Belangrijke informatie uit 1998/1999
....[ lees het origineel en de bijbehorende ANALYSE INFORMATIEVERSTREKKING AAN DE CONSUMENT VAN FINANCIËLE DIENSTEN]
Nota informatieverstrekking aan de consument van financiële diensten
(enkele belangrijke relevante tekstdelen betreffende beleggen met geleend geld)
http://www.minfin.nl/default.asp?CMS_IT ... 89X47184X3
DIRECTIE BINNENLANDS GELDWEZEN
Aan: de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Den Haag
kenmerk BGW99-593M 8 juli 1999
Onderwerp Nota informatieverstrekking aan de consument van financiële diensten
I. Doel en aanpak
Bij brief van 2 april 1998 inzake enkele initiatieven om de informatieverstrekking aan verzekeringnemers te verbeteren, is aangekondigd dat door het Ministerie van Financiën een vergelijkende analyse zou worden uitgevoerd van de voorschriften in de verschillende financiële sectoren rond informatieverstrekking aan de consument. ...
....
Er zijn verschillende aanleidingen om de regelgeving ten aanzien van informatieverstrekking aan consumenten van financiële diensten tegen het licht te houden. ....
....
De nota dient drie doelen.
Het eerste is na te gaan of de regelgeving de positie van de
consument voldoende beschermt en de consument voldoende in staat stelt een afweging te maken bij de aanschaf van financiële producten.
....
Het tweede doel is de positie van aanbieders van financiële producten waar mogelijk te verbeteren.
....
Het derde doel is het bevorderen van markttransparantie. Op financiële markten kan de transparantie als gevolg van complexiteit van producten soms onvoldoende zijn. Hierbij spelen elementen als inzichtelijkheid en vergelijkbaarheid. De consument moet in staat zijn een vergelijking te maken tussen producten die in zijn ogen verwant zijn.
Ten behoeve van de eigen verantwoordelijkheid van de consument is inzichtelijke en vergelijkbare informatie nodig. Echter, voor de huidige regels is niet de inhoudelijke aard doch de sector-herkomst van een product bepalend. Dit kan tot gevolg hebben dat verschillende eisen gelden voor producten (of producenten) die in de ogen van de consument verwant zijn. De gebrekkige vergelijkbaarheid van producten die daaruit voortvloeit voor de consument, kan een belemmering vormen voor marktwerking.
....
Bij de voorbereiding van de nota zijn de
toezichthouders betrokken geweest. Tevens zijn gesprekken gevoerd met individuele aanbieders van financiële diensten, met de Consumentenbond, de Vereniging van Effectenbezitters, het Verbond van Verzekeraars en de Nederlandse Vereniging van Banken. Doel van deze gesprekken was om te vernemen welke onvolkomenheden marktpartijen (aanbieders en consumenten) ervaren op het gebied van (regelgeving omtrent) informatieverstrekking.
De analyse strekt zich ook uit tot
producten die vallen onder de Wet op het consumentenkrediet (Wck), namelijk consumentenkredieten. Momenteel vindt onder leiding van het Ministerie van Economische Zaken een evaluatie plaats van de Wck, waarin de bevindingen uit deze analyse zullen worden meegenomen.
....
7.
Risico’ s van beleggen in producten met een leencomponent zullen duidelijk moeten worden aangegeven.
Voor producten als
aandelenlease gelden geen informatie-eisen ten aanzien van het leningendeel en het daarmee samenhangende risico. Voor alle beleggingsproducten met een leenaspect zal het
informeren van de consument over de aan de lening verbonden risico’s verplicht worden gesteld.
....
De
implementatie valt in twee stadia uiteen. Waar implementatie op korte termijn mogelijk en verantwoord is, zal dit geschieden. Het betreft hier informatie over de toezichthouder, actieve informatie over waarde-ontwikkeling gedurende de looptijd van het product, informatie over de klachten- en garantieregelingen, en over de risico’s van beleggen met geleend geld. In de tweede helft van 1999 zullen deze verplichtingen vorm krijgen via de nadere regels van de toezichthouders in de effectensector, de Regeling informatieverstrekking aan verzekeringnemers en via de op te stellen algemene maatregel van bestuur op grond van artikel 85a van de Wet toezicht kredietwezen 1992.
....
4.2.6 “Nieuwe” en gemengde producten
Ter illustratie van de productvervlechting, productinnovaties en de problematiek die daarbij speelt met betrekking tot informatieverstrekking, zijn onderstaand een aantal voorbeelden opgenomen waarbij specifieke problemen optreden.
....
c) Beleggen met geleend geld [ !!!]
Het betreft hier
beleggingsfondsen waarbij de belegger de mogelijkheid heeft participaties
te financieren met een effectenkrediet. Ter dekking van de lening wordt naast de vestiging van een pandrecht op de participaties in het fonds door de beleggers met eigen geld een optieplan afgesloten. In feite betreft het hier een garantiefonds als bovengenoemd waarbij met geleend geld wordt belegd.
Het kredietdeel van dit product is uitgezonderd van de Wck, terwijl de op het product verder van toepassing zijnde Wtb hierover geen informatie-eisen stelt.
Een vergelijkbaar probleem doet zich voor bij
aandelenlease. Het betreft hier effectenproducten die onder de toepassing vallen van de informatieverplichtingen op grond van de Wte ‘95. De beoordeling van de informatieverplichtingen is dan ook in lijn daarmee
met echter één belangrijk verschil.
Bij
aandelenlease geschiedt de
belegging niet met eigen geld van de consument, maar wordt deze
gefinancierd met een geldlenings/lease-overeenkomst. Dit aspect van de overeenkomst vereist separate informatie aan de consument, met name ook vanwege de consequentie dat indien de aandelen uiteindelijk onvoldoende rendement opleveren, de consument een schuld heeft.
Over het leenaspect bestaat geen expliciete informatieverplichtingen aan de consument. [???]
Wel is het
beleid van de STE, dat de effecteninstelling die een effecten-leaseproduct aanbiedt en daarbij de consument
niet adequaat over het leenaspect informeert, de duidelijkheidscriteria van het Bte en de Nadere regeling toezicht effectenverkeer ’99 overtreedt.
Vanwege de complexiteit van het product en de risico’s die er aan verbonden kunnen zijn,
is expliciete uitwerking in de regelgeving gewenst uit het oogpunt van consumentenbescherming.
De Wte ‘95 en de daarop gebaseerde besluiten zien
niet expliciet op het leenaspect, terwijl transacties ter
belening van effecten ook niet onder de Wck vallen [11. Artikel 4, sub h, Wck]
zolang de omvang van het krediet de waarde van de aandelen niet overtreft.
De ratio [reden] voor de uitzondering is het feit dat dit krediet in verschillende opzichten afwijkt van de gebruikelijke kredietvormen. Hierbij heeft vooral een rol gespeeld dat de daaruit voortvloeiende debetposities meestal betrekking hebben op beleggingen, wat zich
meer in de vermogenssfeer dan in de consumptieve sfeer afspeelt. Tevens werd ter verdediging van de uitzondering het feit genoemd dat in de praktijk slechts 70 % van de waarde van de aandelen kan worden
geleend.
Dit laatste lijkt echter in het geval van de aandelenlease niet op te gaan. Vaak kan de gehele waarde van de aandelen worden “geleased”. Daar komt bij dat
onvoldoende duidelijk wordt gemaakt dat het product een leningcomponent bevat.
Aangezien het hier
voornamelijk een effectenproduct betreft en toezicht op de informatieverstrekking wordt uitgeoefend door de STE, lijkt wijziging van de reclameregels van de STE het meest aangewezen om een risicoindicator op te nemen, waardoor specifieke risico’s van het combinatieproduct worden vermeld. Dit bevordert de consistentie in het toezicht en verduidelijkt het
leenrisico dat is verbonden aan een aandelenlease.
Wat betreft een
effecten-leaseovereenkomst, bepaalt de Nadere Regeling 1999 dat de effecteninstelling bij het sluiten van zo’n overeenkomst duidelijke informatie verstrekt betreffende de mogelijkheid en de daaraan verbonden voorwaarden om de effectenlease-overeenkomst af te kopen.[???]
----
MINISTER VAN FINANCIEN
Deze nota van het Ministerie van Financiën laat haarfijn uitkomen welke problemen er zich toen al in 1998/1999 afspeelden rond Consumentenkredieten in combinatie met andere producten. Ook ten aanzien van wettelijke invulling van wetsartikelen voor aandelenleaseproducten. Tegenover de rechter is nu goed aan te tonen dat de overheid op diverse punten achterliep en heeft gefaald, ook ten aanzien van het leningscomponent in deze producten.
"Daar komt bij dat onvoldoende duidelijk wordt gemaakt dat het product een leningcomponent bevat."
Hoewel
"expliciete uitwerking in de regelgeving gewenst werd uit het oogpunt van consumentenbescherming", is de keuze deze niet direct [het leningscomponent] expliciet onder de Wck te brengen, onvoorstelbaar. Consumenten vinden dit erg voor de hand liggend. Indien zij namelijk geweten hadden dat er, gezien hun bestedingsmogelijkheden, een (onevenredig groot krediet) bij kwam kijken, had men deze producten nooit afgenomen.
Geen wonder dat de aandelenleaseaanbieders zoveel haast hadden hun producten nog snel aan de man te brengen. De cijfers liegen er niet om. Zij dreigden immers aan banden te worden gelegd. Het kwaad is inmiddels al geschied met alle nadelige gevolgen van dien.
Niettegenstaande dat, moet er wel gezegd worden dat er ontzettend veel werk is verricht om dingen te verbeteren. Ook zou meer aandacht geschonken worden aan de verzekeringssector.
"Bij het aanbod van levensverzekeringen kan evenwel onduidelijkheid ontstaan vanwege de verschillende benamingen die daaraan gegeven worden, die de consument op het verkeerde been kunnen zetten. [10. Meest voorkomend zijn namen die suggereren dat het gaat om spaarproducten. Daarnaast wordt in sommige gevallen meer de nadruk gelegd op fiscale behandeling dan het soort product ] Het is nuttig de regels op dit punt aan te scherpen."
Het is kennelijk in deze tijd bitter noodzakelijk geworden bedrijven in toom te houden met adequate wetten anders dreigen consumenten ernstig de dupe te worden. Toch zullen sommigen zoals gebleken de mazen van de wet blijven opzoeken. Ik hoop met u dat in onze rechtstaat rechters bekwaam en ernstig genoeg zullen zijn hun beweegredenen te doorgronden om met hen effectief af te rekenen. Het is niet verstandig dat zij hun oor lenen aan de vertwijfelde argumenten van de leaseaanbieders om hun verloren zaak te willen redden.
Met vriendelijke groet,
Okerene
