Niet graaien, maar raaien (naar de berekeningswijze)
Een korte cursus (bij mij levert de ‘nabootsing’ in stap B een zeer goede benadering van de door NN opgegeven poliswaarde - afwijking < 2% hierbij wel opgemerkt dat ik de premie jaarlijks inleg):
De berekening (welke enige basiskennis Excel vereist) bestaat m.i. uit enkele stappen:
A. Polis doorrekenen op basis van die 2,45% kosten (over hele looptijd)
B. Huidige polis doorrekenen totaan einde looptijd met ‘werkelijke kosten’ (hetgeen dus vereist dat je de kostenstructuur enigszins kent)
C. Aan huidige polis een eenmalige extra inleg toekennen (dat wordt het compensatiebedrag), zodanig dat die dan op zelfde poliswaarde uitkomt als de polis onder punt A (op basis van 2,45%).
Stap A. Polis doorrekenen op basis van 2,45%
Onderstaande geldt voor jaarlijkse inleg. Achteraf zal ik toelichten hoe je e.e.a. kunt aanpassen om het geschikt te maken voor maandelijkse inleg (nou ja: geschikt, in ieder geval hoe je dat redelijk kunt benaderen)
Ga eerst na in welke fondsen belegd wordt, dit kunnen er meerdere zijn, volgens een verdeelsleutel. Dit moet in je polis staan. Ik noem dat nu even de basisfondsen.
Bepaal voor ieder basisfonds de koersontwikkeling en de TER-kosten. Vaak zijn er wel jaaroverzichten van de koersontwikkeling, maar deze zijn van 1 januari tot 1 januari (kalenderjaar). Als jouw polis jaarlijks inlegt per 1 mei, dan moet je eigenlijk de koersen per 1 mei bepalen (voor NN is dit via website helaas niet meer opvraagbaar, maar geen paniek: tot 12 jaar terug via
http://www.behr.nl is het nog wel te bepalen, let wel, volgens mij geeft behr de slotkoers van de maand, dus koers van 1 mei = koers april in grafiek van behr) en hieruit het jaarlijkse rendement (percentage stijging of daling) bepalen over periode 1 mei tot 1 mei.
In formule: Rendement (in %) = 100 x ( (nieuwe koers / oude koers) - 1), kan dus negatief zijn!
Voor TER zou je dan eigenlijk ook moeten middelen, in dit voorbeeld 8/12 deel van de TER in ene kalenderjaar en 4/12 van TER in andere kalenderjaar. Maar als TER niet erg varieert, kun je ook simpelweg 1 van de 2 kalenderjaar-TER’s nemen (voor de mei-mei-periode).
Per basisfonds heb je dan een lijstje met per jaar het fondsrendement en de TER, beide in procenten. Tel fondsrendement en TER bij elkaar op, dan heb je per basisfonds het ‘rendement zonder kosteninhouding’, voor ieder jaar.
Bereken nu m.b.v de verdeelsleutel over de basisfondsen het ‘rendement zonder kosteninhouding’ voor jouw polis, voor ieder jaar.
Dus bijv. bij een verdeelsleutel van 25% / 75% :
Polisrendement (in %) = 25% van rendement basisfonds1 (in %) + 75% van rendement basisfonds2 (in %)
NB: voor de nog resterende looptijd neemt NN een bruto fondsrendement van 6%, ik neem aan dat deze overeenkomt met wat ik ‘rendement zonder kosteninhouding’ noem, maar dat is niet helemaal duidelijk (mn is die 6% nu in- of exclusief TER).
Maak nu een (ander) Excel met per regel een jaar, en met de volgende kolommen:
A. Het jaartal
B. Inleg op dag 1
dag 1 is in bovenstaand voorbeeld dus 1 mei van het betreffende jaar
C. Saldo op dag 1
Is in allereerste jaar = Inleg op dag 1, alle volgende jaren is het Saldo op dag 365 van vorige jaar (= kolom H vorige regel) + Inleg op dag 1
D. Rendement zonder kosteninhouding (van dat jaar), in procenten
Dit is het percentage wat je hierboven met veel pijn en moeite berekend hebt
E. Resultaat zonder kosteninhouding, in euro’s
Is: het percentage (kolom D) x saldo op dag 1 (kolom C)
Bij koersdaling is dit negatief !
F. Maximaal toegestane kosten, in euro’s
Is: 2,45% x saldo op dag 1 (de norm)
G. ORV-premie
Je hebt geluk, deze is het moeilijkst te bepalen, maar bij jou = 0.
H. Saldo op dag 365
Dag 365 is dus ‘vlak voor 1 mei, in het volgende jaar’
= Saldo op dag 1 plus Resultaat (kolom E) min Max toegestane kosten (kolom F) min ORV-premie (kolom G)
Na 30 jaar (of welke looptijd je maar hebt), zie je op onderste regel het saldo op dag 365 van het 30ste jaar, dus wat er op eind van het 30ste jaar uitgekeerd wordt.
Door de getallen in kolom F en G te sommeren, kun je de totale kosteninhouding en ORV-premie over de looptijd bepalen. Je zult zien dat dit giga-bedragen zijn (maar: alles binnen de door ons parlement geaccordeerde Wabeke-norm!).
Zijsprongetje: Maandelijkse inleg:
Om het echt goed te doen zou je bovenstaande voor iedere maand moeten invullen, dus 12 keer zoveel rijen. Ook 12 x zoveel koersen opvragen en rendementen bepalen. Da’s nogal veel werk.
Je kunt dit
benaderen door bovenstaande methode te gebruiken, maar je moet je beseffen dat je gedurende dat jaar een gemiddeld saldo hebt van “dag 365 vorig jaar plus 6 maanden inleg” (en niet bovenstaande kolom C). Rekenen met dit gemiddelde saldo is feitelijk niet correct (PWC zal dit niet goedkeuren), maar wel een makkelijke benadering van de werkelijkheid. Overigens met bepaalde Excelfuncties kun je het wel beter bepalen, maar dat is voor de advanced-user-cursus .
Ook gaat deze benadering er vanuit dat het rendement gedurende dat jaar gelijk is, als er gedurende dat jaar een lange periode met hoog rendement is geweest, maar op einde net weer naar beneden, dan zal de berekening afwijken van de werkelijkheid.
Dus een aangepast Excel:
A. Het jaartal
B. Maandelijkse inleg
C. Gemiddeld saldo gedurende dit jaar
Is in allereerste jaar = 6 x maandinleg , alle volgende jaren is het Saldo op dag 365 van vorige jaar (kolom H, vorige regel) + 6 x maandinleg
D. Rendement zonder kosteninhouding (van dat jaar), in procenten
Dit is het percentage wat je hierboven berekend hebt
E. Resultaat zonder kosteninhouding, in euro’s
Is: het percentage (kolom D) x gemiddelde saldo (kolom C)
F. Maximaal toegestane kosten, in euro’s
Is: 2,45% x gemiddelde saldo (de norm)
G. ORV-premie
=0 bij jou
H. Saldo op dag 365
Dag 365 is dus ‘vlak voor 1 mei, in het volgende jaar’
= Saldo op dag 365 van vorige jaar/rij (kolom H) + 12 x maandinleg (kolom B) plus Resultaat (kolom E) min Max toegestane kosten (kolom F) min ORV-premie (kolom G)
Stap B: Huidige polis doorreken totaan einde looptijd
Nu heb je berekend hoeveel de kosten mogen zijn conform de 2,45%-norm. Hoeveel de compensatie is weet je nog steeds niet, dan moet je immers ook weten hoeveel de tot nu toe (en in toekomst!) werkelijk in rekening gebrachte kosten zijn.
Dus: je moet bij je verzekeraar deze kosten (en ORV-premies) maar ’s opvragen. Dus jaarlijks zowel eerste kosten als doorlopende kosten, incl beheerkosten en aan- en verkoopkosten, zowel de kosten voor de maatschappij als de provisie voor de tussenpersoon.
Vanaf ca 2007 staan deze op de jaaropgaven (althans bij NN), maar van de periode daarvoor niet. Meestal heb je dus geen flauw idee van mn de eerste kosten, deze moet de maatschappij gewoon kunnen geven.
Eerste kosten: meestal in eerste 5 a 7 jaar.
Kortom: navragen en daarna je polis ‘nabootsen’:
De getallen die je krijgt moet je dan in (een kopie van) het spreadsheet invullen. Gebruik hiervoor dan kolom F: alle werkelijke kosten bij elkaar.
Dit kun je natuurlijk enkel doen “tot en met nu”, niet voor de toekomst, daarvoor moet je enige kennis hebben van de kostenstructuur.
Welnu: voor NN geldt dat de jaarlijkse (doorlopende) kosten bestaat uit: (zie jaaropgaaf):
• Kosten verzekeringsmaatschappij: bij mij een jaarlijks vast bedrag (maar mijn jaarlijkse inleg was ook vast), kun je dus overnemen uit een oude jaaropgaaf
• Provisie tussenpersoon = 2% van de inleg van dat jaar (kolom B – maar let op: per jaar, dus evt 12x kolom B)
• Aan/verkoopkosten: 0,5% van de inleg (kolom B)
• Beheerkosten: 0,5% van de poliswaarde (= kolom C !!)
Kortom: bovenstaande kun je als formule invoeren in kolom F ‘voor de toekomst’.
Kolom D moet je voor de toekomstige jaren vullen met 6% (NN hanteert dat als ‘bruto rendement’).
Opm: met deze ’formule’ voor doorlopende kosten en de door NN gespecificeerde eerste kosten heb ik mijn polis zeer goed kunnen nabootsen, dwz dat de op deze wijze berekende waarden minder dan 2% afwijken van de poliswaarde in de jaaropgaven (of iets preciezer: tov het aantal participaties uit jaaropgave tegen de dan geldende koersen - immers NN hanteert in jaaropgaven bij de berekening van de poliswaarde wel eens koersen van minder relevante datum).
Hiermee heb je dus je huidige polis nagebootst.
Stap C: Bepaal compensatiebedrag
Hoe kun je nu het compensatiebedrag bepalen?
Als de nabootsing tot een lagere eindwaarde leidt (op einddatum polis), dan krijg je compensatie. Je kunt nu de inleg in het lopende jaar (in kolom B) verhogen en daarmee een beetje spelen totdat de eindwaarde hetzelfde is als de eindwaarde bij 2,45% (stap A).
Het getal waarmee je de inleg eenmalig verhoogd hebt zal wel het getal zijn waarmee je gecompenseerd wordt door NN. Klopt natuurlijk weer niet 100%, want ik denk niet dat de tussenpersoon 2% van deze extra inleg krijgt, maar goed: het is een benadering
Bij de ‘’maandelijkse variant’’ dan natuurlijk beetje opletten dat deze verhoging per maand geldt, dus x12 doen.
Succes