Sprintplan nietig omdat Aegon geen WCK-vergunning had
Geplaatst: 27 mar 2006 08:33
Sprintplan nietig omdat Aegon geen WCK-vergunning had
De kantonrechter in Utrecht heeft een Sprintplan-overeenkomst nietig verklaard wegens het feit dat de aanbieder Aegon niet over de benodigde vergunning beschikte om consumentenkredieten te verstrekken. Aegon moet aan de gedupeerde belegger een groot deel van zijn inleg terugbetalen.
Op 8 maart 2006 heeft de kantonrechter te Utrecht een opmerkelijke uitspraak gedaan in een Sprintplan-zaak. Volgens de rechter heeft Aegon onder de naam Spaarbeleg gehandeld in strijd met de Wet Consumentenkrediet (WCK) omdat zij geen vergunning had die verplicht was om leningen aan consumenten te verstrekken.
Sprintplan
Het Sprintplan is een aandelenlease-constructie waarbij de maandelijkse inleg van de belegger bestaat uit rente over een van Aegon geleend bedrag. Met het bedrag koopt Aegon vervolgens aandelen. Na vijf jaar worden de aandelen weer verkocht en moet het geleende bedrag worden terugbetaald aan Aegon. Aan de overeenkomst is een Garantiewaarde verbonden die garandeert dat de verkoopopbrengst van de aandelen minimaal gelijk is aan een percentage van de koopprijs. In deze zaak bedraagt de Garantiewaarde 100%.
Drie vragen
De kantonrechter moest drie rechtsvragen beantwoorden:
* Valt het Sprintplan onder de WCK?
* Is aandelenlease als "belening van effecten" uitgezonderd van de WCK?
* Had Aegon de verplichte vergunning?
Sprintplan valt onder de WCK
Volgens de WCK (artikel 1 aanhef en sub a onder 1) wordt verstaan onder "krediettransactie":
iedere overeenkomst en ieder samenstel van overeenkomsten met de strekking dat door of vanwege de eerste partij (de kredietgever) aan de tweede partij (de kredietnemer) een geldsom ter beschikking wordt gesteld en de tweede partij aan de eerste partij een of meer betalingen doet.
De kantonrechter oordeelde dat een aandelenlease-overeenkomst als het Sprintplan, valt onder de definitie van krediettransactie in de WCK, er worden immers aandelen gekocht met geleend geld.
Uitzondering: "belening van effecten"
In artikel 4 lid 1 onder h WCK staat een uitzondering voor de belening van aandelen (effecten):
Deze wet geldt voorts niet voor krediettransacties: die bestaan uit belening van ter beurze genoteerde effecten dan wel van niet ter beurze genoteerde effecten, voor zover de waarde daarvan door middel van een openbare prijsaanduiding voor een ieder kenbaar is, mits de kredietsom de waarde van de betrokken effecten op het tijdstip van het aangaan van de transactie niet te boven gaat;
Meerdere rechters, meestal in zaken tegen Dexia dat vergelijkbare aandelenlease-producten heeft aangeboden, hebben eerder al geoordeeld dat de uitzondering niet van toepassing is. Gevolg hiervan is dat aandelenlease-producten waarbij een lening wordt verstrekt gewoon vallen onder de WCK en dat de aanbieder een vergunning had moeten hebben om dergelijke producten aan te bieden.
Ook in de onderhavige zaak oordeelde de kantonrechter in Utrecht dat de belenings-uitzondering niet van toepassing is. Dit is erg opmerkelijk omdat de rechtbank in Utrecht (dus niet de kantonrechter) in twee eerdere zaken tegen Aegon/Spaarbeleg had geoordeeld dat de aandelenlease juist wél als belening van effecten kan worden gezien. De gedupeerden in die eerdere zaken werden daardoor niet beschermd door de WCK, zie:
* Rechtbank Utrecht, 11-5-2005, LJN: AT8955 (individuele gedupeerde)
* Rechtbank Utrecht, 4-1-2006, LJN: AU8964 (collectieve actie aangespannen door de Vereniging Consument & Geldzaken)
Geen vergunning
Nadat de kantonrechter had vastgesteld dat het Sprintplan een krediettransactie is die niet is uitgezonderd van de WCK, kwam de vraag aan de orde of Spaarbeleg ten tijde van het aanbieden van het aandelenlease-contract over de verplichte WCK-vergunning beschikte. Spaarbeleg erkende dat ze die niet had.
Het rechtsgevolg is nietigheid van de aandelenlease-overeenkomst. Dat houdt in dat juridisch gezien de overeenkomst nooit heeft bestaan en dat de gedupeerde de maandtermijnen onverschuldigd heeft voldaan. In beginsel moet Spaarbeleg de betaalde inleg terugbetalen. Echter omdat de gedupeerde kennelijk bereid was om te beleggen en daarbij een zeker risico te lopen, is het volgens de kantonrechter onaanvaardbaar dat Spaarbeleg het volledige bedrag moet terugbetalen. De kantonrechter keek daarom naar het percentage waarmee het Aegon Garantiefonds tijdens de looptijd van het Sprintplan-contract in waarde was gedaald. Aegon mag dit percentage (dat nog uitgerekend moet worden) in mindering brengen op de terug te betalen inleg.
Al met al een redelijk goed resultaat voor de betreffende gedupeerde.
Volledige uitspraak:
* Kantonrechter Utrecht, 8-3-2006, LJN: AV3805 (eindvonnis)
* Kantonrechter Utrecht, 12-10-2005 (tussenvonnis, te vinden op Platform Aandelenlease))
De kantonrechter in Utrecht heeft een Sprintplan-overeenkomst nietig verklaard wegens het feit dat de aanbieder Aegon niet over de benodigde vergunning beschikte om consumentenkredieten te verstrekken. Aegon moet aan de gedupeerde belegger een groot deel van zijn inleg terugbetalen.
Op 8 maart 2006 heeft de kantonrechter te Utrecht een opmerkelijke uitspraak gedaan in een Sprintplan-zaak. Volgens de rechter heeft Aegon onder de naam Spaarbeleg gehandeld in strijd met de Wet Consumentenkrediet (WCK) omdat zij geen vergunning had die verplicht was om leningen aan consumenten te verstrekken.
Sprintplan
Het Sprintplan is een aandelenlease-constructie waarbij de maandelijkse inleg van de belegger bestaat uit rente over een van Aegon geleend bedrag. Met het bedrag koopt Aegon vervolgens aandelen. Na vijf jaar worden de aandelen weer verkocht en moet het geleende bedrag worden terugbetaald aan Aegon. Aan de overeenkomst is een Garantiewaarde verbonden die garandeert dat de verkoopopbrengst van de aandelen minimaal gelijk is aan een percentage van de koopprijs. In deze zaak bedraagt de Garantiewaarde 100%.
Drie vragen
De kantonrechter moest drie rechtsvragen beantwoorden:
* Valt het Sprintplan onder de WCK?
* Is aandelenlease als "belening van effecten" uitgezonderd van de WCK?
* Had Aegon de verplichte vergunning?
Sprintplan valt onder de WCK
Volgens de WCK (artikel 1 aanhef en sub a onder 1) wordt verstaan onder "krediettransactie":
iedere overeenkomst en ieder samenstel van overeenkomsten met de strekking dat door of vanwege de eerste partij (de kredietgever) aan de tweede partij (de kredietnemer) een geldsom ter beschikking wordt gesteld en de tweede partij aan de eerste partij een of meer betalingen doet.
De kantonrechter oordeelde dat een aandelenlease-overeenkomst als het Sprintplan, valt onder de definitie van krediettransactie in de WCK, er worden immers aandelen gekocht met geleend geld.
Uitzondering: "belening van effecten"
In artikel 4 lid 1 onder h WCK staat een uitzondering voor de belening van aandelen (effecten):
Deze wet geldt voorts niet voor krediettransacties: die bestaan uit belening van ter beurze genoteerde effecten dan wel van niet ter beurze genoteerde effecten, voor zover de waarde daarvan door middel van een openbare prijsaanduiding voor een ieder kenbaar is, mits de kredietsom de waarde van de betrokken effecten op het tijdstip van het aangaan van de transactie niet te boven gaat;
Meerdere rechters, meestal in zaken tegen Dexia dat vergelijkbare aandelenlease-producten heeft aangeboden, hebben eerder al geoordeeld dat de uitzondering niet van toepassing is. Gevolg hiervan is dat aandelenlease-producten waarbij een lening wordt verstrekt gewoon vallen onder de WCK en dat de aanbieder een vergunning had moeten hebben om dergelijke producten aan te bieden.
Ook in de onderhavige zaak oordeelde de kantonrechter in Utrecht dat de belenings-uitzondering niet van toepassing is. Dit is erg opmerkelijk omdat de rechtbank in Utrecht (dus niet de kantonrechter) in twee eerdere zaken tegen Aegon/Spaarbeleg had geoordeeld dat de aandelenlease juist wél als belening van effecten kan worden gezien. De gedupeerden in die eerdere zaken werden daardoor niet beschermd door de WCK, zie:
* Rechtbank Utrecht, 11-5-2005, LJN: AT8955 (individuele gedupeerde)
* Rechtbank Utrecht, 4-1-2006, LJN: AU8964 (collectieve actie aangespannen door de Vereniging Consument & Geldzaken)
Geen vergunning
Nadat de kantonrechter had vastgesteld dat het Sprintplan een krediettransactie is die niet is uitgezonderd van de WCK, kwam de vraag aan de orde of Spaarbeleg ten tijde van het aanbieden van het aandelenlease-contract over de verplichte WCK-vergunning beschikte. Spaarbeleg erkende dat ze die niet had.
Het rechtsgevolg is nietigheid van de aandelenlease-overeenkomst. Dat houdt in dat juridisch gezien de overeenkomst nooit heeft bestaan en dat de gedupeerde de maandtermijnen onverschuldigd heeft voldaan. In beginsel moet Spaarbeleg de betaalde inleg terugbetalen. Echter omdat de gedupeerde kennelijk bereid was om te beleggen en daarbij een zeker risico te lopen, is het volgens de kantonrechter onaanvaardbaar dat Spaarbeleg het volledige bedrag moet terugbetalen. De kantonrechter keek daarom naar het percentage waarmee het Aegon Garantiefonds tijdens de looptijd van het Sprintplan-contract in waarde was gedaald. Aegon mag dit percentage (dat nog uitgerekend moet worden) in mindering brengen op de terug te betalen inleg.
Al met al een redelijk goed resultaat voor de betreffende gedupeerde.
Volledige uitspraak:
* Kantonrechter Utrecht, 8-3-2006, LJN: AV3805 (eindvonnis)
* Kantonrechter Utrecht, 12-10-2005 (tussenvonnis, te vinden op Platform Aandelenlease))