Particulieren, en in enkele gevallen ook ondernemingen, kunnen soms aanspraak maken op toevoeging van rechtsbijstand door de overheid. In dat geval gelden geheel andere, wettelijk vastgestelde, normen. Of men in aanmerking komt voor een toevoeging hangt met name af van uw inkomen en vermogen. De overheid is bereid een deel van de kosten van de advocaat te betalen wanneer mensen die kosten zelf niet helemaal kunnen dragen. Indien u ervoor in aanmerking komt, krijgt u gefinancierde rechtshulp nadat door de advocaat namens u een zogenaamde "toevoeging" is aangevraagd.
Deze rechtsbijstand kan zowel voor particulieren als voor ondernemers worden aangevraagd.
De overheid betaalt alsdan zoals gezegd een deel van de kosten, maar niet altijd alle kosten. U betaalt behalve over het algemeen zelf een eigen bijdrage welke wordt vastgesteld door de Raad voor Rechtsbijstand. Voor procedures betaalt u slechts een deel van het door de rechterlijke instantie vast te stellen griffierecht (nu vastrecht geheten). Daarnaast moet u soms nog leges voor uittreksels van de burgerlijke stand en soortgelijke ( meestal kleine) kosten betalen
Hoeveel eigen bijdrage u zelf dient te voldoen ligt aan hoeveel u netto verdient of hoe groot uw vermogen is. In de tabel onderaan ziet u hoe dat thans geregeld is.
Om voor rechtsbijstand in aanmerking te komen, is overigens ook een bovengrens gesteld aan het vermogen. Voor alleenstaanden is dat € 6.370,-- en voor gehuwden, samenwonenden en eenoudergezinnen is dat bedrag € 9.100,--. Voor 65+ers gelden ruimere vrijstellingen. Van de (over-)waarde in de eigen zelfbewoonde woning blijft € 65.344,-- buiten beschouwing.
Een aanvraag voor gefinancierde rechtsbijstand wordt door uw advocaat ingediend door middel van een door de advocaat op te stellen verzoek aan de Raad voor rechtsbijstand dat vergezeld gaat van een zogeheten Verklaring Omtrent Inkomen- en Vermogen (ook wel genoemd akte van onvermogen of bewijs van onvermogen) en inkomensspecificaties. Dat behoeft u dus zelf niet te doen.
De Verklaring Omtrent Inkomen- en Vermogen is een formulier dat beschikbaar wordt gesteld door de overheid (meestal de Sociale Dienst). Dit formulier kent een aantal vragen over uw persoonlijke financiële situatie. U dient dit formulier op te halen bij uw gemeente, zelf in te vullen en te laten nakijken en aftekenen en afstempelen door uw gemeente (meestal de Sociale Dienst). Het ingevulde en door deze dienst afgetekende en afgestempelde formulier dient u samen met uw inkomensspecificaties (als hierna gespecificeerd) aan uw advocaat te overhandigen of te zenden, die de aanvraag bij de Raad voor Rechtsbijstand alsdan voor u zal verzorgen. Samen met het origineel dient u tevens een duidelijke fotokopie (van beide kanten) mee te zenden.
Indien u echter een uitkering van de sociale dienst ontvangt dan hoeft u geen volledige verklaring omtrent inkomen en vermogen in te laten vullen. U kunt dan volstaan met een “verklaring bijstandsgerechtigden en asielzoekers” ( ook wel genoemd eigen verklaring ). Ook deze kunt u verkrijgen bij uw gemeente. Dit is eigenlijk een vereenvoudigde vorm van de verklaring omtrent inkomen en vermogen. U behoeft die niet door de gemeente te laten ondertekenen en afstempelen. Samen met het origineel dient u tevens een duidelijke fotokopie mee te zenden.
De verder noodzakelijke inkomensspecificaties zijn de volgende:
Wanneer u een uitkering geniet: een kopie in tweevoud van de laatste uitkeringsspecificatie die u heeft gekregen. Indien deze specificatie slechts een keer per jaar wordt verstrekt tevens kopieën in tweevoud van de bank- of giroafschriften waaruit de regelmatige storting van de uitkering blijkt;
Indien u salaris ontvangt: kopieën in tweevoud van uw salarisspecificaties van de laatste vier maanden;
Indien u een ondernemer bent: kopieën in tweevoud van de recente volledige jaarstukken ( inclusief balans en winst- en verliesrekening) en een kopie in tweevoud van de aangifte inkomstenbelasting en vermogensbelasting
Geeft u ons alstublieft niet uw eigen originelen maar slechts kopieën in tweevoud van uw inkomensbewijzen. Zij worden niet geretourneerd.
Beslissing : U ontvangt van de Raad voor Rechtsbijstand uiteindelijk een afschrift van de beslissing en een kennisgeving van het bedrag dat u aan eigen bijdrage aan uw advocaat verschuldigd bent.
Belangrijke tips en punten van aandacht bij het aanvragen van toevoegingen:
Tip 1: In het kader van een echtscheiding wordt u gezien als alleenstaande tenzij u inmiddels samenwoont met een nieuwe partner. Vult u het formulier dan ook als zodanig in en vul dus niet het inkomen van uw echtgenoot in als het inkomen van uw partner.
Tip 2: Alimentatie kan een grote rol spelen in de bepaling van de hoogte van de eigen bijdrage. Bij de een wordt deze van het inkomen afgetrokken, bij de ander wordt deze bij het inkomen opgeteld. Duidelijk is dat dit het verschil kan uitmaken tussen het wel of niet verkrijgen van de toevoeging.
Tip 3: wees volledig: Indien u bij voorbeeld een loonstrook niet kan vinden denk dan net dat dat niet zo belangrijk is. Het is het wel en als u het toch vergeet levert dat zo een paar weken vertraging op.
Tip 4: vergeet de akte van onvermogen niet te laten afstempelen door de gemeente.
Draagkracht per maand Eigen bijdrage( Draagkracht per maand
(bedragen in €) bedragen in €) (bedragen in €)
Alleenstaanden per 23-1-2004 Gehuwden / samenwonen-
den / éénoudergezinnen
000 - 821 89* 0000 - 1152
822 - 886 140 1153 - 1245
887 - 934 206 1246 - 1314
935 - 972 272 1315 - 1368
973- 1019 336 1369 - 1435
1020- 1063 392 1436 - 1497
1064 - 1103 453 1498 - 1555
1104 - 1148 511 1556 - 1619
1149 - 1195 576 1620 - 1687
1196 - 1239 626 1688 - 1749
1240 - 1281 696 1750 - 1809
1282 - 1503 761 1810 - 2113
Het totale vermogen mag bedragen:
voor alleenstaanden: € 6.370,-
voor gehuwden/samenwonenden/éénoudergezinnen: € 9.100,-
Van de (over)waarde in de eigen zelfbewoonde woning blijft € 65.344,- buiten beschouwing.
In de tabel zijn de vrijstellingen ex artikel 7a BDR verdisconteerd. Deze tabel is van toepassing indien de draagkracht (mede) is becijferd op basis van inkomensgegevens ná 1 januari 2001.
* Rechtzoekenden in de laagste draagkrachtcategorie zijn in strafzaken geen eigen bijdrage verschuldigd.
Indien meerdere toevoegingen in een half jaar aan één rechtzoekende of diens partner worden afgegeven kan een lagere eigen bijdrage worden opgelegd krachtens de anti-cumulatieregeling.
Houdt U er bij de bepaling van uw inkomen rekening mee dat U buitengewone lasten (zoals ziektekosten) van uw inkomen af mag trekken.
Vermogen
Behalve een maximum-inkomen is er ook een grens aan het vermogen dat U mag hebben als U aanspraak wilt maken op gesubsidieerde rechtsbijstand. Het totale vrijgestelde vermogen bedraagt per 1 januari 1998:
Alleenstaanden € 6.370,-
Gehuwden / samenwonenden / éénoudergezinnen € 9.100,-
Van de (over-)waarde in de eigen zelfbewoonde woning blijft € 65.344,- buiten beschouwing.
Vermogensbestanddelen die slechts 'onder onredelijk bezwarende of belastende voorwaarden te gelde kunnen worden gemaakt' blijven bij de vaststelling van het vermogen buiten beschouwing. Zo kunnen uitzonderingen worden gemaakt in de volgende gevallen:
als het opnemen van een hypothecaire lening en de daaruit voortvloeiende verplichtingen zou leiden tot een aanzienlijke vermindering van een geringe draagkracht;
als de opbrengst van vermogensbestanddelen niet in een redelijke verhouding staat tot het voordeel dat U van die vermogensbestanddelen hebt;
als het te gelde maken van een beschieden vermogen tot gevolg heeft dat U, wanneer U slechts een gering inkomen hebt, tot in lengte van dagen de nodige aanvullende inkomsten moet missen;
als sprake is van een eigen woning kan, bij een gering inkomen, en rekening houdend met leeftijd en woonlasten, eveneens een uitzondering worden gemaakt.
Daarnaast zal een uitzondering worden gemaakt indien vermogen is opgebouwd als aanvullende oudedagsvoorziening. Dit kan alleen als U, of degene met wie U een gemeenschappelijke huishouding voert, op het moment van de aanvraag ouder bent (is) dan 65 jaar. De vermogensvrijlating wordt dan gerelateerd aan uw inkomen, of aan het gezamenlijk inkomen, indien U met een partner een gemeenschappelijke huishouding voert.
Indien u nieuwsgierig bent naar de precieze regels omtrent toevoegingen dan kunt u gebruik maken van de volgende hyperlink:
http://www.rvr.org/