MankeNelis]

Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 1 juni 2021: positief arrest orderremisier, Dexia in cassatie
Update 7september 2021: Dexia is tegen deze uitspraak in cassatie (hoger beroep) gegaan bij de Hoge Raad. Op deze manier blijven gedupeerden langer in onzekerheid. Desalniettemin hebben wij er vertrouwen in dat ook deze uitspraak gunstig zal zijn.

Daarnaast gaan de rechtbanken en gerechtshoven gestaag door met het beoordelen van onze zaken en ontvangen wij legio positieve vonnissen!

Bron: Leaseproces

[ClaimConcept]

ConsumentenClaim heeft het maar al te druk met 12.000 fooien van €750 en €1.250 voor 2 of meer effectenlease Spaarbeleg SprintPlan. Moeder Leaseproces gaat na overwinningen over Aegon Vliegwiel ondertussen onverdroten door met het aaneenrijgen van succes tegen Dexia, voorheen Bank Labouchere ofwel ook 100% dochter van Aegon

September 2021: Rechtbank Den Haag herhaalt eerdere uitspraken
Op 21 september 2021 heeft de rechtbank Den Haag wederom een uitspraak gedaan in een zaak waarin een tussenpersoon een rol speelde. De rechtbank oordeelde dat de tussenpersoon (middels het doorsturen van het aanmeldformulier voor het aandelenleasecontract) meer heeft gedaan dan was toegestaan. Volgens de rechtbank is namelijk voldoende aangetoond dat de tussenpersoon in kwestie een standaard werkwijze had waarbij afnemers geadviseerd werden. Door het overleggen van de overeenkomst, waarop de tussenpersoon als adviseur werd aangeduid, was voldoende bewezen dat ook deze cliënt geadviseerd was. Zodoende moet Dexia de volledige schade vergoeden, inclusief wettelijke rente. U kunt de uitspraak hier lezen

[ClaimConcept]

ConsumentenClaim (collectief) komt voort uit Leaseproces (individueel):

November 2021: Vijf positieve arresten in tussenpersoon zaken
Op 16 november 2021 heeft het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch wederom in maar liefst vijf zaken een positief oordeel gegeven over het tussenpersoon-argument. Het gerechtshof oordeelde dat uit algemene stukken over de werkwijze van de tussenpersoon duidelijk bleek dat deze tussenpersoon een vaste werkwijze had die bestond uit het geven van een op de persoon gericht advies aan haar klanten, terwijl zij niet over de juiste vergunning beschikte. Uit de ervaringen van de cliënten over hun contact met deze tussenpersoon bleek volgens het gerechtshof dat deze werkwijze ook in hun geval was toegepast. Daarnaast oordeelde het gerechtshof dat Dexia dit wist, of in ieder geval behoorde te weten. De uitspraken van de kantonrechter moesten dus in stand blijven. Hierin had de rechter geoordeeld dat de schade van cliënten volledig vergoed moest worden door Dexia, inclusief wettelijke rente.

In deze uitspraken worden enkele door Dexia aangevoerde standpunten, terecht, afgewezen door het gerechtshof:

Het is niet relevant of het eerste contact met de tussenpersoon is ontstaan doordat de tussenpersoon de afnemer heeft benaderd of andersom;
Het is niet relevant of de afnemer al dan niet betaald heeft voor het advies; en
Het is niet relevant dat de tussenpersoon zich als verkoper presenteerde. Het geven van advies kan volgens het gerechtshof samengaan met het willen verkopen van een product.

Lees hier twee van de uitspraken.

http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraa ... :2021:3408
http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraa ... :2021:3409

[MankeNelis]

Vandaag komt er een belangrijk vonnis van Hoge Raad inzake advisering van door een tussenpersoon.

Zou het na ruim 20 jaar, dan eindelijk een einde bereiken?

[ClaimConcept]

Niks Hoge Raad dus. Waar ik zelf steeds minder van begrijp, is de massaschikking van Leaseproces met Aegon eind 2020 (jaarverslag 2020, p20/21/105)

14. Voorzieningen.
2020 / 2019
49.054 / 10.504
De voorzieningen hebben voornamelijk betrekking op lopende claims en rechtszaken. Aegon Bank is betrokken bij vorderingen tot schadevergoeding en de opzegging of vernietiging van contracten met betrekking tot het product Vliegwiel, een variant op effectenleaseproducten. Momenteel lopen er procedures bij de Nederlandse rechtbanken en het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening), waarbij tal van zaken zijn aangespannen door Leaseproces B.V., een bedrijf dat een groot aantal eisers vertegenwoordigt. In december 2020 heeft Aegon Bank een principeakkoord bereikt over een schikking met Leaseproces B.V. voor vorderingen met betrekking tot Vliegwiel en Sprintplan vertegenwoordigd door Leaseproces. De schikking is onderworpen aan opschortende voorwaarden en verdere operationele details moeten worden uitgewerkt. Volledige uitvoering van de overeenkomst wordt verwacht in 2021.

Dus Aegon moest voor SprintPlan en Vliegwiel in 2020 een extra voorziening opnemen van 49 miljoen, tegenover 10,5 miljoen in 2019? @Leaseproces?

[ClaimConcept]

Dus Aegon moest voor SprintPlan en Vliegwiel in 2020 een extra voorziening opnemen van 49 miljoen, tegenover 10,5 miljoen in 2019? @Leaseproces?

Vandaag verscheen het jaarverslag 2021 van Aegon NV:

Op 4 juni 2021 maakten Aegon en Leaseproces B.V. bekend dat zij overeenstemming hadden bereikt over de afwikkeling van deze claims. In september 2021 maakten de partijen bekend dat meer dan 90% van de klanten akkoord was gegaan met de schikking, waarmee aan de laatst overgebleven drempel was voldaan. Vervolgens zijn de meeste claims betaald in het vierde kwartaal van 2021, terwijl aan het einde van het jaar nog een klein bedrag overbleef.

De volledige uitvoering van de overeenkomst wordt verwacht in de eerste helft van 2022. Er zijn nog enkele individuele claims in behandeling. Er is geen garantie dat Aegon in staat zal zijn om deze zaken op te lossen op de manier die zij verwacht en dat deze kwestie uiteindelijk niet zal leiden tot een materieel nadelig effect op de activiteiten, bedrijfsresultaten en financiële positie van Aegon.

"Er zijn nog enkele individuele claims in behandeling "? Het zijn er geen tienduizenden meer, maar "enkele" is wel erg optimistisch/pessimistisch. Het zijn er sowieso nog enkele honderden! Even te rade gaan bij je senior jurist MK en bij je advocaat MV Head of Legal Central NL, beste CEO Lard Friese

[ClaimConcept]

Aandelenlease/effectenlease van Dexia. Rond de eeuwwisseling aan de man/vrouw gebracht onder de vlag van Bank Labouchere /Legio Lease, destijds 100% Aegon. Radar besteedde op 24 januari aandacht aan de moeizame afwikkeling, kamerlid Henk Nijboer stelde kamervragen na deze Dexia-uitzending

Minister Kaag van Financiën heeft binnen haar beperkte bevoegdheden inmiddels de vragen beantwoord, met een scherpe ondertoon:
Kamerbrief Minister Kaag over aandelenlease/effectenlease van Dexia

Antwoord 2 (..) Er wachten nu ongeveer 10.000 klanten op de afwikkeling van hun dossier. Dexia is een afwikkelonderneming, wat inhoudt dat het zich uitsluitend richt op het afronden van deze openstaande dossiers. (..) Benadeelden hadden het recht om niet akkoord te gaan met de voorwaarden gesteld in de Duisenbergregeling. Dit betekent echter wel dat zij op eigen initiatief of middels een claimstichting om compensatie moesten verzoeken.
(..)
Antwoord 3 (..) Ik mij kan voorstellen dat consumenten het als overweldigend ervaren als er een deurwaarder aan de deur komt. Wel vind ik het belangrijk dat Dexia actief klanten benadert om openstaande dossiers te kunnen sluiten. Dexia moet dit uiteraard op een correcte wijze doen, dus zonder onnodige druk te zetten. Als Dexia klanten op een andere manier kan bereiken, ofwel direct ofwel via gemachtigden wanneer deze bij Dexia bekend zijn, heeft dit uiteraard de voorkeur. Het kan niet zo zijn dat, door middel van een deurwaardersexploot, juridische bijstand wordt omzeild. Dat zou ik kwalijk vinden.
(..)
Vraag 5
Wat vindt u ervan dat Dexia afspraken afzegt als blijkt dat juridische bijstand aanwezig zal zijn bij afspraken? Hebben gedupeerden er recht op dat, als zij dat willen, bijstand aanwezig is bij dergelijke gesprekken? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 5
Er bestaat in geschillen tussen een financiële dienstverlener en consument dikwijls een ongelijk speelveld. Ik vind het daarom belangrijk dat, indien een consument gebruik wenst te maken van juridische bijstand, daar ook de ruimte voor wordt geboden. Dexia heeft mij laten weten dit te doen en dat de vertegenwoordiger van klanten in het merendeel van de dossiers ook bij gesprekken aanwezig is geweest. Mocht het zo zijn dat Dexia de aanwezigheid van juridische bijstand ontmoedigt, dan vind ik dat zeer kwalijk en staat dat in schril contract met de verantwoordelijkheid die Dexia heeft bij een zorgvuldige afwikkeling van de dossiers.
(..)
Vraag 8
Wat vindt u ervan dat Dexia juridisch niet onderlegde mensen onder druk zet om een lagere vergoeding te accepteren? Wat vindt u ervan dat Dexia daarbij zelfs niet schuwt haar eigen documenten in twijfel te trekken, om zo gedupeerden onzeker te maken?
Antwoord 8
Het staat klanten vrij om het door Dexia gedane voorstel naast zich neer te leggen. Het is belangrijk dat zij zich daarvan bewust zijn. Als klanten onder druk gezet zouden worden, vind ik dat uiterst onwenselijk. Ik kan niet oordelen over de casuïstiek, maar ik vind wel dat Dexia hier een verantwoordelijkheid heeft en, zeker gezien de voorgeschiedenis, bij de afwikkeling het klantbelang voorop moet stellen. Ik heb dat aan Dexia laten weten.

Uitgebreide info over de bedenkelijke strategie van Dexia, vind je bij mijn concullega's van Leaseproces
Geeft Minister Kaag van Financiën straks eenzelfde scherpe reactie op de kamervragen van Henk Nijboer over Aegon Spaarbeleg SprintPlan?

[ClaimConcept]

Dus Aegon moest voor SprintPlan en Vliegwiel in 2020 een extra voorziening opnemen van 49 miljoen, tegenover 10,5 miljoen in 2019? @Leaseproces?

Vandaag verscheen het jaarverslag 2021 van Aegon NV:

Op 4 juni 2021 maakten Aegon en Leaseproces B.V. bekend dat zij overeenstemming hadden bereikt over de afwikkeling van deze claims. In september 2021 maakten de partijen bekend dat meer dan 90% van de klanten akkoord was gegaan met de schikking, waarmee aan de laatst overgebleven drempel was voldaan. Vervolgens zijn de meeste claims betaald in het vierde kwartaal van 2021, terwijl aan het einde van het jaar nog een klein bedrag overbleef.

De volledige uitvoering van de overeenkomst wordt verwacht in de eerste helft van 2022. Er zijn nog enkele individuele claims in behandeling. Er is geen garantie dat Aegon in staat zal zijn om deze zaken op te lossen op de manier die zij verwacht en dat deze kwestie uiteindelijk niet zal leiden tot een materieel nadelig effect op de activiteiten, bedrijfsresultaten en financiële positie van Aegon.

"Er zijn nog enkele individuele claims in behandeling "? Het zijn er geen tienduizenden meer, maar "enkele" is wel erg optimistisch/pessimistisch. Het zijn er sowieso nog enkele honderden! Even te rade gaan bij je senior jurist MK en bij je advocaat MV Head of Legal Central NL, beste CEO Lard Friese

Het jaarverslag 2021 van Knab ofwel Aegon Bank NV met nadere details over de massaschikking met Leaseproces/ConsumentenClaim over Spaarbeleg SprintPlan en Aegon Vliegwiel

Hoewel de verkoop van effectenleaseproducten meer dan tien jaar geleden is beëindigd, zijn rechtszaken met betrekking tot deze producten weer opgelaaid. In december 2020 heeft Aegon Bank N.V. een principeakkoord bereikt over een schikking met Leaseproces B.V. voor vorderingen met betrekking tot door Leaseproces vertegenwoordigde klanten van “Vliegwiel” en “Sprintplan”. Op 4 juni 2021 maakten Aegon Bank N.V. en Leaseproces B.V. bekend dat zij een overeenkomst om deze vorderingen af te wikkelen tot stand hadden gebracht. Op 13 september 2021 maakten de partijen bekend dat meer dan 90% van de klanten akkoord was gegaan met de schikking, waarmee de laatst overgebleven drempel werd gehaald. De meeste claims werden betaald in het vierde kwartaal van 2021, met een klein bedrag aan het einde van het jaar. Aan het einde van de reactie-periode had 99,7% van de Vliegwiel-klanten en 94,5% van de Sprintplan-klanten ingestemd met de voorgestelde schikking. De volledige uitvoering van de overeenkomst wordt verwacht in het tweede kwartaal van 2022.

De schikking kostte naar schatting EUR 11 miljoen, de in 2020 opgenomen extra voorziening van maar liefst EUR 44,9 miljoen daalde daarmee richting 0. Koopje, nietwaar?

[ClaimConcept]

Aandelenlease/effectenlease van Dexia. Rond de eeuwwisseling aan de man/vrouw gebracht onder de vlag van Bank Labouchere /Legio Lease, destijds 100% Aegon. Radar besteedde op 24 januari aandacht aan de moeizame afwikkeling, kamerlid Henk Nijboer stelde kamervragen na deze Dexia-uitzending

Minister Kaag van Financiën heeft binnen haar beperkte bevoegdheden inmiddels de vragen beantwoord, met een scherpe ondertoon:
Kamerbrief Minister Kaag over aandelenlease/effectenlease van Dexia
(...)
Uitgebreide info over de bedenkelijke strategie van Dexia, vind je bij mijn concullega's van Leaseproces
Geeft Minister Kaag van Financiën straks eenzelfde scherpe reactie op de kamervragen van Henk Nijboer over Aegon Spaarbeleg SprintPlan?

Nee dus: Kamervragen SprintPlan, Henk Nijboer PvdA >>> Kamerbrief, antwoorden Minister Kaag van Financiën

[ClaimConcept]

Rond de eeuwwisseling werd aandelenlease/effectenlease veelal aan de man/vrouw gebracht door Aegon. Niet alleen onder eigen label, maar ook via dochteronderneming Spaarbeleg en vooral Bank Labouchere /Legio Lease. Radar besteedde op 24 januari aandacht aan de moeizame afwikkeling, kamerlid Henk Nijboer stelde kamervragen na deze Dexia-uitzending

Kamerbrief over afhandeling door Dexia van aandelenlease-producten

Antwoord 2 (..) Er wachten nu ongeveer 10.000 klanten op de afwikkeling van hun dossier

2 september 2016: Hoge Raad zet nieuwe stap in effectenleasezaken
Cassatie-uitspraak HR: 2016:2015 werd voortgezet bij gerechtshof 's-Hertogenbosch met op 16-07-2019, GHSHE:2019 :2531 100% veroordeling van Dexia na getuigenverhoor.
Cassatie-uitspraak HR:2016 :2012 werd verwezen naar gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, met nu pas op 17-05-2022, GHARL:2022 :3937 een besluit tot getuigenverhoor:

2.9 Nu [geïntimeerde] heeft aangeboden te bewijzen dat hij door Spaar Select werd geadviseerd zoals hij stelde door het horen van zichzelf, zijn echtgenote en de adviseur van Spaar Select die [geïntimeerde] adviseerde (de heer [de medewerker van Spaar Select] ) en nog nader te noemen personen als getuigen, zal [geïntimeerde] conform zijn bewijsaanbod worden toegelaten tot nadere bewijslevering van feiten en omstandigheden die de conclusie rechtvaardigen dat Spaar Select [geïntimeerde] heeft geadviseerd omtrent het aangaan van de overeenkomst als bedoeld in HR 2 september 2016

Kan de rechtspraak 10.000 getuigenverhoren aan? Of gaat de Hoge Raad dit vermijden door het aanvraagformulier aan te merken als effectenorder?

[ClaimConcept]

10 juni 2022, Hoge Raad over de rol van tussenpersonen bij het aangaan van effectenlease

De Hoge Raad heeft vandaag beslist dat sprake is van advies door een cliëntenremisier, als de cliëntenremisier de cliënt het aangaan van een specifieke effectenleaseovereenkomst of ander specifiek financieel product aanbeveelt. Het moet daarbij gaan om een gepersonaliseerde aanbeveling, dat wil zeggen dat de aanbeveling is voorgesteld als geschikt voor deze cliënt of berust op een afweging van de persoonlijke omstandigheden van de cliënt.

De Hoge Raad geeft niet aan hoe (contra)bewijs moet worden geleverd, behalve dat enkel een aanvraagformulier onvoldoende is
ECLI:NL:HR:2022 :862

In theorie dus inderdaad 10.000 getuigenverhoren, waaronder per zaak ook de toenmalige adviseurs...

[ClaimConcept]

In eerdere zaken over effectenlease die aan de Hoge Raad zijn voorgelegd heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de professionele aanbieder van een effectenleaseproduct in diverse opzichten een zorgplicht heeft tegenover particuliere beleggers. Als de aanbieder deze zorgplichten niet nakomt, handelt hij onrechtmatig tegenover de belegger en moet hij de als gevolg daarvan door de belegger geleden schade vergoeden. Maar omdat de belegger weet of moet begrijpen dat geleend geld in beginsel moet worden terugbetaald, heeft hij tot op zekere hoogte ook zelf schuld aan zijn schade. In de regel kan de schade dan tussen partijen worden verdeeld naar de maatstaf 1 (de particuliere belegger) staat tot 2 (de professionele aanbieder). De belegger moet dan dus 1/3 deel van zijn schade zelf dragen. Dit wordt het ‘hofmodel’ genoemd.

Dit is niet juist. Het hofmodel bepaalt in de regel dat 100% van de inleg (rente + eventuele aflossing) voor rekening van de afnemer - de consument - blijft. Alleen de (eventuele) restschuld kan tussen partijen worden verdeeld naar de maatstaf 1 (de particuliere 'belegger') staat tot 2 (de professionele aanbieder). De 'belegger' moet dan dus 100% inleg plus 1/3 deel van de (eventuele) restschuld zelf dragen. Tenzij sprake was van een onaanvaardbaar zware last, dan pas geldt in beginsel de verdeling 1/3-2/3 (zie uitspraak ro. 2.7.7)

Ik heb het woord 'belegger' bewust even tussen aanhalingstekens geplaatst. Want hoe zou de gemiddelde consument zich hebben genoemd als afnemer van een product die de toenmalige toezichthouder toen en nu als "spaarleaseproducten" bestempelt? (22 juni 2021, ECLI:NL:RBOVE:2021 :2548 ro. 14)

[ClaimConcept]

2.10.1 In de rechtspraak wordt uiteenlopend geoordeeld over de vraag wanneer een beleggingsovereenkomst – in het bijzonder: een effectenleaseovereenkomst – is aangegaan na advies door een daarbij optredende tussenpersoon. Het antwoord op deze vraag dient te worden gevonden door vast te stellen van welke – als ‘beleggingsadvies’ te kwalificeren – activiteiten een cliëntenremisier zich diende te onthouden om vrijgesteld te blijven van de vergunningplicht. De kern van het arrest B/Dexia is immers gelegen in de omstandigheid dat art. 41 NR 1999 Dexia verbood om een effectenleaseovereenkomst met een afnemer aan te gaan indien zij wist of behoorde te weten dat de daarbij optredende tussenpersoon zonder vergunning tevens als financieel adviseur is opgetreden.
(..)
2.10.4 Voor het antwoord op de hiervoor in 2.10.1 genoemde vraag komt betekenis toe aan de opvattingen van de Stichting Toezicht Effectenverkeer (hierna: de STE), die in haar hoedanigheid van gedelegeerd toezichthouder de NR 1995 en de NR 1999 heeft opgesteld. De STE heeft zich in een beleidsbrief van 5 februari 2002 – reeds aangehaald in rov. 4.6.4 van het arrest B/Dexia – aldus uitgelaten:

Indien een cliëntenremisier klanten die bij effecteninstellingen worden of zijn aangebracht, tevens beroeps- of bedrijfsmatig adviseert over (specifieke) effectentransacties, dan verricht hij feitelijk orderremisier- dan wel vermogensbeheeractiviteiten en is hij vergunningplichtig. Het is daarbij niet relevant of de klanten effectenorders zelf doorgeven aan de betrokken effecteninstelling.

De cliëntenremisier mag (potentiële) klanten wel informeren over kenmerken van beleggingscategorieën (informatie over wat een aandeel is, wat een obligatie is of wat effectenleaseproducten zijn ), omdat dit geen adviezen over effectentransacties of beheeractiviteiten betreffen.

De cliëntenremisier mag dus niet beroeps- of bedrijfsmatig adviseren c.q. aanprijzen om bijvoorbeeld een specifiek aandeel, een specifiek beleggingsfonds of een bepaalde obligatie of een specifiek effectenleaseproduct te kopen.

Indien de cliëntenremisier een transactiegerelateerde vergoeding (bijvoorbeeld provisie, commissie of een andersoortige vergoeding) ontvangt van de uitvoerende effecteninstelling, gaat de STE er van uit dat de cliëntenremisier beroeps- of bedrijfsmatig adviseert en derhalve vergunningplichtig is, tenzij de cliëntenremisier aantoont dat hij geen adviezen over effectentransacties verstrekt aan betrokken klanten. De cliëntenremisier kan dit bijvoorbeeld aantonen door middel van schriftelijke stukken waarin aan de klant wordt gecommuniceerd dat de cliëntenremisier de klant niet mag adviseren over effectentransacties.

[ClaimConcept]

2.10.13 Voor het antwoord op de hiervoor in 2.10.1 genoemde vraag kunnen de hiervoor in 2.10.4-2.10.5 weergegeven uitlatingen van de STE/AFM uit 2002 (..) tot uitgangspunt worden genomen (..)

- een tussenpersoon gaat de reikwijdte van de vrijstelling te buiten indien hij een bepaalde afnemer het aangaan van een specifieke effectenleaseovereenkomst of ander specifiek financieel product aanbeveelt;

- het moet gaan om een gepersonaliseerde aanbeveling, dat wil zeggen dat zij voorgesteld is als geschikt voor deze afnemer, of berust op een afweging van de persoonlijke omstandigheden van de afnemer;

- het moet gaan om een aanbeveling die de tussenpersoon doet in het kader van zijn beroep of bedrijf; daarvan kan ook sprake zijn als de tussenpersoon een dergelijke aanbeveling slechts incidenteel of zelfs eenmalig doet;

- geen vergunning behoeft de tussenpersoon voor het verstrekken van algemene informatie over wat effectenleaseovereenkomsten zijn, en evenmin voor het verstrekken van algemeen advies (waarbij in algemene zin wordt aangeraden een, verder op geen enkele wijze nader bepaalde, effectenleaseovereenkomst te sluiten);

- uit de enkele omstandigheid dat een tussenpersoon met de afnemer een aanvraagformulier invult, waarbij in voorkomende gevallen een fondskeuze aangekruist wordt, en dit opstuurt, volgt niet dat de tussenpersoon heeft geadviseerd.

[ClaimConcept]

2.10.15 Indien de afnemer een effectenleaseovereenkomst is aangegaan nadat de daarbij optredende tussenpersoon, zonder te beschikken over de daarvoor benodigde vergunning, tevens – naar de aanbieder wist of behoorde te weten – als financieel adviseur is opgetreden door advies te geven in de zin als hiervoor in 2.10.13 omschreven, dan staat daarmee vast dat de aanbieder heeft gecontracteerd in strijd met het verbod van art. 41 NR 1999, dan wel het daarmee materieel overeenkomende art. 25 NR 1995. Dat brengt op grond van de arresten B/Dexia en T/Dexia voor de toepassing van art. 6:101 BW mee dat de billijkheid in beginsel eist dat de vergoedingsplicht van de aanbieder geheel in stand blijft. Daarbij is de inhoud van het advies of een eventueel eigen inzicht van de afnemer in het af te nemen product niet meer van belang (zie hiervoor in 2.9.4). Ook niet van belang zijn daarbij de navolgende omstandigheden (als bedoeld in vraag II onder a, b, c, d en f), die immers als zodanig – ongeacht of de afnemer de tussenpersoon mocht houden voor een onafhankelijk adviseur die het belang van de afnemer trachtte te dienen – niet toe- of afdoen aan het verwijt dat de aanbieder treft omdat hij het aangaan van de overeenkomst met de afnemer had moeten weigeren:

- de omstandigheid dat de tussenpersoon zich presenteert als deskundige op het gebied van financiële advisering;

- de omstandigheid dat de tussenpersoon ongevraagd contact heeft gezocht met de afnemer, dan wel dat de afnemer eigener beweging contact heeft gezocht met de tussenpersoon;

- de omstandigheid dat er voordien geen contact was geweest tussen de afnemer en de tussenpersoon, dan wel dat tussen hen al een relatie bestond, bijvoorbeeld in verband met hulp bij belastingaangiften of bemiddeling of advies met betrekking tot verzekeringen of financieringen;

- de omstandigheid dat de tussenpersoon de afnemer thuis heeft bezocht voor een gesprek, dan wel alleen telefonisch of schriftelijk contact met de afnemer heeft gehad;

- de wijze waarop de tussenpersoon zijn advies heeft verstrekt, al dan niet in de vorm van een ‘persoonlijk financieel plan’ of tijdens het adviesgesprek gemaakte schriftelijke aantekeningen, dan wel uitsluitend mondeling bij overhandiging van een brochure.

[ClaimConcept]

2.10.16 Voor de beoordeling of de tussenpersoon voor zijn optreden een vergunning nodig had op de grond dat hij aan de afnemer een gepersonaliseerde aanbeveling tot het aangaan van een specifieke effectenleaseovereenkomst heeft gedaan, dat wil zeggen een aanbeveling die voorgesteld is als geschikt voor deze afnemer of berust op een afweging van de persoonlijke omstandigheden van de afnemer, kunnen de navolgende omstandigheden (als bedoeld in vraag II onder e, g en h) van belang zijn:

- de omstandigheid dat de tussenpersoon al dan niet heeft geïnformeerd naar de financiële omstandigheden en financiële doelen van de afnemer;

- de omstandigheid dat de tussenpersoon al dan niet ook andere mogelijke effectenleaseproducten heeft genoemd en besproken dan het uiteindelijk afgenomen product;

- de omstandigheid dat de tussenpersoon al dan niet, naast of in samenhang met het afgenomen effectenleaseproduct, een ander financieel product, zoals een hypothecaire lening, heeft geadviseerd.

De zojuist genoemde omstandigheden zijn van belang voor de beoordeling of de tussenpersoon de afnemer een aanbeveling heeft gedaan die berust op een afweging van diens persoonlijke omstandigheden. Maar ook als dit niet wordt vastgesteld, bestaat de mogelijkheid dat de tussenpersoon toch een gepersonaliseerde aanbeveling heeft gedaan als hiervoor in 2.10.13 bedoeld, namelijk een aanbeveling die is voorgesteld als geschikt voor de betrokken afnemer. Hoewel een zodanige niet op een afweging van persoonlijke omstandigheden berustende aanprijzing onder omstandigheden mogelijk ook als een ‘verkooppraatje’ kan worden gekarakteriseerd, gaat de tussenpersoon daarmee niettemin de reikwijdte van zijn vrijstelling te buiten.

[ClaimConcept]

Vooral met de laatste alinea uit rechtsoverweging 2.10.16 zijn de eisen die de Hoge Raad aan de bewijsvoering stelt hiermee echt minimaal geworden. Als een tussenpersoon een specifiek product als passend voor de cliënt heeft aanbevolen (een gepersonaliseerde aanbeveling) is al sprake van een advies. Het maakt daarbij niet uit of het een goed of slechts advies was, wie het contact heeft gelegd (VERO?), of de tussenpersoon zich heeft gepresenteerd als onafhankelijk financieel adviseur, hoe het contact is geweest (bezoek, schriftelijk of slechts telefonisch) en de wijze waarop het advies is verstrekt: schriftelijk of zelfs alleen maar mondeling bij het overhandigen van de brochure. En is er een link met een ander financieel product zoals een hypotheek? Dan is de leasebank sowieso de klos.

Mogelijk is er zelfs sprake van een omgekeerde bewijslast, gezien het belang wat de Hoge Raad hecht aan de beleidsbrief van 5 februari 2001 van de toenmalige toezichthouder STE:

De cliëntenremisier mag dus niet beroeps- of bedrijfsmatig adviseren c.q. aanprijzen om bijvoorbeeld een specifiek aandeel, een specifiek beleggingsfonds of een bepaalde obligatie of een specifiek effectenleaseproduct te kopen.

Indien de cliëntenremisier een transactiegerelateerde vergoeding (bijvoorbeeld provisie, commissie of een andersoortige vergoeding) ontvangt van de uitvoerende effecteninstelling, gaat de STE er van uit dat de cliëntenremisier beroeps- of bedrijfsmatig adviseert en derhalve vergunningplichtig is, tenzij de cliëntenremisier aantoont dat hij geen adviezen over effectentransacties verstrekt aan betrokken klanten. De cliëntenremisier kan dit bijvoorbeeld aantonen door middel van schriftelijke stukken waarin aan de klant wordt gecommuniceerd dat de cliëntenremisier de klant niet mag adviseren over effectentransacties.

[ClaimConcept]

De eerste uitspraken na HR:2022 :862 van 10 juni 2022. Zonder deze specifiek te benoemen, oordeelt gerechtshof Arnhem-Leeuwarden in ECLI:NL:GHARL:2022 :5730

5.10. [cliënt] heeft onderbouwd met stukken dat [de vertegenwoordiger van Spaar Select] zijn financiële situatie met [cliënt] heeft besproken. [cliënt] heeft [de vertegenwoordiger van Spaar Select] daarbij inzage gegeven in zijn jaarinkomsten en zijn pensioenvoorziening. Daarop heeft [de vertegenwoordiger van Spaar Select] [cliënt] geadviseerd de effectenlease-overeenkomst “Allround Effect” bij (de rechtsvoorganger van) Dexia af te sluiten. [de vertegenwoordiger van Spaar Select] heeft [cliënt] geadviseerd om maandelijks een bedrag van NLG 200,- aan inleg te betalen voor een periode van elf jaren.
(..)
Wetenschap advisering bij Dexia
5.13. Voor een geslaagd beroep op de billijkheidscorrectie is naast het vereiste van advisering door de tussenpersoon ook vereist dat Dexia wist of behoorde te weten dat de tussenpersoon in kwestie – Spaar Select – [cliënt] zodanig heeft geadviseerd dat zij buiten de grens van haar vrijstelling is getreden. Dit hof heeft in zijn arresten van 3 november 2020 wetenschap bij Dexia aangenomen in zaken waarin onder meer Spaar Select heeft geadviseerd. In die arresten is uiteengezet waarop dit oordeel gebaseerd is. Het hof is van oordeel dat in de onderhavige zaak de vereiste wetenschap ook aanwezig was bij Dexia.