Radar

In Januari 2000 heb ik mij ook laten verleiden door een handtekening te zetten onder een aandelenlease van spaarselect,met als inzet een hypotheek op de overwaarde van ons huis.Ik voel mij nu na 18 maanden vreselijk belazerd,omdat het maandelijkse leasebedrag binnenkort niet meer betaald kan worden uit het zgn.depot.Ik wil daarom zonder schade van de overeenkomstaf,want dit kan kapitalen gaan kosten.
Hopenlijk kunnen wij hulp van Radar krijgen.

Geachte heer Grootentraast,

Omdat ik van mening ben dat het verschijnsel legio-lease inderdaad slechts een topje van de ijsberg is, lijkt het mij uitermate verstandig van Radar als zij dit breder trekken. ter illustratie een artikel uit de FEM van deze week.

"Hopeloze Hypotheekadviezen

Op advies van hypotheekadviseurs beleggen veel huizenbezitters met de overwaarde van hun woning. Zonder na te denken over de nieuwe belastingregels en met alle dramatische gevolgen van dien.

Hypotheekadviseurs kunnen zo nu en dan zeer kostbare adviezen geven. Dat hebben Jan (49) en Ivonne (44) Peijnenburg uit het Brabantse Oisterwijk gemerkt.
In 1999 komt een hypotheekadviseur van Spaaradvies (gelieerd aan Aegon)bij hen op bezoek. De familie Peijnenburg heeft op dat moment een bijzonder lage hypotheek, terwijl hun woning door de fors gestegen huizenprijzen een factor twaalf meer waard is geworden (zie casus 1, pagina 68).
De Spaaradvies-adviseur raadt hen aan de oude lage hypotheek om te zetten in een nieuwe, veel hogere. Eentje van 8,9 keer het bruto jaarinkomen. Ter vergelijking: de Vereniging Eigen Huis adviseert op basis van de NHG-normen (Nationale Hypotheek Garantie) ongeveer vier keer het bruto jaarinkomen te lenen bij een rente van zes procent. Toch is het inkomen van de familie Peijnenburg voor de adviseur geen probleem, de woning dient immers als onderpand. Bovendien kan het duo door meer te lenen, en dat geld te beleggen, een riant pensioen opbouwen en dat heeft ook zo zijn voordelen.
Om het stel te overtuigen schermt de hypotheekadviseur met een winst op de beleggingen van 227.000 euro na negentien jaar en 454.000 euro na 29 jaar. Voor alle duidelijkheid: dat is volgens de adviseur wat overblijft ná het aflossen van de hoge hypotheek. Over mogelijke verliezen op de beleggingen spreekt de rap babbelende adviseur geen moment. In de veronderstelling van de rigoureuze stap flink beter te worden, gaat de familie akkoord.
Het wordt een drama. Nog geen maand nadat Jan en Ivonne Peijnenburg de hypotheekofferte hebben getekend, stort de beurs in. Om de rente te kunnen betalen moeten ze een deel van de beleggingen met 26 procent verlies verkopen. Ivonne Peijnenburg: "Ik dacht: als dit zo doorgaat zijn we over vijf jaar alles kwijt. Terwijl we onze vorige hypotheek toch bijna hadden afgelost." Door onder meer de financiële problemen ligt het echtpaar Peijnenburg in scheiding. Om het beleggingsverlies van 91.000 euro op te vangen, moeten ze nu noodgedwongen hun huis verkopen.
Een beetje onnozel is het wel. Aan beleggen kleven risico's, dat had de familie Peijnenburg uiteindelijk ook in de voorwaarden van de geldverstrekker, Royal Residentie, kunnen lezen. Ivonne Peijnenburg: "Misschien hadden we alles van tevoren kunnen weten, maar vergeet niet dat we een acht centimeter dikke papierenmap kregen. De termen die daarin staan zijn zo ingewikkeld, die zijn voor ons praktisch niet te begrijpen."
Sjoerd Laarberg, directeur van Spaaradvies: "Allereerst wil ik even kwijt dat ik het jammer vind dat de familie nooit contact met mij heeft gezocht. Dan hadden we samen een oplossing kunnen zoeken. Hoewel de familie Peijnenburg toch zelf de keuze heeft gemaakt. Ik heb de offerte voor me en Royal heeft ze duidelijk voor alle risico's gewaarschuwd."
Eigen verantwoordelijkheid of niet, de vraag blijft of de Spaaradvies-adviseur het stel met zijn torenhoge voorbeeldwinsten niet op het verkeerde been heeft gezet. Had hij niet beter ook negatieve scenario's kunnen presenteren? Daar komt bij dat hij hun onverantwoord veel geld heeft geleend. Als de huizenmarkt ook nog eens was ingestort, was de ellende vele malen groter geweest. Wie een hypotheek boven zijn macht afsluit en daarmee volledig gaat beleggen in aandelen, woont in een kaartenhuis. Laarberg: "Spaaradvies sluit geen hypotheken meer af en de adviseur heeft waarschijnlijk al een andere baan. Hoe het precies gegaan is, valt moeilijk te achterhalen."

In 1998 kwam Ab Flipse in contact met gedupeerde hypotheekklanten, vergelijkbaar met de familie Peijnenburg. De oprichter van de Stichting Toezichthoudend Nederland en eigenaar van assurantiekantoor Fpoint in Lelystad verzamelde vervolgens tientallen cases. Hij gaat ervan uit dat zeker "een miljoen hypotheken door misleiding en inschattingsfouten" zijn afgesloten. Flipse: "Het zijn allemaal minidrama's en het ergste is: de hele branche werkt eraan mee, ook de nette kantoren weigeren domweg een goed advies te geven."
De Vereniging Eigen Huis bevestigt dat in 1999 vlak voor de belastingherziening dergelijke adviezen regelmatig werden gegeven, maar kan niet exact zeggen hoeveel dat er zijn geweest. Volgens de Consumentenbond komen de klachten vanzelf als mensen, zo rond komende zomer, merken dat ze veel minder geld terugkrijgen van de belasting. Want volgens de nieuwe belastingwet, die op 1 januari 2001 is ingevoerd, komen huizenbezitters alleen nog in aanmerking voor renteaftrek als de hypotheek gebruikt wordt voor de eigen woning.
Wordt de lening onder andere voor de opbouw van een pensioen gebruikt, zoals bij de familie Peijnenburg, dan vervalt het recht op hypotheekrenteaftrek. En dat kan alle gedroomde voordelen van de hypotheek in één klap wegvagen.

Eind 2001 werd Eddy Klaver (34) uit Harderwijk opgebeld door Spaar Select. Hem werd gevraagd of hij de overwaarde op zijn woning wilde benutten. Dit zou betekenen dat zijn lage hypotheek van dat moment zou worden omgezet in een hogere. Want dat zou, volgens de telefonist, tot flinke lastenverlichting kunnen leiden en dat zag Klaver, een MS-patiënt, wel zitten. Hij moet namelijk rondkomen van een WAO-uitkering van 875 euro netto per maand (casus 2, pag. 68).
Een hypotheekadviseur van Spaar Select uit Harderwijk komt langs en raadt Klaver aan zijn bescheiden hypotheek om te zetten in een hypotheek met een waarde van maar liefst 113.445 euro. Dat is welgeteld 8,6 keer zijn bruto jaarinkomen. Na een paar gesprekken geeft Klaver toch aan dat Spaar Select een voorstel op papier mag zetten. Geldverstrekker Levob maakt een voorlopige offerte en, volgens Spaar Select, worden er ook brochures achtergelaten. Klaver wint advies in bij Ab Flipse en slaat vervolgens de offerte af.
Pakweg veertig procent van de lening zou namelijk worden belegd in beleggingsfondsen van Bank Labouchere en Kempen & Co. Het fonds van Bank Labouchere, zo blijkt uit het voorstel, laat een voorbeeldrendement zien van 12,5 procent per jaar. Kempen & Co maakt met een reeds behaald rendement van 14,5 procent reclame. Negatieve scenario's worden niet voorgerekend. Klaver: "En de adviseur sprak in zijn presentatie ook niet over rendementen onder de nul." Alsof de in het verleden behaalde percentages met gemak morgen weer worden gehaald.
Isabella Bakkers, directeur Strategische Ontwikkeling bij Spaar Select: "Toegegeven, een hypotheek van 8,6 keer het inkomen lijkt op het eerste gezicht niet erg zorgvuldig. Maar in de folders van Bank Labouchere en Kempen & Co staat niets wat niet mag. Eddy Klaver heeft in de folder ook kunnen lezen dat er bij beleggen risico's kunnen ontstaan en er een schuld kan overblijven. Bovendien hebben we wel degelijk rekenrendementen laten zien van acht tot twintig procent bij het product van Kempen & Co en van nul tot twintig procent bij het fonds van Bank Labouchere. Nee, geen negatieve rendementen. Maar dat schrijft de wet fondsbeheerders als Bank Labouchere en Kempen & Co ook niet voor."

Oppassen dus. Wat niet door wetgeving wordt afgedwongen, zullen hypotheekadviseurs niet altijd laten zien. Ook niet als de huizenkoper daar behoefte aan heeft. Het lijkt erop dat mensen die de hypotheekadviseur op zijn blauwe ogen geloven, geen poot hebben om op te staan.
Zo wil Spaaradvies - na tussenkomst van FEM/DeWeek - samen met Jan en Ivonne Peijnenburg een oplossing zoeken voor het ontstane probleem. Maar dat kan directeur van Spaaradvies Sjoerd Laarberg alleen doen als geldverstrekker Royal meewerkt. Laarberg: "En er staan op zich geen rare dingen in de offerte van Royal. Een geldlening van 8,9 keer het inkomen, was toen heel normaal." 'Toen' was begin 2000.
Hoe dan ook, de adviseur heeft weinig rekening gehouden met de beperkte beleggingservaring van de familie Peijnenburg. Hij had een risicoprofiel kunnen opstellen en vragen naar de hoeveelheid risico die de familie wilde of maximaal zou kunnen lopen.
Wie zijn beklag wil doen over een hypotheekadvies kan het best eerst proberen er met het betreffende bedrijf uit te komen. Lukt dat niet, dan zijn er een paar mogelijkheden.
De rechter is een optie, maar dat is voor veel mensen een te grote stap. Wie bij een erkende hypotheekadviseur, die is aangesloten bij de Stichting Erkende Hypotheekadviseurs, zaken heeft gedaan, kan in beroep gaan bij de Stichting Keurmerk Hypotheek Bemiddeling (SKHB). In eerste instantie zal de directie van de Stichting proberen te bemiddelen. De volgende stap bij de SKHB is het College van Beroep, tegen betaling van 45 euro.
Is de adviseur werkzaam bij een bank, dan kan de klacht bij de Geschillencommissie Bankbedrijf worden neergelegd. Die commissie vereist dat de klacht eerst is voorgelegd aan de bank zelf, volgens de bij de bank geldende klachtenprocedure. Pas als de bank niet thuis geeft, doet de geschillencommissie na betaling van 34 euro een bindende uitspraak. Die uitspraak kan een vergoeding voor geleden schade zijn.
Bij een klacht over een verzekeraar of verzekeringsproduct kunnen gedupeerden terecht bij het Klachteninstituut Verzekeringen. Mits de betreffende verzekeraar bij het instituut is aangesloten. Bij het klachteninstituut zit een ombudsman verzekeringen die bemiddelt tussen partijen en een raad van toezicht die tuchtrechtelijke uitspraken doet. Nadeel is wel dat het klachteninstituut door de branche zelf is opgericht en daardoor geen bindende uitspraken kan doen. De dienstdoende arbiter kan alleen zijn mening geven over de manier waarop het conflict zou moeten worden opgelost. De verzekeraar is in principe vrij om daar gehoor aan te geven, maar zal dit meestal wel doen.

Er zullen altijd aanbieders zijn die zoeken naar slachtoffers. Neem de Gelink Adviesgroep uit Enschede. Onbeschaamd plaatsen ze een paginagrote advertentie in het ANWB-magazine Kampioen. Dankzij een uniek concept kan Gelink de maandlast drastisch verlagen. Leen 200.000 euro en die bedraagt bij Gelink 64 euro. Ongelooflijk! Het bedrijf nodigt de huizenbezitter snel uit een andere hypotheek af te sluiten. 'Dan kunt u voortaan rustig slapen.' U bent gewaarschuwd.

Franka Rolvink"

Geachte,

Ik zou u in ieder geval willen aanraden om uw depot om te laten zetten van aandelen in een obligatiefonds. Obligaties maken tenminste nog wat winst momenteel en daarmee zakt uw depot minder. Dit komt vooral door de onttrekking die u doet om uw aandelenlease pot te kunnen betalen.

vr. groet,

Jean

Ook ik ben doodgegooid met telefoontjes voor een overwaardebenutting, deze gingen zo ver dat ik voor gek werd versleten dat ik er niet aan wilde beginnen.
Mijn huis is destijds gekocht met als doelstelling: De huren blijven stijgen met 6 % per jaar, dus binnenkort betaal ik nog steeds hetzelfde. Nu 16 jaar later heb ik vorig jaar weer voor 15 jaar afgesloten. Weer werd ik voor gek verklaard dat ik geen aflossingsvrije hypotheek nam voor 30 jaar. Over een kleine 14 jaar is mijn huis afbetaald en gebruik ik het bedrag wat ik als aflossing had als aanvulling op mijn pensioen. Je ziet, een vrij solide denkend mens en spelend op veilig. Toch in die *$#@*&% verdriedubbelaar gestapt.
Ook in mijn kennissenkring zijn veel hypotheken overgesloten naar overwaarde en beleggingshypotheken. Ook daar waren ze verbaast dat ik nu (in voor mijn gezin erg dure tijd) niet geld ging putten uit mijn hypotheek. Nu spreken ze anders, blij dat ik niet heb geluisterd.

Groet
Joop

ook ik heb mij laten verleiden in september 2000 om een handtekening te zetten onder een aandelenlease van spaarselect. ook ik voel mij nu na 26 maanden vreselijk belazerd omdat ook mijn zgn depot vrijwel leeg is. weet iemand hoe er dan gehandeld gaat worden als dit depot leeg is en toch de betalingen door moeten blijven gaan ?
Misschien dat Radar hier ook een oplossing voor weet?