Radar

Als een woning is afbetaald, dus niet meer belast is met een hypotheek en één van de partners komt te overlijden, (er is een langstlevenden testament, maar dat is nu standaard zonder testament) en er zijn 2 kinderen dan kan de langstlevende in de woning blijven wonen.

De woning zal worden getaxeerd op een bepaalde waarde. (X)
De helft van deze waarde behoort toe aan de partner. (1/2X)
De helft van de erflater wordt normaal gesproken gedeeld door de partner die achterblijft en de 2 kinderen, dus ieder 1/3 deel van het deel van erflater. (ieder dus 1/3 x 1/2X = 1/6X). Bij langstlevende constructie blijft de woning in gebruik bij de achterblijvende partner, er wordt geen geld aan kinderen uitgekeerd.

Betekent dit dat de kinderen, als er geen testament aanpassing plaatsvindt over 1/3 van de nalatenschap successierecht moeten betalen aan de belasting, ook als de kinderen niet over "hun erfdeel" beschikken? Hierdoor zouden kinderen in de problemen kunnen komen.

Kan er een testament constructie gemaakt worden waarbij de nalatenschap wordt ondergebracht in bij de langstlevende echtgenoot/partner. Die heeft hogere vrijstelling. Moet je hiervoor naar de notaris ? Is dit in alle gevallen een verstandige constructie? Moeten de kinderen in dat geval over de niet betaalde successie die zo wordt uitgesteld, een rente vergoeding over het niet verkregen erfdeel betalen of kunnen de kinderen onbezorgd doorgaan en zijn ze pas belasting en/of successie verschuldigd als de achterblijvende partner ook is overleden?

De ene notaris stelt dat je dit niet moet doen, omdat er over de onverdeelde boedel gedurende het leven van de achterblijvende partner over de niet verdeelde boedel rente moet worden betaald. Je kan dan dan beter direct bij overlijden van een partner, de successierechten betalen als dat kan.

De andere notaris stelt dat dit onzin is en dat de hele handel geparkeerd kan worden bij de achterblijvende partner. Er hoeft geen successierecht en ook geen rente over de waarde van de 1/3 van de virtuele nalatenschap te worden betaald.

De belastingtelefoon weet het antwoord niet.

Er wordt door iedereen aangenomen dat het huidige erfrecht gunstiger uitpakt voor iedereen, maar het lijkt erop dat er ook mensen door in de problemen kunnen komen. Kasgeld of geld op de bank is wat anders dan een huis met een virtuele waarde, die niet contant wordt gemaakt.

Successierecht heet tegenwoordig anders, de terminologie is aangepast en de tarieven zijn aangepast.

Er is over dit onderwerp een uitzending op Tros Radar geweest.

Moet bekennen dat ik ook niet precies weet hoe het in elkaar steekt.
Vraag mij echter af of het niet mogelijk is dat de kinderen een bankhypotheek afsluiten met hun deel van het huis als onderpand, om zo de belastingschuld te betalen.
Schijnt mij ook dat het woon en gebruiksrecht van de moeder in mindering moet worden gebracht op de waarde van de woning, zodat deze waarde daardoor ook aanzienlijk wordt gedrukt.

Ook kunt u de nalatenschap laten afhandelen door die notaris die het gunstigste advies geeft.
Mogelijk weet deze zijn/haar standpunt bij de belastingdienst erdoor te drukken.

De kinderen moeten inderdaad successierechten betalenn over hun erfdeel. Bij wet is overigens geregeld, dat de langslevende partner die schuld moet voldoen ten laste van de erfdelen van de kinderen. Als de langstlevende dat geld niet heeft, zal dit moeten worden gefinancierd.

Ja, er is een constructie mogelijk om dit te voorkomen. En ja, dat moet bij testament dus via een notaris.
Er zitten haken en ogen aan die constructie. Zo simpel is het niet. Ook te ingewikkeld om dat op een forum uit te leggen. Dus laat u voorlichten door een notaris / fiscalist om de juiste keuze te kunnen maken.

Heel belangrijk is om eerst te weten wat voor langstlevende testament je hebt. Er is namelijk niet zo iets als 1 langstlevende testament, daar zijn in de loop der jaren meerdere varianten van in de mode geweest. En zoals mode, blijven er wel eens wat andere varianten ook bestaan. Uitgaande van een landelijk gezien sinds eind jaren 70 veel voorkomende constructie zul je waarschijnlijk een ouderlijke boedelverdeling bedoelen.

Ook daar zijn weer nuances in gemaakt, maar meest voorkomende situatie zal dan zijn dat het hele gezamenlijke vermogen eerst door de helft gaat (uitgaande van gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden waarin dit is bepaald). Dat vormt de nalatenschap. Daarin zal alle erfgenamen dan voor 1/3 gerechtigd. Op grond van het testament krijgt de langstlevende inderdaad alles en de kinderen een geldvordering ter grootte van hun erfdeel. Hierover moeten zijn erfbelasting betalen. In het testament zal waarschijnlijk bepaald zijn dat de erfbelasting voor rekening van de langstlevende komt (is ook logisch want die krijgt alles). Op het moment dat de langstlevende komt te overlijden, mogen de kinderen eerst hun vordering vermeerdert met eventuele rente innen. Wat er dan nog over is, is belast met erfbelasting.

Wil je nou voorkomen dat bij het eerste overlijden erfbelasting betaald moet worden, dan kun je uitwijken naar een zogenaamd twee-trapstestament. Op grond van dat testament onterf je de kinderen, waardoor de langstlevende enig erfgenaam is. Die maakt dan optimaal gebruik van de vrijstelling van € 600.000,--. Op het moment dat de langstlevende echter komt te overlijden en de langstlevende geen ander testament heeft gemaakt, krijgen de kinderen alsnog wat, namelijk de hele nalatenschap van de langstlevende. In de meeste gevallen zal op dat moment meer erfbelasting betaald moeten worden, dan wanneer er een langstlevende constructie was opgenomen in een testament.

Het ligt er dus aan of je gaat voor besparing bij het eerste overlijden en vervolgens (veel) meer betalen bij het 2e overlijden of wel iets betalen bij het 1e overlijden en besparen bij het 2e overlijden.

Daarnaast zul je ook nog de totale belastingdruk moeten bekijken oftewel: wat is naar de Belastingdienst gegaan als beiden zijn overleden. Vaak kom je dan tot de conclusie dat een twee-trapstestament ongunstig is.

Laat je eens voorlichten door een notaris. Zeker als het testament dat je nu hebt al meer dan 5 jaar oud is, is het raadzaam er naar te laten kijken.

Lastige materie voor meerderen, want ook ik krijg er straks mee te maken. Ik lees nu iets over het onterven van kinderen. Is het dan mogelijk dat er een testament opgemaakt kan worden ná het overlijden van mijn partner (2010) en vóór verkoop van onze woning?
Mijn situatie (emigratie) vraagt ook om meerdere antwoorden. Daarom heb ik zelf maar een nieuw onderwerp geplaatst: Emigratie

wat ik niet begrijp is dat u vragen stelt over een situatie de zich al heeft voorgedaan. uw partner is in 2010 overleden, normaal gesproken heeft u dan al een aangifte erfbelasting gehad.

@aardjee - er doet zich namelijk een nieuwe situatie voor: verkoop van eigen woning (= overwaarde).

De oude situatie (overlijden partner in 2010) en de daarmee samenhangende aangifte erfbelasting is natuurlijk al lang opgelost! Mijn vraag over het onterven heeft dan ook betrekking op de nieuwe situatie in 2012.

Nou ik snap het niet en wil het niet snappen, de woning stond al in de aangifte is al over afgerekend dus geen probleem de waarde nu zou zelfs lager kunnen zijn dan 2010. Sinds wanneer is de overwaarde van een woning belast? En als je emigreert krijg je een M-biljet.

De verkoop van de woning en de realisatie van de overwaarde staat inderdaad volledig los van de erfbelasting. Onterving van kinderen heeft daar ook geen enkele invloed meer op.

Ook over dit onderwerp heb ik een tweetal vragen. Hopelijk zijn er leden op het forum die mij wat inzicht kunnen geven.

Situatie
Mijn vader en moeder hebben in 1994 een testament (ouderlijke boedelverdeling) gemaakt. In 2004 is mijn moeder overleden. De erfenis is destijds als volgt verdeeld: 1/100 deel voor vader, 99/100 deel voor mij en mijn zus in de vorm van een niet opeisbare vordering. Mijn vader heeft destijds de successiebelasting betaald. De vordering rent op met een enkelvoudige rente van 4%.

De belastingdienst noemt naast de hoogte van de nalatenschap en de nominale erfdelen ook de contante waarde (conform rekenmethode ouderlijke boedelverdeling) van de erfenis.

Wij hebben nu vragen over de nalatenschap van 2004 omdat mijn vader overweegt om ons, naast deze vordering, op papier, jaarlijks een bedrag te schenken (nieuwe vordering) met 2 doelen:
- eventuele verlaging erfbelasting door gebruik maken schenkingsvrijstelling
- eigen bijdrage bij eventuele opname in verzorgingshuis te reduceren

Mijn vragen over de erfenis uit 2004 zijn:
1. De oprenting van de vordering (met enkelvoudige rente van 4%) gaat dat over de nominale waarde of de contante waarde van de erfenis uit 2004
2. Moeten mijn zus en ik deze niet opeisbare vordering op mijn vader aangeven als vermogen in box 3?

De rente gaat over de nominale waarde. De contante waarde is alleen van belang geweest voor de berekening van de successierechten.

U en uw zuster zullen de vordering inderdaad in Box 3 moeten opgeven en daarover belasting betalen. De schade die u daarmee loopt, wordt gecompenseerd door de 6% rente die uw vader jaarlijks aan u en uw zuster zal moeten betalen om het gewenste fiscale effect te behalen.

Denk er ook aan dat een dergelijke schenking bij notariële akte vastgelegd moet worden.

Dank voor het antwoord Marcel.

Dat wij bij een schenking op papier de vordering op moeten geven in box 3 (en dat dit notarieel moet worden vastgelegd) is ons bekend. Mijn vraag ging echter over de vordering op onze vader die we al hebben a.g.v. de nalatenschap van mijn moeder. Moet deze ook in box 3 opgegeven worden?

Als er een 100% ouderlijke boedelverdeling was, dan defiscaliseerd die vordering. In gewoon Nederlands: jullie hoeven de vordering niet op te geven in Box 3 en je vader heeft in Box 3 geen schuld ter grootte van die vordering.

Akte of Legaat.
L.S.
Onlangs is onze moeder te komen overlijden. We zijn met zes kinderen. In het testament staat dat haar inwonende zoon via een legaat mag blijven wonen tot aan zijn dood of hij zou er eerder uit moeten gaan. We vinden dit geen probleem. Omdat onze broer het vruchtgbebruik heeft en wij met zijn zessen alle eigenaren zijn, heb ik de volgende vraag. Moet er nu weer een akte of legaat worden opgemaakt, voor ons is dit niet nodig, omdat toch alles in het testament vermeld staat. Hij laat alle rekeningen opzijn naam zetten en gaat deze ook betalen. Mevrouw van de gemeente zegt dat er geen nieuwe akte hoef gemaakt te worden. Dit doordat broer alleen maar inwonend (vruchtgebruik) en niet de eigennaar wordt.
Zou ik van u hierover een antwoord kunnen krijgen van wat nu wel of niet hoeft.

M. vr.gr,

J.H.Schmetz

TJa, die mevrouw van de gemeente is geen notaris en dat blijkt wel uit haar antwoord. Voor de afgifte van het legaat en daarmee de vestiging van de rechten van gebruik en bewoning, is wel een notariële akte nodig. Zolang die akte niet opgesteld, getekend en ingeschreven is bij het Kadaster is het recht niet gevestigd en zijn jullie met z'n allen volledig eigenaar van de woning en is het testament dus niet tot uitvoering gebracht. De kosten van onderhoud, maar ook de gebruikskosten komen dan voor ieders rekening en niet alleen voor rekening van broer.

Let trouwens wel even op bij de aangifte inkomstenbelasting. Zolang de akte niet getekend is moet ieder van jullie 1/6 van de WOZ-waarde opgeven. Nadat de akte getekend is moeten de bloot-eigenaren 1/6 van de woz-waarde gecorrigeerd met de waarde van de rechten van gebruik en bewoning opgeven in box 3.

Beste Marcel,

Mag ik je van harte bedanken voor de uitleg.

Gr. Jos Schmetz

Hallo Marcel,

Zoals ik je in bovengestelde bericht je schreef, mijn broer mag volgens het testament van mijn moeder blijven wonen volgens het zakelijk recht. Kunnen nu mij broers en zussen aanspraak maken op het legitieme deel of moeten ze gewoon wachten totdat hij de woning verlaat. Of zijn ernog ander struikelblokken.

Gr,
Jos

Dat zakelijke recht heeft een waardedrukkende factor op de waarde van de woning. Nu kun je wel je legitieme portie in gaan roepen, maar daarmee krijg je een geldvordering op de andere erfgenamen. En die geldvordering is maar de helft dan wat je krijgt als je gewoon erfgenaam bent.

Je kunt beter gewoon bloot-eigenaar van de woning worden omdat je dan uiteindelijk meer krijgt (is even heel zakelijk bekeken, maar zo is het wel).

Nadeel van het vruchtgebruik is wel dat de bloot-eigenaren de waarde van de bloot-eigendom dus moeten opgeven in box 3.

Hallo Marcel,

Nogmaals bedankt.

Gr Jos