BRIEF AAN LEDEN COMMISSIE FINANCIËN TWEEDE KAMER IVM [AOV BELEGGINGSVERZEKERINGEN] D.D. 20 APRIL 2011Zie de per heden verstuurde vervolgbrief: http://forum.www.trosradar.nl/viewtopic ... 8#p1187098
VAN GROEP WOEKERGEDUPEERDEN http://petities.nl/petitie/100-schadeve ... enofficier
Aan: Commissie Financiën
Voorzitter: Dezentjé Hamming-Bluemink I.;
Ondervoorzitter: Heijnen P.M.M.;
Leden:
Dijck van A.P.C.; Blanksma-van den Heuvel P.J.M.G.; Irrgang E.; Sap J.C.M.; Koolmees W.; Slob A.; Omtzigt P.H.; Knops R.W.; Neppérus H.; Spekman J.L.; Thieme M.L.; Bashir F; Harbers M.; Plasterk R.; Groot E.; Bemmel van J.; Braakhuis B.; Vliet van R.; Dijkgraaf E.; Verhoeven K.; Huizing M.
Van: Ondergetekenden, zie voor adhesie de groep gedupeerden, die zich bekend gemaakt heeft op het forum TrosRadar ‘woekerpolis’
Onderwerp: Woekerpoliservaringen:
• Juridisch blijken klachten over de woekerwerking van beleggingsverzekeringen structureel toewijsbaar, maar wachten op afhandeling
• Volledige schadecompensatie werd in twee recente richtingbepalende zaken principieel erkend
• Ombudsman KiFiD handelt desondanks nog immer niet in belang klagers; pleegt obstructie door recente jurisprudentie te negeren
• Gevraagd wordt dat Tweede Kamer per motie stelling neemt en vordert dat misleide consumenten worden gevrijwaard van gevolgschade en in de toekomst geen risico meer lopen dan precies daarin waarvan hij of zij expliciet bij het sluiten van de overeenkomst weet heeft.
Geachte leden,
Op woensdag 9 maart 2011 vond het ‘ronde tafel gesprek’ (hoorzitting) over het dossier ‘beleggingsverzekeringen’ plaats. Met voldoening hebben we vastgesteld dat Tweede Kamerleden niet alleen geïnteresseerd zijn in de vraag hoe ze zo snel mogelijk kunnen afkomen van de woekerpolisaffaire, maar dat ze er ook op staan dat er door de verzekeraars een reële vergoeding wordt betaald voor de geleden schade[*]) . Dat de zogenaamde ‘compensatieregelingen’ hier niet in voorzien, is nu wel voor iedereen duidelijk. Die regelingen zijn een ‘wassen neus’, zoals ook het Verbond van Verzekeraars notabene zelf heeft voorgerekend [**].
Die daadkracht zien wij graag vertaald in harde & heldere, liefst kamerbrede moties, die er voor zorgen dat nog in 2011 alle gedupeerden hun rechtmatige schadevergoeding ontvangen.
Een eerdere poging om tot een buitengerechtelijke geschilbeslechting te komen is op een faliekante mislukking uitgelopen: de beruchte ‘Wabeke-norm’ was in zichzelf een ‘woekerarrangement’ [***]. Een curieus incident, niet voor herhaling vatbaar!
Ondergetekenden hebben inmiddels ruime ervaring met het verkrijgen van een 100% schadevergoeding. De tweede ondertekenaar heeft na 4,5 jaar volharding de Commissie van Beroep KiFiD in zijn voordeel zien oordelen [****], de eerste ondertekenaar bevindt zich inmiddels na ruim een jaar in de geschillenfase van KiFiD.
Het blijkt voor veel gedupeerden die niet thuis zijn in klachtenprocedures en die zich evenmin hoge advocatenkosten kunnen veroorloven lastig om een vergelijkbare schadevergoeding te verwerven. Ook de Ombudsman (de ombudsfase van KiFiD) helpt niet echt mee. Bij beide ondertekenaars werd door hem nog de klacht afgewezen en de opstelling van de verzekeraars ‘redelijk’ & ‘marktconform’ geacht. Bij de eerste ondertekenaar was de Uitspraak GCHB 2010-390 niet alleen al bekend maar stond ook als argument vermeld in zijn klachtuiting. De Ombudsman bleek daaraan geen boodschap te hebben.
Op grond van deze ervaringen doen wij u een aantal suggesties voor zaken die uw Kamer per motie zou kunnen overwegen.
Wij gaan daarbij uit van geschilbeslechting door een zeer competent geschilleninstituut: de Geschillencommissie (GC) en de Commissie van Beroep (CvB) van het KiFiD. Uiteindelijk leidt die route sneller naar een bindende uitspraak en met minder kosten voor gedupeerden, dan de lange weg via de rechtbank [*****]. Daarin voelen wij ons ook gesterkt door de uitspraak van de KiFiD bestuursvoorzitter tijdens de hoorzitting van 9 maart 2011, dat KiFiD openstaat voor een vorm van ‘snelrecht’ aan de hand van ‘richtinggevende zaken’ zoals Uitspraak GCHB 2010-390.
1. Instellen tijdelijke onafhankelijke ‘klachtenofficier’
Er kan voor de afhandeling van het woekerpolis dossier niet gewacht worden op de eventueel publiekrechtelijke status van de financiële ombudsman en/of verbetering van de governance structuur van KiFiD, waarnaar de Minister van Financiën – met uw instemming – momenteel onderzoek instelt. Wij pleiten voor een intermediaire onafhankelijke ‘frontoffice’ voor bijvoorbeeld een periode van 12 maanden, die alle binnenkomende klachten van gedupeerden stroomlijnt met het oog op toepassing van ‘snelrecht’ door de Geschillencommissie KiFiD. Tot het ‘stroomlijnen’ behoort het op passende wijze samenvatten van de klacht, met vermelding van de toepasselijke jurisprudentie, en bijbehorende omschrijving van het materiële belang op een zodanige wijze dat de Geschillencommissie zo min mogelijk uitvoerige processtukken hoeft te beoordelen. De klachtenofficier neemt daarbij de grondhouding aan dat alle klachten een ‘woekerpolis’ betreffen, tenzij het tegendeel blijkt.
Van een ‘woekerpolis’ met recht op volledige schadecompensatie is sprake indien de polis is afgesloten in de periode voorafgaand aan 31 december 2008 en door de gedupeerde aannemelijk kan worden gemaakt dat sprake is van één of meer van deze feiten:
• de werking van het polisproduct is aan consument in de precontractuele fase niet in duidelijke en begrijpelijke bewoordingen uitgelegd, waardoor hem of haar de gelegenheid is ontnomen van het afsluiten van de polis af te zien, c.q. de overeenkomst geacht kan worden niet tot stand te zijn gekomen (zie GCHB 2010-390 voor status van polisvoorwaarden)
• de kostenstructuur herbergt kosten die in geen enkele redelijke verhouding staan tot de werkelijk voor de polis gemaakte en te maken kosten en/of kosten welke voor de consument in de precontractuele fase verborgen zijn gehouden
• de in de polis opgenomen of separate tegelijkertijd afgesloten risicodekking kenmerkt zich door onnodig hoge risicodekking en/of hefboomwerking/inteereffect [******]
Voor deze ‘stroomlijning’ gebruikt de klachtenofficier zo spoedig mogelijk een door AFM aangeleverd informatiemodel. De klachtenofficier brengt een advies uit aan de Geschillencommissie KiFiD omtrent ontvankelijkheid/niet-ontvankelijkheid van de klacht. Indien de gedupeerde zich niet in dit advies kan vinden staat hem of haar een beroep op de Geschillencommissie open.
De klachtenofficier krijgt voldoende administratieve ondersteuning, waaronder voldoende ‘dossieranalisten’. De kosten worden ten laste van het rijk voorgefinancierd. Deze kosten worden achteraf verrekend met de verzekeraars op een wijze zoals is voorzien voor de financiering van het KiFiD.
Het wordt billijk geacht dat consument een eigen bijdrage levert ter grootte van zeg € 50 welke hij terugontvangt ingeval zijn klacht ontvankelijk wordt verklaard.[*******]
De klachtenofficier is ter zake competent en staat onder toezicht van de AFM [********]. De modus operandi van de klachtenofficier wordt door het Rijk vooraf met het bestuur van KiFiD afgestemd [*********].
De AFM evalueert de werkzaamheden van de klachtenofficier en rapporteert hierover binnen 3 maanden na afloop aan de Tweede Kamer. De AFM adviseert tijdig over een eventueel noodzakelijke verlenging van de periode van telkenmale 12 maanden.
2. De AFM stelt een standaard informatiemodel op voor analyse van woekerpolis klachten en bepaling van de hoogte van de schade
Het reeds door de AFM in 2008 gerapporteerde Feitenonderzoek beleggingsverzekeringen bevat al de nodige analyse-instrumenten om de werking van beleggingsverzekeringen te doorgronden. Op basis hiervan kan relatief eenvoudig een analysemodel worden geconstrueerd, waarmee de onafhankelijke klachtenofficier sneller de kenmerkende eigenschappen en voor de werking bepalende factoren van een polis kan rubriceren, samenvatten & diagnosticeren.
De AFM heeft dit standaard informatiemodel bij aanvang werkzaamheden klachtenofficier gereed en ter diens beschikking gesteld.
3. De door de Geschillencommissie KiFiD toegewezen schadevergoeding dient standaard onmiddellijk plaats te vinden in de vorm van aan de poliswaarde toe te voegen beleggingseenheden of spaargelden
Door deze standaard werkwijze kan de voor de desbetreffende polis nog geldende resterende looptijd maximaal aangewend worden voor ‘rendementverbetering’ en worden de financiële consequenties voor verzekeraars enigszins in de tijd gespreid. Dit in tegenstelling tot verrekeningswijzen waarbij pas op einddatum kosten(inhoudingen) worden verrekend. Bij reeds geëxpireerde of afgekochte polissen wordt de schadevergoeding vanzelfsprekend in contanten op expiratie-/afkoopdatum uitgekeerd, te vermeerderen met wettelijke rente.
Daarnaast kan de Geschillencommissie uiteraard vorderingen toewijzen die zien op andere ‘perverse’ aspecten van verkeerde advisering in de precontractuele fase (zoals bijvoorbeeld verlaging per ingangsdatum van onnodig hoog vastgestelde risicodekkingen en averechts uitpakkende zgn. ‘hoog-laag premieconstructie of ongunstige verdeling van eerste kosten over de looptijd van de polis). Het behoort eveneens tot de competentie van de Geschillencommissie om eventueel een deel van de uit te keren schadevergoeding oorzakelijk toe te rekenen aan de betrokken tussenpersoon.
De AFM ziet er op toe dat de Geschillencommissie zich houdt aan het beloofde ‘snelrecht’ en rapporteert hierover elke 3 maanden aan de Kamer.
De Tweede Kamer wordt verzocht er tevens op toe te zien dat de staatssecretaris van Financiën de door de Geschillencommissie KiFiD toegekende individuele schadevergoedingen voor de gevolgen voor de inkomstenbelasting onder de werking brengt van de zogenaamde ‘hardheidsclausule’ uit artikel 63 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen, zoals in besluit Nr. DGB 2010/415 M d.d. 22 januari 2010 al is geregeld voor collectieve compensatieregelingen.
4. Coulanceregeling voor restschulden en onvoorziene omstandigheden
Door de woekerpolisaffaire mogen geen onvrijwillige verkopen van woningen plaatsvinden. Deze dreiging bestaat met name maar niet uitsluitend voor gedupeerden voor wie de einddatum van de polis al verstreken of nabij is en nog geen adequate schadevergoeding is toegekend. Hetzelfde geldt voor gedupeerden die in financiële problemen raken of zijn geraakt door ‘onvoorziene omstandigheden buiten hun schuld’.
In al die gevallen dienen ten laste van de verzekeraar van de desbetreffende polis voorzieningen te worden getroffen die executie voorkomen, waaronder:
• verlenging van looptijd polis tegen haalbare, bij de situatie van gedupeerde passende condities
• vergoeding van kosten bij onvrijwillige afkoop van de polis c.q. in situaties dat van gedupeerde in redelijkheid niet verwacht kan worden dat hij de polis voortzet
Gedupeerden die menen voor de coulanceregeling in aanmerking te komen kunnen zich melden bij de onafhankelijke klachtenofficier, welke over de gevraagde voorziening een niet-bindend advies uitspreekt. Indien de gedupeerde zich hierin niet kan vinden staat een beroep op de Geschillencommissie KiFiD open. De zelfde procedure staat open voor de verzekeraar.
5. Geen bonussen voor bestuursleden verzekeraars met woekerpolis in pakket
In aansluiting op de door een Kamermeerderheid aangenomen ‘onmogelijke’ PVV motie over het met terugwerkende kracht tegen 100 procent in de inkomstenbelasting belasten van bonussen van bestuursleden van door de overheid gesteunde banken, pleiten wij ervoor deze motie zoveel als mogelijk is ‘naar de letter en de geest’ van toepassing te verklaren op de beleidsverantwoordelijken van alle verzekeraars die in de periode 1990 – 2008 een woekerpolis in hun assortiment aanboden.
Ook pleiten wij ervoor dat het moreel-ethisch handelen door bestuurders van verzekeringsmaatschappijen op dezelfde wijze wordt verankerd als nu is voorzien voor bestuurders van banken. De voor de banken ingezette ‘governance’ zou zich daartoe dienen uit te strekken tot alle financiële ondernemingen die onder de werking van de Wft vallen. De tijdens het notaoverleg van 7 maart 2011 naar voren gebrachte optie van een register verdient daarbij een meer dan serieuze overweging. Voorts pleiten wij ervoor dat in dat register een aantekening wordt geplaatst bij alle beleidsverantwoordelijken van alle verzekeraars die in de periode 1990 – 2008 een woekerpolis in hun assortiment aanboden. Mutatis mutandis geldt dit ook voor alle AFM-vergunningplichtige tussenpersonen waarvan tijdens de behandeling van dossiers door de klachtenofficier is gebleken dat sprake was van notoir verkeerde advisering (conform de kwalificatie ‘matig tot slecht’ in AFM Rapport Kwaliteit advies bij beleggingsverzekeringen 2008[**********] ).
6. Geen toekomstige woekerproducten meer
Hoewel de hele markt vanaf 2008 was gewaarschuwd, signaleren we nog steeds nieuwe financiële producten met een beleggings- en/of verzekeringskarakter, waarbij vraagtekens geplaatst kunnen worden bij de kostenstructuur en de naar de consument verschoven risico’s.
Wij pleiten ervoor dat in de uitwerking van de aanbevelingen uit het Rapport van de Commissie De Wit wordt opgenomen dat de AFM een preventieve toets uitvoert op nieuwe complexe financiële producten.
7. Sancties voor wanbeleid zogenaamde consumentenstichtingen
Wij pleiten voor een AFM onderzoek naar de rol van de zogenaamde consumenten-stichtingen zoals “Woekerpolisclaim” en “Verliespolis” en de daarin participerende Vereniging Consument & Geldzaken, Vereniging Eigen Huis en Vereniging van Effectenbezitters en hun juridische adviseurs. Hun belang dient onbaatzuchtig te zijn. Afhankelijk van de uitkomsten van dat onderzoek dienen die stichtingen de door hen getoucheerde vergoedingen terug te storten aan de verzekeraars, welke gelden bij voorrang dienen te worden gereserveerd voor de door de onafhankelijke klachtenofficier gemaakte kosten. Vertegenwoordigers van deze stichtingen en verenigingen en hun juridische adviseurs dienen voor een periode van 10 jaar te worden uitgesloten van een bestuurslidmaatschap van de Stichting KiFiD.
Indien uw Kamer deze suggesties weet te vertalen in door een meerderheid gesteunde moties, dan vertrouwen wij er op dat nog voor eind 2011 gedupeerden uitsluitsel hebben ontvangen over hun schadevergoeding.
Gaarne tot nadere toelichting bereid,
met vriendelijke groet,
Martin van Rossum
eerste ondertekenaar
Paul Crommentuyn
tweede ondertekenaar
_____________________
[*] Zie ook onze berichtgeving op het TrosRadar Forum ‘woekerpolis’ http://forum.www.trosradar.nl/viewtopic ... 66&t=93850
[**] Op http://www.meerovercompensatieregelinge ... erzekering wordt voorgerekend dat de consument wordt afgescheept met een schijntje, terwijl in het voorbeeld de verzekeraar door de compensatieregeling zelfs € 7.500 meer aan kostenvergoeding ontvangt dan zonder de compensatieregeling, zonder dat daar extra kosten tegenover staan.
[***] De mede op verzoek van de minister van Financiën na overleg met leden van de Tweede Kamer tot stand gekomen “Aanbeveling compensatie meerkosten Woekerpolissen” van 4 maart 2008, waarachter sindsdien niet alleen de verzekeraars zich verschuilen, maar ook de zogenaamde consumenten-stichtingen, waarin zich noemende belangenbehartigers participeren zoals Vereniging Consument & Geldzaken, Vereniging Eigen Huis en Vereniging van Effectenbezitters. In de uitzending van 18 januari en 20 december 2010 ging TrosRadar uitvoerig in op de aanbeveling van de Ombudsman Financiële Dienstverlening en de daarop gebaseerde compensatie overeenkomsten. Het afgesproken kostenmaximum van 2,5% tot 4,5% lijkt weinig. Maar omdat dit percentage jaarlijks van de belegde waarde wordt afgesnoept, komt het eindkapitaal 40 tot 60% lager uit dan zonder deze kostenaftrek.
[****] Uitspraak GCHB 2010-390 - Verzekeraar is op grond van Riav en Code Rendement en Risico verantwoordelijk voor verstrekking van correcte informatie. Bedingen inzake kosten zijn kernbedingen. Verzekeraar heeft waarschuwingsplicht dat met beleggingsverzekering beoogde doel mogelijk niet wordt bereikt.
[*****] Pas als de verzekeraars zouden afzien van hoger beroep en bij verruimde bevoegdheid, zou de kantonrechter in een heleboel zaken met een belang tot € 25.000 ook tot een vorm van ‘snelrecht’ kunnen komen (Naar verluidt gaat de bevoegdheid van de kantonrechter per 1 juli 2011 omhoog van 5.000 naar 25.000).
[******] Van onnodig hoge risicodekking is sprake in alle gevallen waarin dekking (=kapitaal bij vroegtijdig overlijden verzekerde) groter is dan het verschil tussen krediet en waarde onderpand; van inteereffect is sprake in enig jaar waarin voor de risicopremie meer beleggingseenheden worden verkocht dan er door inleg bijkomen (inteereffect kan ook optreden bij andere kosten die niet met inleg maar met beleggingswaarde worden verrekend).
[*******] Deze drempel is gelijk aan die welke de Geschillencommissie KiFiD hanteert.
[********] De door de klachtenofficier voor bepaling van de ontvankelijkheid op te stellen behandelings-protocollen worden vooraf aan de AFM ter toetsing voorgelegd.
[*********] Denkbaar is dat een aantal medewerkers van de ombudsman KiFiD tijdelijk bij de klachtenofficier wordt gedetacheerd. Ook is denkbaar dat zaken met een materieel belang beneden de € 1.000 door de ombudsman KiFiD worden afgedaan, op basis van de door de klachtenofficier ontwikkelde protocollen. Met de Geschillencommissie KiFiD zal worden afgestemd welke eventuele richtinggevende zaken met voorrang door haar in behandeling zullen worden genomen, zodat de klachtenofficier zo spoedig mogelijk van zich ontwikkelende jurisprudentie gebruik kan maken voor het verfijnen van de protocollen.
[**********] De AFM kondigde in dat rapport overigens aan handhavende maatregelen te overwegen: “De AFM overweegt handhavende maatregelen te nemen tegen de marktpartijen die slecht tot matig uit het onderzoek komen. In de afweging hierbij speelt ondermeer een rol in hoeverre deze marktpartijen zelf reeds maatregelen voor verbeteringen
hebben ingevoerd en cliënten compenseren die benadeeld zijn door niet passende adviezen of het hanteren van verkeerde rendementen.” De AFM dient uitgenodigd te worden hierover zeer binnenkort aan de Kamer te rapporteren.
