[ archief ] Aegon verliest leasezaak

[hilbrand]

dan komen ze ons gestolen geld naar de hemel aan het brengen.

Beste Math,

Denk je werkelijk dat dat tuig richting hemel gaat?
Die worden halverwege bij de grote rechter geroepen.

[LindaLovelace]

1 miljoen besodemieterden

Het worden er met de dag meer lijkt het wel.
Besodemieterd? Geldhonger!
Ik geloof dat er maar maximaal 300 gedupeerden zijn met een vet salaris die nog doorprocederen.
Velen hebben de Duisenbergregeling met heel veel plezier omhelst.

[pluutje]

Geplaatst op 08 Dec 2006 23:35 door LindaLovelace
-------------------------------------------------------------------------------
Ik geloof dat

En HvdB blijft maar zeveren.

[anne_]

Linda je bent dom en blijft dom, de Duisenbergregeling zal voor velen een uitkomst zijn. Of deze regeling met plezier omhelst is betwijfel ik, vaak zal het noozakelijk geweest zijn. Een persoonlijke schikking biedt meer perspectief dan de Duisenbergregeling. En ik weet zeker dat er meer dan 300 gedupeerden doorgaan met procederen. Dat is ieder zijn/haar goed recht, of dat zoden aan de dijk zet zal de toekomst uitwijzen. Geldhonger is niet de prioriteit, rechtvaardigheid wel voor de doorzetters. Ik wens ieder succes daar mee.

[Janny]

anne,
Je steld een persoonlijke schikking . hoe regel ik een persoonlijke schikking?
gewoon Dexia bellen en zeggen: ik wil schikken en dit is mijn voorstel?

Inderdaad doorgaan met procederen is een uiting van mijn rechtvaardigheidsgevoel, maar mijn doel is niet mijn eigen vernietiging, wel ben ik voor een gesprek altijd in. maar en dat zal voor velen een grote hobbel zijn, de advocaat kosten die al volledig betaald zijn. die zijn weg.( het aanbod voor dit onderdeel was veel te laag) en door te schikken vallen die buiten de boot, en de inleg daarover zal wel niet gesproken kunnen worden. Probeer, zonder in eigen finesses te treden mij te antwoorden.Ik wil je niet in verlegenheid met je zwijgplicht brengen

vriendelijke groet Janny

[anne_]

Janny, je mag me mailen.

Groet, Anne.

[jll]

En weer wordt een onderwerp om zeep geholpen door het ventileren van niet ter zake doende meningen van voor- en tegenstanders. Reageer nou eens inhoudelijk door bijvoorbeeld zelf aktief foldermateriaal te vergelijken met deze eerste positieve uitspraak van een hogere rechter:

Geplaatst op 08 Dec 2006 11:15 door jll

Het bijzondere aan de recente uitspraak van het Hof Leeuwarden is de bevestigde vernietiging van aandelenlease op grond van dwaling. Het hof vind de informatie in de brochure volstrekt onvoldoende om als klant een goed oordeel te kunnen vormen omtrent de risico's van aandelenlease. Hier nu ligt ook het belang van dit arrest voor Dexia-klanten: Dexia-folders kennen vaak dezelfde soort (dus onvoldoende!) informatie.

Daarnaast zitten er ook andere aspecten aan het arrest waar velen hun voordeel mee kunnen doen...

[CvdH]

Nationale Nederlanden gaat misschien ook wel over tot het betalen van schadevergoedingen

[jll]

HvdC,

Met alle respect, dit is precies wat ik eerder bedoelde. U ventileert een mening, gevoel, hoop, wens of hoe je het maar wilt noemen. Ik zit te wachten op feiten en onderbouwingen!

[Willem S. van Dalen]

Ik zit te wachten op feiten en onderbouwingen!

Ga naar het PAL forum dan, daar staan toch alle feiten en onderbouwingen die u zo graag wenst?

[Belegger+]

Nationale Nederlanden gaat misschien ook wel over tot het betalen van schadevergoedingen /

Alleen jammer, dat dit met de aandelen lease zaken geen verband heeft en zeker geen precedent zal scheppen, indien U dit hoopt.
Dit geldt trouwens voor de hele stofwolk rond beleggingshypotheken die nu weer opdwarrelt:

1. Aandelen lease contracten waren wel voor de zeer goedgelovigen.
2. Beleggingshypotheken meer voor normaal gelovigen.

B+

[pluutje]

Geplaatst op 09 Dec 2006 19:19 door Belegger+
-------------------------------------------------------------------------
1. Aandelen lease contracten waren wel voor de zeer goedgelovigen.

Kijk wie het zegt!

[jll]

Geplaatst op 09 Dec 2006 13:18 door jll
--------------------------------------------------------------------------------
En weer wordt een onderwerp om zeep geholpen door het ventileren van niet ter zake doende meningen van voor- en tegenstanders. Reageer nou eens inhoudelijk ...

[Willem S. van Dalen]

Waar maak je je druk om jll, ga naar het PAL forum, daar staat alles wat jij wilt weten, of verveel je je daar een beetje?

[jll]

Afijn, terug naar het onderwerp.

Het arrest van Hof Leeuwarden roept een aantal vragen op:

- SNS-Bank heeft aan een timmerman met fl. 40.062,- bruto jaarinkomen een hypotheek verstrekt van fl. 474.798,-. Hiervan bestaat maar liefst fl. 408.279,- uit overwaarde. Hoefde de bank niet te weten/vragen wat het bestedingsdoel was? Waarom is SNS niet aangesproken?

- mr. Bos claimt in de media 700.000 euro schade. Hoe is dit bedrag opgebouwd, rekening houdend met gedane uitkeringen en niet te vergeten de bestaande restwaarde van de Vliegwielen, het Vastgoed Mixfonds en het Resultante Fonds?

- Aegon heeft haar standaard product Vliegwiel Koopsom exclusief omgebouwd voor Wagner & Partners, waarbij het lijkt alsof W&P het product op de markt brengt. Is dit toegestaan binnen de effectenwetgeving?

- Wat was, is en/of wordt de rol van de AFM bij alle betrokken instellingen?

[jll]

Heeft echt niemand antwoord/commentaar op bovenstaande vragen?
Willem S. van Dalen, bijvoorbeeld?

[Willem S. van Dalen]

Ik moet je teleurstellen jll, maar er lopen hier genoeg mensen rond die je daar antwoord op zouden moeten kunnen geven, ik begrijp ook niet waarom dat niet gebeurd.

Of ben je er inmiddels zelf al uit?

Ik moet er nog wel bij zeggen, dat het me allemaal niet meer zo boeit inmiddels, alle voor en tegenstanders hebben hun zegje gedaan bij de rechter, het wachten is nu op de uitspraak.

[Piet]

Aegon probeert via persberichten en gesprekken met de pers de waarheid geweld aan te doen en te verdoezelen.
Aegon is steeds bezig met misleidende informatie richting overheid, pers en gedupeerden.
In 2003 werd aangekondigd dat er een kleine 20 miljoen werd uitgekeerd aan gedupeerden van het Vermogens Rendement.
Hier het bericht wat in de krant verscheen:

Aegon betaalt 20 miljoen aan klanten aandelenlease
17 feb 2003
DEN HAAG (ANP)
Aegon Nederland trekt een bedrag van maximaal 20 miljoen euro uit om een aantal klanten van een aandelenleaseproduct schadeloos te stellen.
Het bewuste product ’Vermogensrendement’ wordt bovendien uit de markt gehaald. Een woordvoerder van het concern heeft dit zaterdag bevestigd.
Vermogensrendement is op beperkte schaal aangeboden door tussenpersonen met wie Aegon samenwerkt. Het product is naar eigen zeggen niet door de bankverzekeraar ontwikkeld, maar door een van de betrokken verzekeringsadviseurs. Aegon vindt niettemin dat het zijn verantwoordelijkheid moet nemen omdat het concern met de betrokken tussenpersonen bewust samenwerkt, aldus de woordvoerder.
Het product is een combinatie van aandelenlease- en optiecontracten. De optiecontracten moesten goeddeels zorgen voor de bekostiging van de deelneming aan de aandelenlease, maar door de malaise op de beurzen leverden de optiecontracten onvoldoende op. Bovendien vergde de aard van het product een snelheid van handelen, waartoe de betrokken vermogensbeheerders bij de dalende effectenbeurzen niet in staat bleken.
Een onbekend aantal van de in totaal 350 klanten heeft hierdoor omvangrijke verliezen geleden. Aegon gaat de komende maanden de klanten individueel benaderen.

http://www.platformaandelenlease.nl/Nieuws/17022003.htm

Er is echter geen cent uitgekeerd aan deze gedupeerden!!
Aegon is dus een leugenaar en is misleidend bezig!

In januari 2005 werd de volgende leugen in de media gebracht:

Aegon vergoedt klanten adviesketen

AMSTERDAM (DFT) - Verzekeringsmaatschappij Aegon komt de tientallen gedupeerde klanten van adviesketen Wagner & Partners (W&P) tegemoet die via een leaseconstructie geïnvesteerd hebben in het omstreden Vastgoed Mixfonds. Dat schrijft De Financiële Telegraaf dinsdag.

Aegon is bereid hun inleg terug te betalen, met name in verband met de recente liquidatie van het vastgoedfonds. Het betreft de betaalde rente voor een door Aegon gefinancierde deelname in het fonds. In de meeste gevallen gaat het om een bedrag van omstreeks € 22.500.

Het fonds ligt al geruime tijd onder vuur van boze klanten, aangezien zij daarin belegden op advies van W&P zonder te weten dat het fonds gelieerd was aan de directie van het fonds. Toezichthouder AFM tikte Aegon ruim twee jaar geleden op de vingers wegens de voor klanten onduidelijke samenwerking met W&P.

© 1996-2004 Dagblad De Telegraaf. Alle rechten voorbehouden.

http://www.platformaandelenlease.nl/Nieuws/26012005.htm

Op bladzijde 1 van deze topic heeft jll ook een artikel hierover van het FD geplaatst.

De rechtszaak tegen W & P waar deze topic over gaat geeft echter het tegenovergestelde aan, ook hier heeft Aegon blijkbaar dus niets uitbetaald zoals beloofd.
Daarom hebben deze mensen een rechtszaak aangespannen.
Aegon heeft deze rechtszaak verloren en nu dus ook het hoger beroep.

Aegon en dochter Spaarbeleg (deze ligt onder vuur wegens het Sprintplan, Koersplan en die andere plannen als beleggingsverzekering) zijn dus een onbetrouwbare partner en verzekeraar.
Zaken doen met Aegon of Spaarbeleg lijkt mij dus niet verstandig.
Of je wilt graag dat deze lieden rijk worden van jou geld.

Nog een paar opmerkelijke punten uit dit vonnis :
1. Hoe kon SNS Bank een hypotheek van ruim 400.000 gulden verstrekken aan een timmerman met een laag inkomen?
Volgend ingewijden was er een zeer nauwe band tussen Wagner en SNS Bank, dus SNS Bankzou moeten weten waar dit geld voor werd gebruikt.
2. In het vonnis van de kantonrechter van 22 februari 2005 staat nog iets opmerkelijks:

Het standpunt van Aegon

4.1. Aegon heeft aangevoerd dat de bewuste leasecontracten werden afgesloten nadat Wagner & Partners [eiser] als klant bij Aegon hadden aangebracht. De aanbrenging vond plaats in verband met een samenwerkingsovereenkomst tussen Wagner & Partners en Aegon. Deze overeenkomst verplicht Wagner & Partners onder meer jegens Aegon de betamelijke zorgvuldigheid in acht te nemen, belangstellenden voor de financiële producten van Aegon te allen tijde volledig te informeren door hen in het bezit te stellen van de door Aegon ter beschikking gestelde brochures en geen informatie te verschaffen die van de betreffende brochures afwijkt.

Dus Aegon verplicht tussenpersonen alleen maar producten van Aegon te verkopen.
Hiermee is dus de onafhankelijke tussenpersoon verdwenen, Aegon maakt wel uit wat de tussenpersoon (eenzijdig en zonder keuze) aanbied!!
Onbegrijpelijk dat dit wordt getolereerd door de AFM en De Nederlandsche Bank.
Hiermee heeft Aegon zich m.i. volledig uit de markt geprijsd en is het m.i. verstandiger om je geld bij een wel seriueze bank onder te brengen.
Aegon heeft zich definitief uit de markt geprijsd en trekt partijen als de AFM en de Nederlandsche Bank met zich mee in de afgrond.

Groeten,
Piet

[Lavi]

goed om mee te nemen

Onderzoeksplicht
Op basis van het ken uw klant beginsel (beter bekend als de neologische kreet 'know your customer') was het opstellen van een cliëntenprofiel vanaf 1 februari 1999 verplicht (inwerkingtreding 1 juni 1999) krachtens art. 28 NR 1999. Vanaf 1 september 1999 (toen bleek dat de meeste effecteninstellingen niet aan de verplichting voldeden) volgde de verplichting tot schriftelijke dan wel elektronische vastlegging van dit profiel. De eis tot vastlegging betekent overigens niet dat voorheen niet aan deze onderzoeksplicht voldaan moest worden, zij het dat in het verleden de onderzoeksplicht minder diepgaand werd geacht. Indicatoren die het ken uw klant beginsel nader invulling geven zijn bijvoorbeeld: de doelstelling van de cliënt; zijn financiële achtergrond en mogelijkheden; zijn risicobereidheid; zijn ervaring en deskundigheid, en; zijn beleggingshorizon. Het is met name op het punt van deze onderzoeksplichten dat de aanbieders van effectenlease producten in de thans bestaande rechtspraak in het ongelijk worden gesteld. De aanbieders hadden kort gezegd moeten onderzoeken of een effectenlease product, dat een tamelijk hoog risicogehalte heeft, wel paste bij de specifieke belegger, zie 5. Opgemerkt zij dat de diepgang van dit onderzoek zal afhangen van de dienst die verstrekt wordt. Waar de belegger benaderd wordt op een wijze die gekwalificeerd kan worden als een vermogensadvies, zal de diepgang van het onderzoek navenant toenemen. Hoewel de aanbieders van effectenlease producten doorgaans hun producten (al dan niet via een tussenpersoon) gestandaardiseerd aanboden, lopen zij het risico dat waar een op de persoon gerichte benadering de verkoopmethode was (door eigen medewerkers, maar mogelijk ook door inge-

__________________

59. Zie de Rb. Utrecht in haar vonnis 24 maart 2004, LJN-nr. A07618, NJF
2004,441 maar ook uitgebreid over de rol van de tussenpersoon het von-
nis van Rb. Utrecht van 7 juli 2004, LJN-nr. A07594, NJF 2004, 442.
60. Zo ging de STE (de voorloper van de Autoriteit-FM) er van uit dat de
gedragsregels gelding hadden voor cliëntremisiers, zie toelichting NR
1999, Stc. 1999, nr. 12/ pag. 8
61. De artt. 27, eerste en tweede lid, 28, 29, 30, 32, tweede en derde lid, 33,
eerste lid, onder b, c,e, en g, 34, 35, 36, 37, 39, 40 en 42 zijn niet van toe-
passing op een bij de STE geregistreerde effecteninstelling als bedoeld
in art. 12 Vrijstellingsregeling Wte 1995.
62. Overigens zij opgemerkt dat de remisier, mogelijk naast de effectenin-
stelling, aansprakelijk kan worden gesteld op basis van het civiele recht
voor eigen informatiemateriaal(via art. 6:194 e.v. BW) en/ofverstrekt
advies (overeenkomst van opdracht, zorgplicht 7:401 BW). Met name
waar geadviseerd wordt door tussenpersonen, dienen zij diepgaander
onderzoek te plegen naar de achtergrond van de belegger en kunnen zij
mogelijk niet volstaan met enkel het overleggen van gestandaardiseerde
informatie.
63. Overigens gelden meer publiekrechtelijke zorgplichten, deze zijn echter
minder relevant voor de civielrechtelijke consequenties in geval van
schending. Te denken valt nog wel aan het bewaken van de saldi van
beleggende cliënten, hetgeen betekent dat de effecteninstelling moet
ingrijpen op het moment dat de cliënt niet langer aan zijn verplichtingen
kan voldoen. De regel geldt vanaf 1 juni 1999 (art. 28 lid 3 en 4 NR),
evenwel voor die datum werd reeds een dergelijke regel afgeleid uit de.
algemene zorgplicht. Veel beleggers in effectenlease producten kunnen
niet voldoende zekerheid bieden, echter de Autoriteit-FM heeft voor
effectenlease producten op tamelijk grote schaal ontheffing verleend van
deze plicht nu handhaving niet in het belang van de beleger lijkt te zijn
(zie nieuwsbrief augustus 2002, te downloadèn via www.afm.nl).


schakelde belcentra), de belegger er op vertrouwde en mocht vertrouwen dat hier sprake was van een op de persoon gericht advies. Is in dat geval geen onderzoek verricht naar de persoonlijke situatie van de belegger, zal dat des te meer reden zijn voor civiele consequenties als schadevergoeding, dwaling en ontbinding.64

Verbod op rechtstreekse benadering van potentiële klanten (coldcalling)
Vanaf 31 december 1995 mochten derden (niet reeds zijnde cliënten) slechts benaderd worden wanneer er vooraf schriftelijke toestemming was verleend, zie art. 21 NR 1995. Vanaf 1 juni 1999 gold dat wanneer na zes maanden volgend op deze toestemming geen benadering had plaatsgevonden, niet langer contact gezocht mocht worden ook al was toestemming gegeven, vgl. art. 26 NR 1999. Vanaf 1 september 2001 volgt een versoepeling (toestemming mag nu ook elektronisch) en bovendien mag nu wel 'koud' benaderd worden als slechts informatie verstrekt wordt. In de praktijk werd veelvuldig gebruik gemaakt van belcentra, waarvan het op zijn minst twijfelachtig is of de belegger toestemming had gegeven benaderd te mogen worden. De omstandigheid dat aantoonbaar een agressieve verkoopmethode gevolgd werd zonder dat toestemming tot directe benadering was gegeven, zal meespelen bij een vordering tot schadevergoeding, ontbinding of een beroep op een vernietigingsgrond. Voor een zelfstandige grondslag voor een dergelijke civiele vordering lijkt de enkele schending van de regels voor coldcalling onvoldoende.65 Merkwaardig is mijns inziens dat de rechtbank Amsterdam overwoog dat het handelen in strijd met art. 26 NR (verbod op coldcalling) geen rol kon spelen bij de beoordeling of bepaalde informatie misleidend was. 66 Immers daardoor kan de vraag naar de wijze waarop het materiaal werd aangeboden, geen rol meer spelen bij de vraag of de informatie misleidend is of niet. Ik zie niet in waarom de presentatie van een product niet ook een rol kan spelen bij de beoordeling van de inhoud van het materiaal.

5. Schending zorgplichten
Informatieplichten; wie bewijst wat?
Bewijsproblemen kunnen ontstaan wanneer de belegger stelt dat hij informatie niet gekregen heeft, terwijl de effecteninstelling beweert dat zulks wel geschied is. Dan zal de effecteninstelling aannemelijk moeten maken dat deze informatie verstuurd is. Het is om die reden dat effecteninstellingen beleggers plegen te laten tekenen voor het feit dat zij de informatie ontvangen hebben en dat zij de risico's verbonden aan beleggen aanvaarden via de overeenkomst. 67 Op grond van een dergelijke verklaring draait de bewijslast om. Het is dan aan de belegger die meent dat de informatie niet ontvangen is, of stelt dat hij de risico's niet begrepen had, om aan te tonen dat zulks het geval is (wie stelt, moet bewijzen, zie art. 150 Rv). Evenwel recent heeft de rechtbank Amsterdam een dergelijke verklaring ambtshalve aangemerkt als een onredelijk bezwarend beding op grond van art. 6:236 aanhef en onder k BW (omkering van de bewijslast ten nadele van de consument).68 De rechtbank paste hier recente rechtspraak toe van het Hof van ]ustitie, waarbij ambtshalve toetsing van algemene voorwaarden op basis van de richtlijnconforme interpretatie wordt toegelaten.69 Er is hier echter iets vreemds aan de hand. Immers in het Bte en de NRg 2002 heeft de wetgever gemeend dat een effecteninstelling verplicht een bepaling in de overeenkomst dient op te nemen met daarin:
Een verklaring van de cliënt dat hij heeft kennis genomen van de informatie die de effecteninstelling krachtens dit besluit aan hem dient te verstrekken en dat hij zich bewust is van de risico's die aan de belegging zijn verbonden;70
Hoe kan het voldoen aan een bij de wet gesteld vormvereiste onredelijk bezwarend zijn? Een dergelijke bepaling is juist opgenomen om de (potentiële) cliënt zich bewust te laten zijn van het belang van de informatie en de risico's die horen bij beleggen. Alleen al op die grond lijkt mij de redenering van de rechtbank op dit punt niet goed houdbaar. Overigens is het zeer de vraag of het hier wel een algemenevoorwaarde betrof. Ik zou menen dat een dergelijk beding niet zo zeer een algemene voorwaarde is, maar veeleer een verklaring ('ik heb kennisgenomen van het informatiemateriaal en weet dat er risico's aan beleggen verbonden zijn'), waarop de effecteninstelling in beginsel mag vertrouwen, met name omdat een effecteninstenïng nu juist voldoet aan een bij wet gestelde plicht.

Kwaliteit van de informatie
Het uitgangspunt in de publiekrechtelijke regelgeving is dat de verstrekte informatie juist, volledig en begrijpelijk dient te zijn. In de ogen van de Autoriteit-FM, was er nog wel het een en ander aan te merken op deze informatieverstrekking. Om die reden waarschuwde in 2001 de Autoriteit-FM de aanbieders van effectenleaseproducten via de krant. Waarom de Autoriteit-FM na deze waarschuwing, die niet leidde tot verbetering aan de zijde van de aanbieders, niet harder heeft ingegrepen is overigens

_____________

64. Vgl. Rb. Arnhem, vonnis van 16 juni 2004, NJF 414.
65. Bij de Rb. Arnhem in haar vonnis van 30 juni 2004, LJN-nr. AP4885,
NJF 2004, 417, werd de mededeling van de persoon van het belcentrum
dat effectenlease producten altijd beter waren dan sparen via de bank, als
onvoldoende geacht om van misleiding te kunnen spreken. Vgl. voor de
invloed van de verkoopmethode ook Rb. Arnhem, vonnis van 16 juni
2004, NJF 414 en KCD nr. 76 d.d. 23-04-2002.
66. R.o. 6.2 van het vonnis van 7 juli 2004, LJN-nr. AP8458, NJF 2004, 411.
67. Zie bijv. de arresten van Hof Den Bosch van 20 januari 2003, LJN-nr.
AF4510 en Hof Leeuwarden 4 de=ber 2002, LJN-nr. AF1619.
68. Vonnis van 12 november 2003, LJN-nr. AN7990, NJF 2003, 71.
69. HvJ 21 november 2002, nr; C-473/00, NJ 2003, 703, en HvJ 27 juni
2000, nr. C-240/98 tlm C-244/98, NJ 2000, 730. Zie over deze arresten
M.B.M. Loos, NTER nr. 3, 2003 blz. 71-74 en NJB 2003, p. 235.
70. Zie art. 36 en 25 Btc lid 2 sub i.


niet duidelijk.71 Hoe dat zij, de Autoriteit-FM en de commissie Oosting in haar spoor, zijn zeer kritisch in de rapporten die nadien verschenen zijn ten aanzien van de informatie die verstrekt werd, met name met betrekking tot de risico's verbonden aan effectenlease producten. Zo werd in hun ogen in het reclamemateriaal een te positief beeld geschetst met de nadruk op rendementsbeelden uit het verleden, zonder dat er voorbeelden waren opgenomen van negatieve scenario's. Daarnaast werd onterecht als maatstaf ter vergelijking (henchmark) de AEX-index genomen in de ogen van de Autoriteit-FM, nu de gemiddelde portefeuille doorgaans slechts bestond uit 3-5 fondsen bij effectenlease producten en daarmee geen afspiegeling was van de index. Bovendien werd volgens de Autoriteit-FM onvoldoende duidelijk gemaakt dat met geleend geld werd belegd. Uit de thans bestaande rechtspraak lijkt echter te kunnen worden afgeleid dat aangenomen wordt dat de belegger uit het gebruik van het woord 'leasesom' en het feit dat rente verschuldigd werd, in ieder geval had kunnen en moeten afleiden dat er sprake was van beleggen met geleend geld.72 Over de vraag of gewaarschuwd en/of overigens voldoende geïnformeerd is omtrent de bijzondere risico's verbonden aan het beleggen via een effectenlease product, wordt evenwel vooralsnog verschillend geoordeeld. Zo meende de rechtbank Utrecht dat het foldermateriaal ten aanzien van het Allround effect,73 dat weliswaar algemene waarschuwingen bevatte, niettemin onvoldoende waarschuwde tegen de bijzondere risico's verbonden aan deze beleggingsvorm.74 Ook de rechtbank Amsterdam concludeerde dat er sprake was van schending van de contractuele informatieplicht. Daarbij zij wel opgemerkt dat, nu aangenomen werd dat de brochure niet verstrekt was, alleen het aanvraagformulier en de overeenkomst zelf in het oordeel betrokken werden. Van belang daarbij is dat de rechtbank meende dat het enkele feit dat uit de overeenkomst zou zijn af te leiden dat met geleend geld belegd werd, daarmee nog niet voldoende geïnformeerd was omtrent de risico's verbonden aan het product.75 In het merendeel van de uitspraken wordt echter geen schending van de informatieplicht aangenomen.76 Zo oordeelde de klachtencommissie over de folders, die overigens niet waren overgelegd (de cliënt kon de folders niet meer vinden en de bank vreemd genoeg ook niet):
Het is de Commissie bekend dat in het informatiemateriaal betreffende het onderhavige effectenleaseproduct dat verweerder placht te verstrekken sterk de nadruk wordt gelegdop een verwachting van aanhoudend gunstige rendementen op aandelenbeleggingen. Naar het oordeel van de Commissie kan niet worden gezegd dat, op het moment waarop verweerder deze informatie beschikbaar stelde, in deskundige kring de stellige verwachting bestond dat de aandelenkoersen een aanhoudende en min of meer belangrijkestijging zouden blijven vertonen. De suggestie van bestendige koersstijgingen tot het moment waarop de effectenleaseconstructie tot uitkering zou moeten komen, zoals in de door verweerder beschikbaar gestelde informatie wordt gedaan, weerspiegelt een grotere zekerheid dan verantwoord is. Van een effectendeskundige moet immers worden verwacht dat hij ook rekening houdt met langdurige en ingrijpende koersdalingen. Dit klemt te meer omdat de door verweerder uitgegeven informatie wel buitengewoon nauwgezet bestudeerd en nagerekend moet worden om te beseffen dat alleen al om de kosten van de geldlening te evenaren tamelijk grote koersstijgingen vereist zouden zijn.77
Ondanks de kritiek van de klachtencommissie, is dat blijkbaar onvoldoende om schending van de informatieverplichting aan te nemen. Even verderop merkt de commissie op:
Daar staat tegenover dat deze informatie duidelijk de waarschuwing inhield dat in het verleden behaalde rendementen geen garantie voor de toekomst bieden en dat de waarde van beleggingen in aandelen kan fluctueren; dusdoende is erop gewezen dat het beleggen in aandelen risico's meebrengt en een garantie van koersstijgingen niet gegeven kon worden, waardoor de suggestie van bestendige koersstijgingen tot op zekere hoogte wordt gerelativeerd.
_____________

71. Zie ook het kritische rapport van de Algemene Rekenkamer, T. K. 2003,
2004, 29 635, nrs. 1-2. Met name het feit dat de Autoriteit-FM
nadien in haar eigen rapporten vaststelt dat de aanbieders van effecten-
lease producten, hun informatieverstrekking niet hebben verbeterd naar
aanleiding van de waarschuwingen van de Autoriteit-FM, maakt dat ik
me afvraag waarom de Autoriteit-FM niet eerder ingreep.
72. Vgl. de klachtencommissie die in KCD nr. 182 d.d. 12-05-2004 over-
weegt: 'Naar het oordeel van de Commissie heeft klager uit de tekst van
de voorwaarden van deze overeenkomst redelijkerwijs kunnen en moeten
begrijpen dat de 'leasesom' een geldlening betreft, die geheel - hoofd-
som plus rente - aan verweerder (terug)betaald moet worden, waarbij de
door verweerder aangekochte en voorwaardelijk aan klager geleverde
aandelen op het overeengekomen tijdstip aangewend konden worden om
het nog resterende bedrag van de schuld te voldoen.'
73. Met daarin de volgende waarschuwingen: Beleggen bij wie en in welke
vorm ook brengt financiële risico's met zich mee, dat geldt ook voor bet
Allround Effect. Beleggen geeft u kans op een hoger, maar ook op een
lager dan gemiddeld rendement. Dit risico is voor u. De waarde van uw
belegging kan fluctueren. Naarmate in meer risicovolle beleggingsvor-
men wordt belegd, zullen de te behalen rendementen onderhevig zijn
om grotere schommelingen en kan dus ook de eindopbrengst meer
afwijken van de in de voorbeelden gehanteerde bedragen. Wij wijzen u
erop dat de gehanteerde rendementen zijn gebaseerd op rendementen uit
het verleden. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie
voor de toekomst. De gepresenteerde bedragen zijn uitsluitend bedoeld
als rekenvoorbeeld.
74. Vonnis van 24 maart 2004, LJN-nr. A07618, N]F 2004, 44l.
75. Vonnis van 12 november 2003, LJN-nr. AN 7990,NJF 2003, 71.
76. Vgl. vonnis Rb. Den Bosch (sector kanton te Eindhoven), 6 juni 2004,
NJF 2004, 43l.
77. Uitspraak KCD nr. 182 d.d. 12-05-2004.

En:
Uit de aard van de effectenleaseconStructie.,zoals die is aangeboden, vloeit voort dat de potentiële belegger in belangrijke mate kon beoordelen of die constructie in beginsel geschikt was om aan zijn beleggingsoogmerk te voldoen. Het bedrag waàrvoor in effecten wordt geïnvesteerd, de aard van die effecten en de duur van de investering zijn immers voor de belegger op voorhand volledig kenbaar.
Met als slotakkoord:
Dit alles overziende, is de Commissie van oordeel dat de klacht, voor zover deze ertoe strekt dat klager in die mate onjuist is voorgelicht dat zich een wilsgebrek voordoet ten gevolge waarvan de overeenkomst vernietigbaar is, geen doel treft. Gelet op de inhoud van de overeenkomst en de daarbij gevoegde "Bijzondere Voorwaarden Effectelease" waarover klager bij het aangaan van de leaseovereenkomst kon beschikken en in aanmerking genomen, enerzijds, de eisen die daaromtrent uit een oogpunt van informatieverschaffing aan verweerder moeten worden gesteld en, anderzijds, de mate van onderzoek die van klager mocht worden verwacht, kan niet met vrucht worden volgehouden dat klager in dwaling is gebracht of is misleid;
Hoewel deze inmiddels tot standaard geworden overwegingen verdedigbaar zijn, met name daar waar wordt gewezen op de eigen verantwoordelijkheid van de belegger 78 is mij niet geheel duidelijk hoe de klachtencommissie twee uitgangspunten met elkaar verenigt. Enerzijds stelt de commissie immers dat de informatie buiten gewoon nauwgezet bestudeerd moest worden om kort gezegd de hefboomwerking van het product te ontdekken. Anderzijds is blijkbaar voldoende gewaarschuwd voor het feit dat beleggen risico's met zich brengt. Daar miskent de commissie mijns inziens dat de hefboomwerking van een product meebrengt dat, buiten het normale risico dat verbonden is aan beleggen, extra risico's gelopen worden. Daarvan had de belegger slechts op de hoogte kunnen zijn door buitengewoon nauwgezette bestudering van het materiaal. Hetzelfde geldt voor de bijzondere risico's verbonden aan het beleggen in een nauwelijks gespreide portefeuille en de geringe beleggingstermijn. Het feit dat nauwelijks gespreid werd over verschillende fondsen en over de tijd is wel kenbaar, maar niet welke bijzondere risico's daaraan verbonden zijn. De lijn die de klachtencommissie hier volgt is dan ook niet geheel in overeenstemming met haar bestendige lijn dat daar waar bijzondere risico's gelopen worden (zoals bij het hefboomeffect), een waarschuwing op zijn plaats is omtrent dit extra risico.79 Beter had de eigen verantwoordelijkheid van de belegger tot uitdrukking kunnen komen in een overweging omtrent de eigen schuld van de belegger (zie nader onder
. De rechtbank Roermond gaat recent nog een stap verder door kort gezegd aan. te nemen dat duidelijk was dat er met geleend geld belegd werd, er voldoende gewezen was op het feit dat een restschuld kon ontstaan en dat informatie en/of waarschuwingen omtrent de bijzondere risico's van een effectenlease product niet nodig zijn.80 Ten aanzien van de risico's van effectenlease producten overweegt de rechtbank in dat verband:
Het is niet alleen een feit van algemene bekendheid dat aandelen in waarde kunnen fluctueren, maar evenzeer dat de hoogte van het (potentiële) rendement van een financieel product is gekoppeld aan het risico daarvan: lage rendementen passen bij lage risico's (zoals bij spaarrekeningen het geval is) en hoge rendementen passen bij hoge risico's (zoals bij het beleggen in aandelen). Dat laatste geldt dan nog in versterkte mate voor het beleggen met geleend geld, waarbij in ieder geval de verplichting bestaat het geleende weer met rente- dat wil zeggen: met een extra kostenpost - terug te betalen. Ook dit is overigens een feit van algemene bekendheid.
Deze conclusies omtrent de bijzondere risico's lijken mij strijdig met hetgeen de klachtencommissie aanneemt. Ook voor het informatiemateriaal dat overlegdwas bij de rechtbank Roermond gold dat het wel buitengewoon nauwgezet bestudeerd en nagerekend moest worden om te beseffen dat alleen al om de kosten van de geldlening te evenaren tamelijk grote koersstijgingen vereist zouden zijn. Bovendien neemt de Autoriteit-FM in allebei haar rapporten tot uitgangspunt dat in de verstrekte informatie het bijzondere risico verbonden aan het hefboomeffect onvoldoende naar voren kwam. Als het hefboomeffect een feit van algemene bekendheid zou zijn geweest,dan kunnen dergelijke in het effectenrecht gespecialiseerde organen toch moeilijk tot een andere conclusie komen.Voorts zou de merkwaardige conclusie zijn dat, ware de opvatting van de rechtbank Roermond juist, in het geheel niet geïnformeerd of gewaarschuwd hoeft te worden omtrent risico's verbonden aan beleggen, noch omtrent bijzondere risico's. Die risico's zijn immers dan algemeen bekend. Als dat zo is, dan kunnen de informatieverplichtingen van effecteninstellingen uit het publiekrecht net zo goed af-

__________________

78. Zie over de eigen verantwoordelijkheid van de belegger mijn bijdrage in
Vermogensrechtelijke Annotaties, Boom Juridische uitgevers, nr.
2004/1, augustus 2004.
79. Bijvoorbeeld KCD nr. 188 d.d. 10-12-2003 en KCD nr. 68 d.d.
21-04-2004.
80. In die brochure is te lezen: 'Bij deelname via een maandbedrag betaalt u
bruto per maand f 117. Hiervan is gemiddeld f 88 aftrekbaar als con-
sumptieve rente (1,0% per maand). (...) Er is slechts 1 beursscenario
denkbaar waarin U(...) geen uitkering ontvangt: als de slotkoers na 5 jaar
precies gelijk is aan de laagste koers. Als dit scenario zich voordoet, ver-
liest u uw netto kosten.'


schaft worden. Voorts is het in zijn algemeenheid onjuist waar de rechtbank aanneemt dat het beleggen in aandelen hoge risico's met zich brengt. Er zijn bijvoorbeeld goede aanwijzingen dat daar waar op lange termijn wordt belegd, aandelen niet als zeer risicovol moeten worden beschouwd.81 In dat verband is ook de stelling van de rechtbank dat waar een financieel product of een effect grote winsten mogelijk maakt, daarbij een navenant risico op verlies behoort, in zijn algemeenheid onjuist. Vaak zijn risico en opbrengsten in de beleggingswereld inderdaad aan elkaar gekoppeld, maar niet altijd. Zo zijn er effectenlease producten verkocht met een koersgarantie waarvoor niet dezelfde risico's golden als voor effectenlease producten zonder een dergelijke constructie. 82 Ook de rechtbank Amsterdam oordeelde recent omtrent de kwaliteit van de informatie in het kader van de beoordeling van de vraag of er sprake was van misleidende mededelingen (art. 6:194 BW).83 Hoewel daarbij slechts één advertentie inhoudelijk beoordeeld werd, geven de gronden waarop de rechtbank haar beslissing baseert, wel aan hoe ander informatiemateriaal in de toekomst beoordeeld zal worden. In zoverre zet de uitspraak de toon voor toekomstige geschillen omtrent de kwaliteit van de informatie.84 De rechtbank komt kort gezegd tot de conclusie dat van misleiding geen sprake was met als belangrijkste argument dat de oplettende burger de risico's verbonden aan effectenlease producten had kunnen en moeten afleiden uit het foldermateriaal.85 Deze uitkomst was niet erg verrassend. Uit het vorenstaande bleek dat in het merendeel van de thans gewezen uitspraken, het informatiemateriaal weliswaar niet bijster duidelijk wordt geacht, evenwel deze vaststelling is onvoldoende voor het aannemen van de schending van een informatieplicht. Tevens is weinig verrassend de maatstaf die de rechtbank hanteert: De gemiddeld geïnformeerde en zorgvuldige consument. Dat is inderdaad in lijn met de huidige rechtspraak ten aanzien van art. 6:194 BW: Toch is ook deze uitspraak in een paar opzichten opmerkelijk. Zo is de vraag gerechtvaardigd of de wijze waarop informatie verstrekt wordt omtrent financiële producten, via de normale afwegingen behorend bij het leerstuk der misleidende reclame zou moeten worden beoordeeld. Mag in informatiemateriaal omtrent complexe financiële producten inderdaad de mate van overdrijving als geconstateerd door de klachtencommissie en de Autoriteit-FM, worden toegestaan (zoals de rechtbank meent)? In het algemeen zal er eerder sprake zijn van misleidende verzwijging naarmate de mededeling uitvoeriger ingaat op allerlei positieve eigenschappen of aspecten, met verzwijging van de relevante negatieve eigenschappen. Het gebruik van statistieken met stijgende koersen, de nadruk op de positieve eigenschappen van het product, het gebrek aan specifieke waarschuwingen verbonden aan beleggen met geleend geld in een zeer beperkt gespreide portefeuille, het zijn aanprijzingen die toch moeilijk vergelijkbaar zijn met de overdrijving dat wasmiddel X schoner wast dan welk wasmiddel ook. Een en ander geldt temeer nu de kenmerken van het product als zodanig moeilijk als bekend kunnen worden verondersteld bij het grote publiek. De Hoge Raad lijkt expliciet aan te geven dat voor het antwoord op de vraag of een mededeling misleidend is, de veronderstelde deskundigheid van de ontvanger een rol van betekenis zal spelen.86 Het is niet zonder reden dat aparte regels gelden voor reclame voor financiële producten. Om mij onbekende redenen wordt in het oordeel van de rechtbank buiten beschouwing gelaten dat vanaf 1 juni 1999 Bijlage 7 gold ten aanzien van reclame-uitingen (via art. 33 lid 2 NR 1999). Het is mij niet duideijk waarom aan dit specifieke, voor het aanbieden van financiële producten bedoelde, voorschrift niet gerefereerd wordt, met name nu de tekst van de beoordeelde advertentie dateerde van 2 december 2000.87 In Bijlage 7 staan tamelijk vergaande eisen die gesteld worden aan reclame-uitingen die in het bijzonder gelden voor reclame die gemaakt wordt voor effectenproducten (zie met name 7.5.). Zo geldt op basis van lid 3 van bijlage 7.5:
De informatieverstrekking is inhoudelijk juist en niet misleidend. Het beeld, dat het publiek op basis van de informatieverstrekking kan vormen van het aanbod van een effecteninstelling en de risico's van het aanbod, wijkt eveneens niet wezenlijk af van het beeld dat gevormd kan worden op grond van de verplichte informatie overeenkomstig de wet, het besluit en deze regeling.
Die verplichte informatie gaat uit van:
De informatieverstrekking met betrekking tot een product is duidelijk en transparant omtrent de aard van het product en haar samenstellende delen. Zij geeft een objectieve weergave van risico's van het aangeboden product en haar samenstellende delen.
__________

81. Zie ook de inaugurele rede van A. Lucas, Wat willen we eigenlijk? Over
preferenties, risico's en financiële markten, 25 oktlober 2001 bij zijn aan-
vaarding van de leerstoel financiële markten en instellingen aan de facul-
teit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde van de Vrije
Universiteit Amsterdam.
82. Bij deze producten kon van dezelfde koersstijgingen geprofiteerd wor-
den, terwijl het risico ingedekt was door middel van optieconstructies.
Op de potentiële opbrengsten moeten uiteraard wel de kosten verbonden
aan het opzetten van de optieconstructies in mindering gebracht worden,
83. Vonnis van 7 juli 2004-,LJN-nr,AP8458, NJF 2004,411.
84. Het vonnis van de rechtbank Amsterdam krijgt dan ook reeds navolging,
zie Rb. Breda (sector kanton), vonnis van 24 november 2004, LJN-nr,
AR6419
85. De kern overwegingen ten aanzien van de misleiding zijn 7,2.-7.4.
86. HR 8 mei 1998, NJ 1998, 888, aan welk arrest de Rb. Den Haag dan ook
terecht refereert in haar vonnis van 17 juni 2004, LJN-nr, AP5007, NJF
2004,424.
87. Overigens gold ook voor die tijd de vangnetbepaling die de effectenin-
stelling voorschreef zich te onthouden van misleidende informatie met
betrekkmg tot o.a. de financiële verplichtingen die voor de cliënt uit het
aangaan van transacties in effecten kunnen voortvloeien.


De overwegingen van de Rechtbank Amsterdam zouden met deze uitgangspunten moeilijk te rijmen zijn geweest.88 Zo is het twijfelachtig of de samenstellende delen transparant uitgewerkt werden in de door de rechtbank beoordeelde advertentie. Transparantie bekent immers dat duidelijk geïnformeerd wordt omtrent de samenstellende delen (het lenen van geld waarmee vervolgens belegd wordt). Voorts wordt ook de aard van het product (het extra risico verbonden aan het beleggen met geleend geld en de extra risico's die de beperkte spreiding over individuele fondsen en over de tijd) niet duidelijk vermeld, laat staan nader verklaard in het informatiemateriaal. Het beleggen met geleend geld in slechts een paar fondsen voor een relatief korte termijn, is niet gelijk te stellen met het algemene risico dat verbonden is aan beleggen. Het is opvallend dat nergens in het oordeel van de rechtbank expliciet aandacht wordt besteed aan deze bijzondere risico's.89 Een mooi voorbeeld hoe het mijns inziens wel moet is het oordeel van de kantonrechter Den Haag. In het oordeel over de kwaliteit van de informatie, dat weliswaar gegeven werd in het kader van wanprestatie, wordt niettemin terecht art. 33 NR betrokken, terwijl voorts terecht wordt aangenomen dat de informatie zoals verstrekt niet voldeed aan de eisen die daaraan gesteld mogen worden. 90

Uit de voorgaande uitspraken blijkt dat in een belangrijk deel van de uitspraken geen schending van de informatieplicht wordt aangenomen. Opvallend in algemene zin is tot slot dat deze oordelen, die mede gemotiveerd worden met het oog op hetgeen verwacht mag worden van de gemiddelde belegger, niet in overeenstemming lijken met hetgeen de Hoge Raad in het kader van de optiehandel (ook een bijzondere zorgplicht, net als bij beleggen met geleend geld) heeft. geoordeeld. De Hoge Raad legt daar de lat ten aanzien van wat van een belegger verwacht mag worden aan kennis en ervaring niet erg hoog.91 Die maatstaf valt mijns inziens moeilijk te rijmen met de blijkbaar grotere kennis die de klachtencommissie en de rechtbanken bekend veronderstellen bij de belegger in effectenlease producten. Het is mij niet duidelijk waarom van de belegger in effectenlease producten (complexe producten met een tamelijk hoog risico waarvan de informatieverstrekking bovendien te wensen overliet), meer verwacht mag worden dan van de belegger die in opties belegt.92 Mijns inziens is er inderdaad sprake van schending van informatieverplichtingen. Met deze schending is overigens niet gezegd dat het verlies op de aandelen dus ook voor rekening moet blijven van de aanbieders. Waar schadevergoeding wordt geëist moet de omvang van de schadevergoedingsplicht nader worden vastgesteld aan de hand van de eigen schuld van de belegger (zie ook
. Deze mijnsinziens meer heilzame weg volgt recent de rechtbank Utrecht.93


Onderzoeksplicht; ken uw klant
De aanbieders hebben met betrekking tot de onderzoeksplichten op basis van het ken uw klant beginsel, gesteld dat deze plichten niet zouden gelden voor kanten klare producten. De gedachte is dat de belegger zelf geen verdere keuzes hoeft te maken nu het beleggingsdoel (het maken van koerswinst) reeds blijkt uit het product. In deze stelling worden zij, behalve door de rechtbank Roermond,94 niet gevolgd in de overige rechterlijke uitspraken, noch de uitspraken van de klachtencommissie. De onderzoeksplicht uit art. 28 NR geldt ook voor effectenlease producten die gestandaardiseerd worden aangeboden.95 Met betrekking tot de onderzoeksplicht overweegt de commissie voorts dat:
'Verweerder (...) zich tenminste rekenschap behoorde te geven van de vraag of zijn potentiële wederpartij naar redelijke verwachting over voldoende bestedingsruimte zou beschikkenom aan de uit het conttact voortvloeiende verplichtingen te voldoen. Derhalve heeft verweerder naar het oordeelvan de Commissie in ieder geval ten aanzien van de bij zijn wederpartij redelijkerwijs te verwachten bestedingsruimte ontoereikende zorg betracht. In dat verband overweegt de Commissie het volgende. De omvang van de op een effecteninstelling rustende zorgplicht wordt bepaald door hetgeen de eisen van de redelijkheid en billijkheid, naar de aard van de contractuele en feitelijke verhoudingen tussen de effecteninsrelling en haar cliënt, meebrengen. (...)'96
__________

88. In dat verband begrijp ik het vonnis van de Rb. Breda (sector kanton),
van 24 november 2004, LJN-nr. AR6419 evenmin erg goed. Een beroep
op dwaling en misleiding wordt (gelijktijdig) afgewezen met een sum-
miere motivering (verwijzing naar het vonnis van de rechtbank
Amsterdam), terwijl naar het oordeel van de rechtbank wel sprake is van
schending van de informatie- en onderzoeksplicht van de aanbieder. Dat
lijkt mij innerlijk tegenstrijdig.
89. Met name ook nu de Autoriteit-FM in haar rapporten opmerkt dat reclame-
materiaal te positief was. Ook de commissie Oosting is bijzonder kri-
tisch te noemen op deze punten. Op p. 60 t.a.p. stelt de commissie zelfs:
'De CGA kan zich niet aan de indruk onttrekken dat in informatiefol-
ders in diverse gevallen door het gebruik van bovengenoemde verhullende
termen bewust is getracht de kenmerken van het product te verdoe-
zelen.'
90. Vonnis van 17 juni 2004, LJN-nr. AP5007, N]F 2004, 424.
91. Laatstelijk in HR 11 juli 2003, RvdW 2003, 123 (Rabobank Schaijk-
Reek/Erven Kouwenberg). .
92. Zie nader over deze lijn van de Hoge Raad mijn (overigens critische)
noot in Vermogensrechtelijke Annotaties; nr. 2004/1, p. 46-79, Boom
Juridische uitgevers, augustus 2004.
93. Vonnis van 4 augustUS 2004, LJN-nr. AQ6491. De rechtbanf nam
terecht aan dat sprake was van een toerekenbare tekortkoming in de nale-
ving van plicht tot het wijzen op deze bijzondere risico's verbonden aan
effectenlease producten, waarna (wederom terecht) een correctie volgt
op basis van de eigen schuld van de belegger.
94. Vonnis 28 april 2004 LJN-nr A0834, NJF 2004, 437.
95. Vgl. r.o. 14.3 van het vonnis van de Rb. Amsterdam van 12 november
2003, LJN-nr. AN7990, NJF 2003, 71.
96. Uitspraak KCD nr. 8 d.d. 05-02-2004.


Uit de overweging van de commissieblijkt dat zij het oog heeft gehad op de precontractuele verhouding.97 Opvallend is dat de commissie art. 28 NR als zodanig niet aanmerkt als rechtstteekse grond voor de onderzoeksplicht. Wellicht dat deze benadering ziet op het feit dat de commissie buiten twijfel wilde stellen dat de onderzoeksplicht in het kader van het 'ken uw klant' beginsel, gelding heeft onafhankelijk van een expliciete publiekrechtelijke grondslag en derhalve reeds bestond op basis van de precon-tractuele goede trouw.98 Daarmee worden eventuele problemen ontlopen die zouden kunnen ontstaan voor effectenlease contracten die afgesloten zijn voordat de onderzoeksplicht expliciet in het publiekrecht kwam te staan. Hoe dat zij, zeker is dat in de ogen van de commissie de aanbieder onvoldoende onderzoek had gedaan naar de bestedingsruimte van haar potentiële klanten. Had zij dat wel gedaanen waseen potentiële cliënt ongeschikt bevonden om het risico te dragen, is de volgende stap niet zo groot meer. De commissie vervolgt:
'Bovendien vloeit uit de wijze waarop verweerder de effectenlease-overeenkomst tot stand heeft doen komen voort dat hij zich in de onmogelijkheid heeft gebracht om na te gaan of er in individude gevallen geen wanverhouding zou ontstaan tussen de betalingsverplichting die zijn wederpartij op zich nam en diens inkomens- en vermogenspositie. Dat is niet in overeenstemming met de zorgvuldigheid die van verweerder als effecteninstelling gevergd diende te worden, mede omdat verweerder zich bij het aanbieden van het effectenleaseproduct heeft gericht tot een breed publiek en verweerder bij het sluiten van de overeenkomsten geen enkele beperking heeft aangebracht ten aanzien van de omvang van de betalingsverplichtingen die zijn wederpartijen op zich konden nemen.'
Was de aanbieder nagegaan of er een wanverhouding zou zijn ontstaan tussen de betalingsverplichtingen en de inkomens- en vermogenspositie van de potentiële cliënt, hadden beperkingen gesteld moeten worden aan de omvang van de betalingsverplichtingen die potentiële cliënten op zich zouden nemen. De huidige stand van zaken in de rechtspraak is dat het merendeel van de rechters aanneemt, in overeenstemming met de klachtencommissie, dat sprake is van schending van art. 28 NR 99 Van belang is daarbij dat deze onderzoeksplicht verder reikt wanneer er sprake is van een vermogensadvies. Juist in dat verband is de uitspraak van de rechtbank Arnhem waar rekening werd gehouden met de achtergrond van de beleggers en het feit dat sprake is van een onjuist beleggingsadvies.100 Minder juist lijkt mij het vonnis van de rechtbank Roermond, alwaar zij mijns inziens onvoldoende gevolg gaf aan haar eigen vaststelling dat de risicovolle effectenlease producten, die op advies van een bemiddelaar waren overeengekomen, niet pasten bij de doelstellingen van deze beleggers (opbrengsten bedoeld voor de oudedagsvoorziening en de studiekosten van een kind).101 Voorts meende de rechtbank Amsterdam in haar vonnis omtrent eventuele misleidende mededelingen (art. 6:194 BW), dat art. 28 NR in dat kader geen rol speelde.102 Dat lijkt mij in zoverre onterecht dat waar de aanbieders voldaan hadden aan de verplichtingen uit art. 28 NR (quod non), wellicht minder hoge eisen zouden hebben gegolden voor het reclamemateriaal In dat geval immers had een persoonlijke benadering nog kunnen leiden tot nadere informatieverstrekking en inventarisatie of de belegger de risico's verbonden aan het product begreep en aanvaarde. Door een dergelijk onderzoek achterwege te laten, wordt de wel verstrekte informatie des te belangrijker. Als zodanig lijkt me dat een omstandigheid van belang bij de beoordeling van het informatiemateriaal. Hoe dat zij, thans volgen de civielrechtelijke gevolgen van de schending van zorgplichten.

6. Dwaling
Uit de vorenstaande behandeling van de rechtspraak omtrent informatie- en onderzoeksplichten rustend op de aanbieder, blijkt reeds dat een beroep op dWalingvooralsnog niet erg kansrijk lijkt.103 Blijkbaar geldt dat, hoewel in de meeste gevallen die thans voor de rechter zijn gekomen vaststond dat de informatieverstrekking gebreken vertoonde, deze gebreken blijkbaar onvoldoende waren voor

_________

97. De commissie bedoelde overigens waarschijnlijk te zeggen dat de aard
van de voorgenomen contractuele verhouding deze onderzoeksplicht
meebrengt. Immers de aard van de contractuele verhouding hoeft nog
geen rol te spelen waar nog geen contractuele relatie bestond voor het
afsluiten van een effectenlease overeenkomst.
98. VgL ook het vonnis Rb. Roermond van 28 april 2004, LJN-nr. AO8347,
NJF 2004, 437 waarin aangenomen wordt dat de regels uit de Nadere
Regeling reeds gelding hadden op basis van het ongeschreven recht (vgl.
r.o. 7.4.)
99. Zie bijvoorbeeld recent Rb. Arnhem 21 juli 2004, LJN-nr. AR2579, die
daarbij integraal de motivering van de klachtencommissie overneemt.
100.Vonnis van Rb. Arnhem van 21 jnli 2004, LJN-nr. AR2562. vgl. ook
KCD nr. 78 d.d. 03-06-2004 .
101.Vonnis van 7 april 2004, LJN-nr. AO7594, NJF 2004, 435. In casu werd
slechts de schade verbonden aan de depotconstructie (deels) vergoed.
De rechtbank stelde zelf evenwel dat een aandelenlease constructie
alleen aangeboden mag worden aan beleggers met deze conservatieve
doelstellingen, als expliciet gewezen wordt op de risico's verbonden aan
de constructie. Nergens blijkt uit het vonnis dat omtrent de bijzondere
risico's (bijv. het hefboomeffect) van effectenlease producten expliciet
gewaarschuwd was. Waarom dan ook daar op alleen de schade verbonden
aan de depotconstructie voor vergoeding in aanmerking komt, is mij niet
duidelijk.
102.Zie r.o. 6.2 van het vonnis van 7 juli 2004, LJN-nr. AP8458, NJF 2004,
411.
103.Interessant is wel dat de kantonrechter te Haarlem meende dat door een
risicovol product aan te bieden aan een onervaren jongeman met beperkte
draagkracht, zulks misbruik van omstandigheden opleverde (vonnissen
Rb. Haarlem van 3 juni 2004, LJN-nr. APO996 en AP1003, NJF
2004, 428). Overigens laat de kantonrechter de gevolgen van de overeenkomst
deels in stand. Hoe deze instandhouding verenigd wordt met het
karakter van vernietiging (waarbij immers de overeenkomst niet meer
bestaat), blijkt niet uit de uitspraken.


een gerechtvaardigd beroep op dwaling.104 Dat is opmerkelijk. Immers vast staat dat op de aanbieders een informatieplicht rust omtrent de kenmerken en risico's van de aangeboden effectenlease producten (zie 5). Vast staan tevens de niet onaanzienlijke gebreken die de commissie Oosting en de Autoriteit-FM geconstateerd hebben, die in de rechtspraak en door de klachtencommissie(deels)zelfs erkend worden. Deze uitgangspunten zijn moeilijk te rijmen met de rechtspraak.van de Hoge Raad dat, waar sprake is van een mededelings- of informatieplicht, ook de onvoorzichtige koper beschermd wordt in geval van dwaling.105 Meer in lijn met de zienswijze van de Hoge Raad lijkt mij dat van een professionele en deskundige aanbieder van complexe financiële producten die bestemd zijn voor een breed (en derhalve veelal ondeskundig) publiek, tenminste verwacht mag worden dat de kernverplichting en risico's duidelijk en onmiskenbaar weergegeven worden Het is juist ten aanzien van de bijzondere risico's verbonden aan effectenleaseproducten dat de informatieverstrekking te kort schoot. Een en ander geldt temeer nu het aannemelijk is dat er sprake is van schending van de onderzoeksplicht door de aanbieders in het kader van het ken uw klant beginsel. De plicht om de achtergrond van de potentiële belegger te onderzoeken, dient om de wilsvorming van de cliënt in goede banen te leiden. Het verstrekken van generieke(gebrekkige)informatie zonder dat enig onderzoek gedaan wordt naar de hoedanigheid van de ontvanger,maakt schending van de informatieplicht waarschijnlijker. Niettemin is de gedachte die doorklinkt in de huidige rechtspraak dat ondanks de gebreken in de informatie, van de gemiddeld deskundige en oplettende consument verwacht wordt dat hij de werkwijze en de risico's verbonden aan het beleggen via een effectenleaseproduct maar moest begrijpen.106 Ook dat uitgangspunt lijkt echter moeilijk te stroken met de heersende leer van de Hoge Raad. Zoals gezegd immers legt de raad in zijn rechtspraak ten aanzienvan hetgeen van eenparticuliere belegger verwacht mag worden in het kader.van de optiehandel, de lat tamelijk laag (zie 5). Had de belegger bij gebrek aan kennis dan zelf maar moeten onderzoeken wat de risico's waren? Een dergelijke eigen onderzoeksplicht kan inderdaad worden aangenomen. Ook de, belegger heeft een plicht te voorkomen dat hij onder dwaling een overeenkomst sluit. Echter dienaangaande zij opgemerkt dat in de huidige leer van de Hoge Raad de mededelings- of informatieplicht van de wederpartij (via art. 6:228 sub a en b BW) voorgaatop de eigen onderzoeksplicht van de dwalende.107 Waar derhalve sprake is van gebrekkige informatieverstrekking, lijkt het meer in lijn met de rechtspraak van de HogeRaad aan deze schending meer gewichttoe te kennen dan aan de schending van de eigen onderzoeksplicht van de belegger.l08 Met het oog op het voorgaande begrijp ik niet goed waarom een beroep op dwaling vooralsnog weinig kans van slagen lijkt te hebben waar het effectenlease producten betreft.

7. Gevolgen van de aantastbaarheid van de overeenkomst In het voorgaande is. gebleken dat op een aantal gronden nietigheid dreigt voor effectenlease producten (art. 1:88 BW, de Wck en dwaling). Wat zijn de gevolgen voor de aanbieder en de belegger indien de nietigheid inderdaad intreedt? Bij het antwoord op die vraag dient in ogenschouw gehouden te worden dat een effectenlease product bestaat uit een kredietcomponent en een overeenkomst van opdracht en lastgeving op basis waarvan de geleende gelden voor rekening en risico van de belegger worden belegd. Wordt de effectenlease overeenkomst als geheel vernietigd (bijv. op basis van dwaling), komt daarmee zowd de titel tot het verstrekken van het krediet te ontvallen, als de titel op basis waarvan de aandelen voor rekening en risico van de belegger zijn aangekocht. Dat wil zeggen dat de plicht ontstaat tot teruggave van hetgeen ontvangen is zonder geldige titel. Dat betekent met betrekking tot de geldlening dat de belegger het geleende bedrag dient te restitueren. De aanbieder moet op zijn beurt de rente op het geleende bedrag en eventuele aflos singen terugbetalen. Voorts geldt dat, nu de overeenkomst op basis waarvan het geld belegd is evenzeer nietig is, het geleende geld zonder geldige opdracht en last in aandelen is belegd. Voorzover de aandelen nog niet verkocht zijn blijft de aanbieder, die de effecten op de beurs heeft gekocht op eigen naam als commissionair in effecten, rechthebbende van de aandelen. Doordat deze aandelen gekocht zijn op basis van een ongeldig gebleken overeenkomst van opdracht en lastgeving, dient de aanbieder de daartoe door de belegger ter beschikking gestelde (van de aanbieder geleende) gelden aan de belegger te restitueren. De belegger dient als gezegd op zijn beurt deze gelden weer aan de aanbieder te restitueren nu de kredietcomponent evenmin nog bestaat. Waar de aandelen inmiddels

______________

104.Zie bijv. Rb. Arnhem 30 juni 2004, LJN-nr. AP488S, NJF 2004, 424 en
het vonnis van de Rb. Utrecht van 4 augustus 2004, LJN-nr. AQ6491.
Overigens had de rechtbank Arnhem in haar vonnis van 16 juni 2004,
NJF 2004, 414, wel dwaling aangenomen. Die uitspraak valt te verklaren
gezien de onjuist gebleken mededelingen van de medewerker van een
belcentrum. Vgl.ook voor een geval van dwaling bij de k1achtencommis-
sie KCD nr. 76 d.d. 23-04-2002, het hoger beroep houdt in deze uitspraak
stand omdat het een op een bijzonder geval toegesneden uitspraak
was zonder algemene strekking, zie KCHB nr. 47 d.d. 12-11-2002.
105.HR 21 december 1990, NJ 1990, 251 (Van Geest/Nederlof), HR 10 april
1998, NJ 1998, 660 (Scheurvorming) en recent HR 16 juni 2000, NJ
2001, 559.
106.VgL bijv. het vonnis van de Rb. Haarlem van 16 september 2004, LJN-
nr. AR2243, waarin een beroep op dwaling om die reden werd afgewe-
zen.
107.HR 21 december 1990, NJ 1990, 251 (Van Geest/Neder1of),HR 10 april
1998, NJ 1998, 660 (Scheurvorming) en recent HR 16 juni 2000, NJ
2001,559.
108.Zie echter het vonnis Rb. Amsterdam 30 juni 2004, LJN-nr. AP4933,
NJF 2004, 410, r.o. 7.1.2: 'In geval van onduidelijkheden of (vermeen-
de) tegenstrijdigheden in het advies en/of de tekst van de overeenkom-
sten, had het (...) op de weg van [eiseres] gelegen om voorafgaand aan
het sluiten van de overeenkomsten hiernaar navraag te doen. Nu zij dit -
naar niet in geschil is - heeft nagelaten, komt haar ook op deze grond
geen beroep op dwaling toe.


reeds verkocht zijn door de aanbieder geldt dat, nu de titel tot het aankopen van effecten voor rekening en risico van de bdegger (de opdracht en last) niet bestaat, het verschil tussen de verkoopprijs van de aandelen en het door de belegger ter beschikking gestelde geldbedrag door de aanbieder vergoed moet worden. Feitelijk krijgt de belegger de betaalde rente (en eventuele aflossingen) terug en blijft de effecteninstelling met de (minder waard geworden) effecten zitten, of het verlies op de reeds verkochte aandelen. Is de overeenkomst alleen aantastbaar op basis van de kredietcomponent (bijv. op basis van art. 1:88 BW), of de effectenovereenkomst (op basis van art. 33 Wck), geldt in mijn ogen hetzelfde. Gezien de onverbrekelijke band tussen de kredietcomponent en de overeenkomst van opdracht en lastgeving tot aankoop van de effecten, moeten beide (deel)overeenkomsten geacht worden niet te hebben bestaan. Immers het kopen van aandelen voor rekening en risico van de belegger vindt plaats op basis van het geld dat geleend is via de kredietcomponent. Het is niet goed voorstdbaar dat de kredietcomponent of de effectenovereenkomst aan de effectenlease constructie komt te ontvallen, terwijl de constructie voor het overige in stand blijft. De overeenkomsten hangen dermate samen dat zij dkaars lot volgen (vgl. art. 6:229 BW). Waar het om nietigheid van rechtswege gaat (denk aan de vormvereisten uit de Wck) is partiële nietigheid van het effectenlease product op basis van art. 3:41 BW, evenmin goed voorstelbaar gezien de onverbrekelijke band tussen de kredietcomponent en de overeenkomst van opdracht en lastgeving.109 Voorts zij opgemerkt dat ten aanzien van vernietiging de situatie waarbij de reeds ingetreden gevolgen van de rechtshandeling bezwaarlijk ongedaan gemaakt kunnen worden (waarmee de rechter desgevraagd op basis van art. 3:53 lid 2 BW aan een vernietiging gehed of ten dele haar werking zou kunnen ontzeggen), zich evenmin voordoet.110 De bezwaarlijkheiduit art. 3:52lid 2 BW ziet op feitelijke onmogelijkheid de gevolgen van de overeenkomst terug te draaien, dan wel op de situatie waarbij de gevolgen zeer bezwaarlijk ongedaan gemaakt kunnen worden.111 Daarvan is in situatie van effectenlease producten geen sprake, immers partijen kunnen zonder problemen voldoen aan hun plicht tot teruggave. Wanneer vernietiging van de effectenlease overeenkomst dreigt (bijv. op basis van art. 6:228 BW of art. 30 Wck), is het wel voorstelbaar dat op verlangen van een der partijen (lees: de aanbieder), de rechter in plaats van de vernietiging uit te spreken, het nadeel van de belegger opheft op basis van art. 6:230 lid 2 BW. Het nadeel dat de belegger lijdt, kan dan worden vastgesteld op de door mij onder 10 voorgestelde wijze. Wordt vernietigd door de echtgenoot op basis van art. 1:88 BW, vindt art. 6:230 BW overigens geen toepassing nu de echtgenoot juist geen partij is bij de overeenkomst. Waar nietigheid van een effectenlease product dreigt, zij nog gewezen op de mogelijkheid dat de rechter ambtshalve conversie constateert op basis van art. 3:42 BW. Zo is denkbaar dat waar schending van een vormvereiste op basis van de wet nietigheid tot gevolg heeft (bijv. uit de Wck), de overeenkomst niettemin als een geldige overeenkomst wordt aangemerkt voorzover de vervangende rechtshandeling in de woorden van de Hoge Raad 'aan partijen verschaft hetgeen zij blijkens hun nietige rechtshandeling in economische opzicht wilden bereiken'.112 In hoeverre conversie slaagt in geval van ambtshalve nietigheid hangt met name af van het doel van de nietigheidsgrond (vgl. ten aanzien Vande Wck onder 3). Voorts zij opgemerkt dat, hoewel art. 3:42 BW ziet op nietigerechtshandelingen, wel aangenomen wordt dat overeenkomstige toepassing op vernietigde rechtshandelingen mogelijk is.113 Is die zienswijze juist, dan zou conversie eveneens mogelijk zijn bij vernietigde effectenlease overeenkomsten. Aangetekend zij daarbij dat een argument tegen het aannemen van conversie in het kader van art. 1:88 BW ontleend kan worden aan de slotzin van art. 3:42 BW Op basis daarvan zou de partner kunnen aanvoeren dat conversie onredelijk is ten opzichte van hem of haar als belanghebbende, nu hij of zij niet meegewerkt heeft aan de totstandkoming van de rechtshandeling (etfectenlease overeenkomst). Hoewel de wetgever bij deze uitzondering op conversie voornamelijkhet oog heeft gehad op een eenzijdige rechtshandeling,114 lijkt mij toepassing op effectenleaseovereenkomsten niet uitgesloten. Ook in die gevallen immers had de partner geen weet van de rechtshandeling die ook hem of haar vermogensrechtelijk treft. Tot slot zij opgemerkt dat, waar nietigheid van de overeenkomst (al dan niet na het inroepen daarvan door de belegger) wordt geconstateerd, daarmee niet gezegd is dat daarmee. dus de geleden verliezen voor rekening zullen komen van de aanbieder.Zo is een actie uit art. 6:230lid 2 BW in geval van vernietiging als gezegd niet ondenkbaar, kan voorts in alle gevallen waarbij de overeenkomstniet meer zou bestaan gedacht worden aan een actie uit ongerechtvaardigde verrijking van de zijde van de aanbieder

______________

109.Zie omtrent deze onverbrekelijke band in algemene zin nader Asser-
Hartkamp 4-ll (2001), nr. 490 e.v.
110.Vgl. Brunner en Roelvink t.a.p. p. 12.
111.Gedacht moet worden aan de situatie waarbij de gekochte zaak in een
andere is verwerkt en na vernietiging van de koopovereenkomst, verwij-
dering kosten en schade ten gevolge zou hebben waarvan het onredelijk
zou zijn om die voor rekening te laten van de koper, zie Asser-Hartkamp
4-ll (2001) nr.485.
112.HR 21 januari 1944, NJ 1994, 120.
113.De Hoge Raad lijkt in HR 5 november 1958, NJ 1959,2, overigens niet
bijzonder welgeallig te staan ten opzichte van deze analage toepassing,
zie ook de noot van Rutten ander het arrest. In de Parlementaire
Geschiedenis wordt analoge toepassing evenwel niet uitgesloten, zie P.G.
boek 3 BW, p. 194 en 200 e.v.,in gelijke zin Asser-Hartkamp 4-ll (2001),
nr. 493.
114.P.G. bock 3, p. 200, zie nader Asser-Hartkamp 4-11 (200l), nr. 499.


(art. 6:212 BW)115 en is in mijn ogen het tegenwerpen van art. 6:278 BW niet bij voorbaat kansloos (zie nr. 9).

8. Schadevergoeding
Vooropgesteld dat de effectenlease overeenkomst nog bestaat, wat heeft dan te gelden? Allereerst zij opgemerkt dat het van groot belang is dat gesteld wordt dat de (pre)contractuele zorgplicht geschonden is doordat onjuiste dan wel misleidend.e informatie is verstrekt en/ of onvoldoende onderzoek is gedaan naar de achtergrond van de beleggende cliënt. Wordt zuJks niet gesteld (dus onrechtmatige daad en/ of wanprestatie al dan niet in combinatie met ontbinding) dan kan een vordering tot. schadevergoeding (en/ of ontbinding) immers niet worden toegewezen.116 Daarbij is van belang dat indien verrekening gevorderd wordt door de belegger met betrekking tot zijn schade en de nog te betalen leasesom, zulks blijkens de rechtspraak alleen kan wanneer gelijktijdig ontbinding gevorderd wordt.117 Het is in mijn ogen vanuit dogmatisch perspectief overigens opmerkelijk dat in de rechtspraak tainelijk snel aangenomen wordt dat sprake is van wanprestatie, waarmee schadevergoeding en. ontbinding voor toewijzing vatbaar zijn. De onderzoeks- en informatieplichten zien immers bij uitstek op de wilsvorming in de precontractuele fase. Met name waar het een gestandaardiseerd product betreft waarbij geen advies is overeengekomen., lijkt mij de contractuele zorgplicht (die civielrechtelijk .overigens wel bestaat op basis van art. 7:401 BW en art. 2 van de Algemene Bankvoorwaarden) niet te impliceren dat na het afsluiten van de contractuele relatie, op de aanbieder doorlopende onderzoeks- en informatieplichten rusten ten aanzien van het karakter van het product. Hoe dat zij, als zowel de cliëntremisier als de effecteninstelling aansprakelijk zijn, kunnen zij hoofdelijk veroordeeld worden tot schadevergoeding, vgl. art. 6: 102 BW Met name wanneer de remisier tevens als adviseur opgetreden heeft en duidelijk is dat het advies niet voldeed, is het niet denkbeeldig dat ook deze wordt aangesproken. Deze hoofdelijkheid kan zowel zien op de schadevergoedingsplicht uit onrechtmatige daad als wanprestatie.118

Causaal verband Het causale verband tussen de schade (het verlies op de effectenportefeuille) en de schending van de zorgplicht (onderzoeks- en/of informatieplichten) in de precontractuele fase, is in beginsel gegeven.Er is sprake van overtreding van een zorgvuldigheidsnorm die nadrukkelijk is geschreven ter bescherming van de belegger.l19 Door de aanbieders is wel gesteld dat nog geen schade is geleden waar de contracten nog lopen. De vraag staat dan centraal of, waar de overeenkomst nog loopt (duurovereenkomst), er schade geleden is en zo ja wat daarvan de omvang is. Ten aanzien van de schade zij opgemerkt dat het stelsel van wettelijke schadevergoeding niet uitsluit dat toekomstige schade gevorderd en vergoed kan worden (vgl. art. 6:105.BW). Voorts heeft de rechter betrekkelijk grote vrijheid ten aanzien van de omvang van de schade die voor vergoeding in aanmerking komt. Hij begroot de schade en hoeft die niet exact vast te stellen. Daarbij kan de rechter goede en kwade kansen tegen elkaar afwegen. Vandaar dat het causaal verband ook bij nog lopende overeenkomsten door rechtbanken doorgaans vrij snel aangenomen wordt.120 Zo merkt de rechtbank Amsterdam op:
Voor zover Dexia aanvoert dat voor verwijzing naar de schadestaatprocedure geen aanleiding bestaat omdat gezien de einddatnm van de overeenkomst thans nog niet is vast te stellen of [eiseres] schade zal lijden, wordt zij in dit standpunt niet gevolgd. [eiseres] heeft, in aanmerking genomen dat zij schade op te maken bij staat vordert, met baar hiervoor onder 2.4 vermelde betoog voldoende aannemelijk gemaakt dat zij schade zal lijden. Dexia heeft overigens niet weersproken dat die schade niet zou zijn ingetreden zonder de wanprestatie, zodat het causaal verband tussen wanprestatie en schade - in zoverre en voor zover van belang ter beoordeling van de toewijsbaarheid van de gevorderde verwijzing naar de schadestaatprocedure- vaststaat. De gevorderde veroordeling tot vergoeding van schade, op te maken bij staat, is dan ook in zoverre en behoudens het navolgende toewijsbaar.121
Zelfs voor effectenlease producten met een lange tennijn, is schadevergoeding niet ondenkbaar blijkens het vonnis van de rechtbank Utrecht.122 Wel zij opgemerkt dat mij verdedigbaar lijkt dat een belegger waarvan de overeen-

_________

115.Doordat de overeenkomst niet langer bestaat wordt de belegger in
zoverre verrijkt dat hij de koersverliezen thans niet meer hoeft te dragen.
Deze verrijking (die in casu bestaat uit vermogensvenneerdering doordat
zijn verliezen afnemen) staat in rechtstreeks verband met de verarming
van de aanbieder. In hoeverre deze verrijking ongerechtvaardigd is,
hangt mijns inziens af van de afweging in hoeverre de aanbieder en de
belegger verwijtbaar hebben bijgedragen aan het ontstaan van de verrij-
king dan wel verarming. Zie voor die verwijtbaarheid nader onder 10.
116.Zie terecht Rb. Roermond in haar vonnis van 28 april 2004 LJN-nr.
AO834, NJF 2004, 437.
117.Vgl. bijv. Rb. Den Haag (sector kanton), vonnis van 8 januari 2004,LJN-
nr. AO5999, NJF 2004, 422 en Rb. Arnhem 16 juni 2004, LJN-nr.
AP1734 (niet gepubl. in NJF).
118.Aldus terecht de Rb. Amsterdam in haar vonnis van 12 november 2003,
LNJ-nr. AN7990, NJF 2003, 71.
119.Zie HR 29 november 2002, RvdW 2002, 190 waarin de raad opmerkt:
'Voor toepassing van deze regel is vereist dat sprake is geweest van een
gedraging in strijd met een norm die strekt tot het voorkomen van een
specifiek gevaar ter zake van het ontstaan van schade en dat degene die
zich op schending van deze norm beroept, ook bij betwisting aannemelijk
heeft gemaakt dat in het conrete geval bet specifieke gevaar waartegen
de norm bescherming beoogt te bieden, zich beeft verwezenlijkt.'
Vgl. Rb. Amsterdam die in haar vonnis van 12 november 2003, LJN-nr.
AN7990, NJF 2003, 71, inderdaad snel tot dit causaal verband kwam,
vgl. ook Rb. Utrecht ten aanzien van de tussenpersoon (r.o.4.19) in haar
vonnis van 24 maart 2004, LJN-nr. AO7618, NJF 2004, 441.
120.Zie bijv. Rb. Utrecht in r.o. 4.23 van baar vonnis van 4 augustus 2004,
LJN-nr. AQ6491.
121.Rb. Amsterdam 12 november 2003, LJN-nr. AN7990, NJF 2003, 7l.
122.Zie r.o. 4.21-4.23 van haar vonnis van 24 maart 2004, LJN-nr. AO7618,
NJF 2004, 441.


komst nog loopt en die zijn verplichtingen uit de effectenlease overeenkomst zonder al te veel moeite na kan komen, nog geen schade lijdt. Immers de rentebetalingen (en eventuele aflossingen) zijn dan te dragen tot het einde van de overeenkomst. In dat geval kan eventueel aan het einde van de overeenkomst worden uitgemaakt of er schade is en of deze voor vergoeding in aanmerking komt. Het is niet ongebruikelijk dat de klachtencommissie bij het antwoord op de vraag of er schade is en zo ja wat daarvan de omvang is, de looptijd van de belegging in aanmerking neemt.123 In die lijn redeneerde dan ook de rechtbank Roermond.124 Weliswaar betrof het hier een beroep op de redelijkheid en billijkheid van de belegger,125 echter analoge toepassing van de redenering is niet ondenkbaar. Het buitenbeentje ten aanzien van het causale verband is de klachtencommissie. Zij merkt op:
Verweerder heeft, in strijd met de op hem rustende zorgplicht, het aanbieden van een dergelijke voorziening achterwege gelaten. Dientengevolge is klager bij het aangaan van de overeenkomst niet in de gelegenheid gesteld maatregelen te treffen teneinde zich er van te verzekeren dat een restschuld - waarvan de omvang voor klager redelijkerwijs niet voorzienbaar was - voldaan zou kunnen worden. Daarvoor is verweerder aansprakelijk te houden.126
In de ogen van de klachtencommissie is het gevolg dat de effecteninstelling op basis van haar zorgplicht gehouden was kort gezegd te voorkomen dat er nog sprake zou zijn van een restschuld. Deze verplichting brengt volgens de commissie mee dat de effecteninstelling blijkbaar de plicht had zich in te dekken tegen langdurig koersverlies. Deze inventieve constructie van de commissie doet niettemin vreemd aan. Uit andere uitspraken van de klachtencommissie lijkt te volgen dat waar een meer risicovol product niet strijdig is met het profiel van een belegger, verliezen in beginsel niet voor vergoeding in aanmerking komen.127 Mijns inziens zou dit uitgangspunt moeten betekenen dat daar waar de aanbieders van effectenlease producten per geval kunnen aantonen dat aannemelijk is dat het product niet strijdig is met het profiel van deze belegger (geen wanverhouding. ontstaat), schadevergoeding niet zou moeten worden toegewezen. Geparafraseerd komt dat neer op de stelling dat omstandigheden als het lage inkomen van de belegger, zijn behoudende risicoacceptatie, zijn gebrek aan ervaring en/ of deskundigheid en zijn lange beleggingshorizon, inderdaad spreken voor het aannemen van een wanverhouding tussen het aangeboden product en de wensen en mogelijkheden van de belegger. Evenwel voor andere beleggers met een hoger inkomen een kortere beleggingshorizon, een hogere risico acceptatie e.d., is het niet ondenkbaar dat het causaal verband tussen de schending van de onderzoeksplicht en de geleden verlien ontbreekt. In dat geval had de aanbieder, ook als zij wel onderzoek gedaan had naar de achtergrond van deze beleggers, niettemin het product mogen aanbieden.128 Voorts doet de benadering van de commissie te. weinig recht aan het leerstuk der eigen schuld.



Eigen schuld en de omvang van de schade
Wanneer schending van de zorgplicht(en) is vastgesteld, kan er sprake zijn van eigen schuld van de belegger (art. 6:101 BW). Factoren die van belang kunnen zijn voor de eigen schuld zijn bijvoorbeeld: de deskundigheid/ervaring van de cliënt; zijn risicobereidheid in samenhang met het doel van de beleggingen en de beleggingstermijn, en; zijn eigen onderzoeksplicht. Zo kwam de Rechtbank Amsterdam tot een schadedeling, na vastgesteld te hebben dat sprake was van schending van de informatieplicht, op basis van eigen schuld nu de belegger het aanvraagformulier niet gelezen had en deze geen nadere vragen, had gesteld.129 De klachtencommissie oordeelt inhoudeijk in min of meer gelijke zin:
Van een belegger als klager die van de aanprijzing van het effectenleaseproduct kennis heeft genomen dient gevergd te worden dat hij het beschikbaar gestelde materiaal met de nodige nauwlettendheid bestudeerde. Maatstaf daarbij is de verwachting van een niet ter zake deskundige, doch aandachtige en oplettende consument. Deze maatstaf dient ook aangelegd te worden ten aanzien van de voorlichring over een tamelijk complexe beleggingsconstructie, aangezien de beslissing om een bedrag - dat bezien tegen de achtergrond van inkomens - en vermogenspositie van de betrokkene veelal niet onaanzienlijk is - in effecten te beleggen een eigen verantwoordelijkheid voor de belegger meebrengt. Van klager mag dus worden verwacht dat deze met de nodige aandacht en oplettendheid kennis heeft genomen van de schriftelijke stukken en zich rekenschap heeft gegeven van de inhoud daarvan.
Samengevat mag van de belegger volgens de klachtencommissie verwacht worden dat deze het materiaal goed leest, waarbij de maatstaf ten aanzien van de inhoud van

____________

123.Zie bijv. KCD nr. 171 d.d. 31-10-2003.
124.Vonnis van 28 april 2004 LJN-nr. AO8347, NJF 2004, 437.
125.Op basis van de stelling dat de effecteninstelling in redelijkheid geen
nakoming kon vorderen van de betalingsverplicbting.
126.Uitspruk KCD nr. 182 d.d. 12-05-2004.
127.Slechts twee voorbeelden: KCD nr. 33 d.d. 04-03-2004 en KCD nr. 73
d.d. 17-04-2002.
128.In dat verband is de recente uitspraak van de Rb. Haarlem mijns inziens
dan ook toe te juichen waarin inderdaad het causaal verband ontbrak
(vonnis van 16 september 2004, LJN-nr. AR2243), vgl. ook Rb. Utrecht
in r.o. 4.26 van haar vonnis 4 augustus 2004, LJN-nr. AQ6491.
129.Vonnis van 12 november 2003, LJN-nr. AN7990, NJF 2003, 71. Rb.
Utrecht kwam recent op een scbadeverdeling van 75% aan de zijde van
de aanbieder en 25% eigen scbuld van de belegger, zie haar vonnis van
4 augustus 2004, LJN-nr. AQ6491.


het materiaal de aandachtige en oplettende consument is. Deze onderzoeksplicht geldt ook voor complexe producten aangezien bet te investeren bedrag fors is (dus alert zijn). Deze redenering is nog in lijn met d.eheersende leer in de lagere rechtspraak en van de klachtencommissie zelf.l30 Dan echter gaat het minder goed. De eigen schuld wordt door de commissie namelijk defacto gewaardeerd op 15% van het verlies, waarbij de betaalde rente verschuldigd is betaald, een overigens aanmerkelijk gunstig

[Janny]

Jil.

ik wil proberen een antwoord te geven. maar wil allereerst aantekenen dat veel van de vragen/opmerkingen onduidelijk zijn. zodat het moeilijk is om dat helder te krijgen.

Allereerst. Standaard is dat met een inkomen van F. 40.062, -- brutto per jaar, er ongeveer 4 'a 5 maal het salaris aan hypotheek wordt verstrekt. dus ongeveer maximaal F 200.000,--. F200.000,-- zal dus maximaal als lening veilig verstrekt mogen worden.
Dan zal er een risico-analyse gemaakt dienen te worden.
Wat heeft men voor leningen of andere schulden.en vaste lasten.BV Weehkamp of id, alimentatie bv. enz. als dat allemaal is afgetrokken heeft men een bedrag bij benadering. De geldverstrekker zal mee nemen de waarde van het onderpand. Dit schijnt genoeg te zijn, ik lees tenminste een overwaarde van 408,000 gulden.
Om de hypotheek te kunnen betalen zal dus niet de gehele overwaarde benut kunnen worden als hypotheek.
Wat hij met het geld gaat doen is niet van belang, Hij mag daar zelfs een wereldreis van maken, als hij de hypotheekpenningen maar betaald.Er is dan genoeg waarde, waaruit de SNS zich kan veilig stellen.

De vraag over Mr Bos is door een buitenstaander niet te beantwoorden. omdat dat geen publieke gegevens zijn.

Een verder over Aegon, ben ik niet genoeg ingevoerd in de effectenwereld.
De Afm. heeft een toezichtfuntie.

Janny