De borderline ervaring
**********************
In de volgende stappen wordt uitgelegd wat een klein probleem in een paar minuten dan wel in enkele uren kan doen met een persoon die lijdt aan borderline:
- Er ontstaat een klein probleem wat op een niet-borderliner (bijna) geen effect zal hebben
- De geest van een borderliner reageert hier anders op, deze raakt een beetje in paniek
- De persoon begint zich ongemakkelijk te voelen
- De gevoelens van angst verergeren het ongemak en rusteloosheid
- De persoon wordt bozer en bozer
- De persoon wordt woedend en raakt erdoor overspoeld
- Op dit moment is de persoon zich ervan bewust dat hij niet rationeel reageert maar hij kan dit niet veranderen
- Andere negatieve sensaties steken de kop op (incl. herinneringen aan eerdere pijnlijke momenten)
- Bijna elke nare emotie die een mens maar kan voelen voelt deze persoon op dat moment
- De persoon voelt zich gevangen en wordt kwetsbaar
- De psychologische verdedigingsmechanismen worden overspoeld door onverdraaglijke emotionele pijn
- De persoon raakt gedeprimeerd
- De persoon is de situatie niet meer meester
- De geest en het lichaam zijn nu compleet in paniek
- Het zicht op de werkelijkheid verdwijnt
- De persoon trekt kromme conclusies in een vergeefse poging om te kunnen begrijpen wat er gebeurt
- De pijn wordt erger
- Het zenuwstelsel zorgt voor vreemde sensaties zoals leegheid, verdoofdheid en het gevoel buiten de realiteit te staan
- De persoon is niet meer in staat om rationeel te denken naarmate de paniek erger en erger wordt
- De geest probeert nu wanhopig een uitweg te vinden uit de pijn en zoekt naar oplossingen - De geest herinnert zich eerdere handelingen die ervoor zorgden dat de persoon zich toen beter ging voelen
- Wanneer deze methode is teruggevonden, dwingt de op hol geslagen geest hem om diezelfde methode weer toe te passen
- De persoon reageert destructief
- Dit gaat door totdat de hersenen chemische stoffen aanmaken die ervoor zorgen dat de pijn ophoudt
- De persoon voelt zich weer ‘normaal’
Hierna volgt er een nieuw probleem:
- De persoon kan geen ‘normaal’ leven meer lijden nu zij weet dat een dergelijke afschuwelijke ervaring zo weer terug kan komen
- De persoon kan zich niet meer ‘normaal’ voelen nu de zelfvernietigende en onbehoorlijke gedragingen zijn opgemerkt door familie, vrienden, werkgever en/of collega’s
- De persoon kan zich als persoon niet meer normaal voelen wanneer zijn eigen gedragingen leiden tot financiële-, intermenselijke-, lichamelijke- of justitiële problemen
Voor degenen die niet lijden aan de borderline persoonlijkheidsstoornis is dit een nachtmerrie die ze hopelijk nooit zullen meemaken.
Borderliners maken dit echter steeds weer mee – vooral in periodes van stress.
Verschillende borderliners ervaren de symptomen soms verschillend, maar de afschuwelijke gevoelens die genoemd worden in de eerste paragraaf (samengevat onder de noemer ‘dysforie’) komen regelmatig in hun leven terug.
(Dysforie is de geneeskundige term voor een sombere of prikkelbare stemming)
Borderliners zullen bijna alles doen om de dysforie te laten verdwijnen.
Impulsiviteit en zelfvernietigingsdrang zijn meestal pogingen om dysforie te verminderen. Sommige borderliners, vooral degenen die lijden aan een ernstige vorm, beschadigen hun lichaam in zo’n toestand van dysforie door zichzelf verwondingen toe te brengen (automutilatie).
Naast het bovenstaande lijden borderliners ook aan intense, terugkerende en onvoorspelbare stemmingswisselingen, die ook weer dysforie kunnen veroorzaken – zelfs als er geen sprake is van stress.
De stemmingswisselingen beletten de borderliners om het gelukkige, succesvolle leven te leiden dat ze zo wanhopig nastreven.
Borderliners zijn het slachtoffer van een ongelooflijk pijnlijke ziekte…
Net als lijders aan epilepsie, spierdystrofie of neurofibromatose hebben borderliners nooit gevraagd om hun ziekte, laat staan dat ze hem verdiend of zelf veroorzaakt hebben.
Soms kunnen de symptomen echter zo onprettig zijn voor de omgeving dat het moeilijk is om medeleven of begrip op te brengen.
Borderliners zoeken wanhopig naar liefde, maar hun ziekte zorgt ervoor dat het soms moeilijk is om van ze te houden. Ze zijn doodsbang dat ze in de steek gelaten zullen worden, en toch zijn ze niet in staat te voorkomen dat hun ziekte relaties verwoest.
Dit is de borderline ervaring.
De feiten
- Genetische factoren spelen een grote rol
- Borderliners lijden vaak ook aan andere stoornissen.
PMS, depressie, een traag werkende schildklier, vitamine B12-tekort, andere persoonlijkheidsstoornissen, angsten, eetstoornissen en verslavingen zijn daarvan de meest voorkomende
- De intelligentie wordt niet beïnvloed door de Borderline stoornis
- Het vermogen om tijd te organiseren en te structureren kan ernstig beschadigd zijn
- Er is geen verband met schizofrenie
- Veel borderliners zijn in hun jeugd misbruikt of verwaarloosd. Ook het vroeg verliezen van (één van) de ouders worden vaak geassocieerd met Borderline.
De feiten die wijzen op een medische oorzaak
- Hersenonderzoeken laten regelmatig afwijkingen zien
De feiten gebaseerd op neurologische onderzoeken
- Borderliners nemen geluiden op een andere manier waar dan niet-borderliners
- Het geheugen is vaak slechter
- Het gezichtsvermogen is vaak minder
- De werking van de klieren kan afwijkingen vertonen
- De slaap is afwijkend
- De reactie op sommige medicijnen kunnen bij borderliners een geheel ander effect hebben dan dat ze bij niet-borderliners hebben
Bijvoorbeeld: Een injectie met het medicijn Procaine zorgt gewoonlijk voor een gevoel van slaperigheid, maar een borderliner krijgt dan last van dysforie.
Als Borderline puur een emotionele ziekte is, waarom zijn er dan zoveel medische en neurologische afwijkingen te constateren?Bij borderliners is de kans groot dat de regulering van de neurotransmitter ‘serotonine’ – een onvoorstelbaar belangrijke stof in de hersenen – afwijkingen vertoont.
Een verstoorde serotoninehuishouding kan zorgen voor angsten, depressies, stemmingsstoornissen, onjuiste pijnbeleving, agressiviteit, alcoholisme, eetstoornissen en impulsiviteit. (Toediening van extra serotonine kan dan helpen de symptomen te onderdrukken.)
Bij een lage serotoninespiegel in het bloed is het risico van zelfvernietigend of impulsief gedrag tijdens een crisis groter.
Een tekort aan serotonine kan ook leiden tot zelfmoord.
Behandeling
Dankzij nieuwe medische ontwikkelingen kunnen borderliners tegenwoordig behandeld worden, en vaak zelfs genezen.
Met het medicijn fluoxetine (Prozac) stoppen de meeste stemmingswisselingen binnen een paar dagen.
Op het moment dat Prozac de stemmingswisselingen stopt, worden gevoelens van wanhoop en hopeloosheid meestal vervangen door optimisme en motivatie.
Alle borderliners hebben psychologische hulp nodig. Het is bijna onmogelijk om jarenlang aan Borderline te lijden en dan géén hulp nodig te hebben. De achterliggende problemen zijn weliswaar – naar alle waarschijnlijkheid – structurele ‘foutjes’ in de hersenen, maar dat resulteert in een leven vol slechte ervaringen, en onvoldoende vaardigheden om daarmee om te gaan. Medicijnen moeten altijd alleen gebruikt worden als er goede medische begeleiding voorhanden is, maar dit geldt met name voor de medicijnen die gebruikt worden bij de behandeling van Borderline. Sommige medicijnen verergeren de symptomen van Borderline, zoals amitryptilline (Elavil) en alprazolam (Xanax). Ongeveer éénderde van alle bordelinepatiënten heeft een traag werkende schildklier – ondanks een normale uitslag van het ‘TSH’-bloedonderzoek. Het kan zijn dat zij ook medicijnen voor hun schildklier nodig hebben.
Het antidepressivum fluoxetine (Prozac), een serotonine-heropnameremmer, neemt de stemmingswisselingen feitelijk weg. Gevoelens van angst, leegte of verveling worden vaak ook opgelost of verminderd. Sommige patiënten moeten dit medicijn voor de rest van hun leven blijven gebruiken, anderen kunnen er na een jaar weer mee stoppen zonder dat de stemmingswisselingen terugkomen.
Neuroleptica zijn effectieve medicijnen voor borderliners.
Ze zijn bijzonder werkzaam bij de behandeling van dysforie en psychoses, en ze werken preventief als de borderliner een stressvolle periode doormaakt. Ze zetten als het ware een rem op de gedachten wanneer die op hol dreigen te slaan. Deze medicijnen moeten echter alleen gebruikt worden op het moment dat ze echt nodig zijn, net zoals je Rennies alleen gebruikt op het moment dat je last hebt van brandend maagzuur. Neuroleptica zijn al werkzaam bij lage doseringen, en moeten daarom met grote voorzichtigheid gebruikt worden.
Medicijnen kunnen dus behulpzaam zijn bij de bestrijding van bepaalde borderlinesymptomen, maar met de geest is wel degelijk iets mis. Na een beroerte moet therapie ervoor zorgen dat de gezonde gebieden in de hersenen de taak overnemen van de beschadigde gedeeltes. Hetzelfde geldt voor borderliners. De hersenen moeten training krijgen.
Affirmaties zijn een goede manier; de hersenen kunnen bijna alles gaan geloven, als het ze maar vaak genoeg verteld wordt.
De psychologie van positief denken is heel goed voor borderliners, intensieve heropvoeding van de hersenen. Besteed gedurende 3 tot 6 maanden zoveel mogelijk tijd aan het lezen van positieve zelfhulpboeken en het luisteren naar motiverende CD’s.
Soms wordt de Bordeline stoornis gecompliceerder door symptomen die doen denken aan epilepsie (‘temporal lobe seizures’).
De ‘temporal lobe’ (temporale kwab) regelt (oa) de volgende 8 functies:
- auditieve sensatie en waarneming
- visuele waarneming
- selectieve aandacht van auditieve en visuele input
- organisatie en indeling van verbaal materiaal
- taalbegrip
- lange termijn geheugen
- persoonlijkheid en affectief gedrag
- seksueel gedrag
Gebruikelijke verschijnselen hierbij zijn aanvallen van verminderd bewustzijn, het gevoel dat dingen niet ‘echt’ zijn, en een verdoofd gevoel in bepaalde lichaamsdelen. Deze verschijnselen komen vaker voor in periodes van stress of depressie, bij ernstige vormen van dysforie en bij incest-gerelateerde crises. Ze kunnen behandeld worden met het epilepsie-medicijn carbamazipine (Tegretol).
Borderliners zijn SLACHTOFFERS – ze hebben hun ziekte niet zelf veroorzaakt.
Ze willen niet ziek zijn. Ze willen behandeld worden, en indien mogelijk ook genezen.
Ze verdienen die kans.
